العالم - آمریکا
خبرگزاری آسوشیتد پرس در مطلبی نوشت: به گفته مقامات ارشد آمریکا، دولت ترامپ میکوشد با بازرسی از مراکز نظامی ایران، استحکام توافق هستهای را که دونالد ترامپ ناامیدانه در پی لغو آن است، بیازماید.
به گفته این مقامات، این بازرسیها یکی از اجزای برنامهای سختگیرانهتر است که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای طرحریزی شده است. گرچه دولت ترامپ میکوشد بر توافق کنونی نظارت بیشتری اعمال کند، همچنین تلاش میکند آنچه را نزدیکان ترامپ «اشکالات مهم» در توافق نامیدهاند برطرف کند. آنها معتقدند اگر این اشکالات به سرعت برطرف نشوند، احتمالاً به خروج ترامپ از برجام منجر خواهند شد.
در ادامه این مطلب آمده است: به باور این مقامات که به شرط محفوظ ماندن نامشان سخن گفتند، گفتگو با کشورهای اروپایی برای مذاکره با ایران به منظور جلوگیری از آغاز مجدد فعالیتهای هستهای تهران پس از پایان محدودیتهای برجام -- که تنها یک دهه دوام خواهند داشت—آغاز شده است.
تقاضا برای این بازرسیها، که ایران احتمالاً با آنها مخالفت خواهد کرد، در تصمیم ترامپ برای پایبند ماندن به برجام تأثیرگذار خواهد بود. اگر ایران زیر بار این بازرسیها نرود، ترامپ در نهایت از موضعی قوی برای مطرح کردن این ادعا که تهران از توافق هستهای تخطی کرده است برخوردار خواهد شد. این بدان معناست که در صورت شکست توافق، ترامپ خواهد کوشید تهران را مسئول این ناکامی معرفی کند. اگر ایران با این بازرسیها موافقت کند، افرادی که در دولت ترامپ طرفدار حفظ توافق هستهای هستند از جسارت لازم برای مطرح کردن این استدلال که برجام به تقویت امنیت ملی آمریکا منجر شده است، برخوردار خواهند شد.
این موضوع زمانی به گونهای جدیتر مطرح شد که در ماه جاری در دولت ترامپ درباره تأیید پایبندی ایران به برجام نزاعی درگرفت. دولت آمریکا باید هر 90 روز، پایبندی ایران را به برجام به کنگره اعلام کند.
گرچه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده بود ایران از بسیاری جهات به برجام پایبند بوده است، ترامپ مایل بود اعلام کند تهران از برجام تخطی کرده است. ترامپ در آخرین لحظات و به درخواست اعضای ارشد کابینه خود با اکراه موافقت کرد به مدت 3 ماه از ایجاد یک بحران جدید خودداری کند؛ اما تنها با دریافت این تضمین که فشار آمریکا بر ایران افزایش یابد تا توانایی برجام در ارزیابی بلندپروازیهای هستهای ایران و سایر فعالیتهای این کشور به بوته آزمایش گذاشته شود.
ترامپ باید تا 3 ماه دیگر دوباره درباره تأیید پایبندی ایران به توافق هستهای تصمیمگیری کند. اما مشخص نیست تا آن زمان بازرسی از مراکزی در ایران و یا سایر اقدامات به منظور رفع نگرانیهای وی به اجرا گذاشته شود. ترامپ چند روز پیش به وال استریت ژورنال گفت انتظار دارد بگوید ایران به برجام پایبند نبوده است؛ موضوعی که شرایط را برای رکس تیلرسون – وزیر امور خارجه آمریکا – و سایر مقامات به منظور تغییر دیدگاه وی بسیار دشوار میکند.
ترامپ در این مصاحبه گفته بود "اگر دست من بود، 180 روز پیش اعلام میکردم ایران از برجام تخطی کرده است.»
به گفته چندین مقام آمریکایی، دولت ترامپ میکوشد برای دستیابی به این هدف، ایران را وادار کند زیر بار بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از برخی تأسیسات نظامی خود برود. آمریکا معتقد است ایران در این مراکز برجام را زیر پا گذاشته است.
به گفته یکی از این مقامها، هفته گذشته "توماس شانون" – معاون سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا – در وین – مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی – این پیشنهاد را در حضور اعضای اروپایی ناظر بر برجام مطرح کرد.
آمریکا برای دریافت مجوز در بحث بازرسی باید حمایت آژانس و بیشتر کشورهای درگیر در برجام را جلب کند. اما به گفته این مقامات، از آنجایی که واشینگتن هنوز نتوانسته است برای ترغیب آنها استدلالی متقن مطرح کند، با مخالفت بسیاری از طرفهای حاضر در توافق هستهای روبرو شده است.
این نگرانی وجود دارد که اگر این بازرسیها نتوانند تخطی ایران را از برجام اثبات کنند، اعتبار آژانس زیر سؤال خواهد رفت و دیگر قادر نخواهد بود در آینده تقاضا برای انجام بازرسیهای جدید را مطرح کند.