العالم - ایران /سیاسی
هر ساله و در روز نیروی دریایی ارتش، از دستاوردهایی جدیدی که توسط متخصصان این نیرو تولید شده، رونمایی می شود و امسال نیز شاهد رونمایی از دستاوردهایی برای نیروی دریایی راهبردی ارتش بودیم که در بخش های مختلفی از جمله طراحی شناور ، شبیه سازها و همچنین خودروی تاکتیکی نمود داشت. اما یکی از دستاوردهای بسیار مهمی که امسال رونمایی اما توجه ویژه ای به آن نشد، به نتیجه رسیدن تحقیقات درباره سوخت اژدرهای ایرانی بود؛ دستاوردی که می تواند در کنار کمک به توسعه طراحی و ساخت اژدرهای بومی در کشور، قدرت و اطمینان به این سلاح های مهم کشورمان را افزایش دهد.
آتش؛ دشمن اصلی هر زیردریایی
ایجاد آتش سوزی در زیردریایی یکی از خطرناک ترین سناریوهای ممکن برای هر شناور زیرسطحی است که می تواند در کسری از ثانیه یک شناور بسیار ارزشمند را به همراه خدمه به عمق آب بفرستد. یکی از بخش هایی که می تواند برای زیردریایی مشکل ساز باشد سیستم پیشران و مواد سوختی موجود در اژدر زیردریایی ها است. شاید برای شما این سوال پیش بیاید که مگر سوخت اژدر می تواند چه مشکلی را ایجاد کند؟
زیردریایی کورسک بعد از انفجار
در برخی از اژدرها مثل مدل روسی تایپ 65 از ماده هیدروژن پرواکساید برای سوخت اژدر استفاده می شده و این سوخت باعث بروز انفجار در زیردریایی اتمی کورسک در 12 آگوست سال 2012 و در نهایت به مرگ 118 نفر از خدمه و غرق زیردریایی منجر شد. سوخت موجود در اژدر تمرینی که در این حادثه منفجر شد، نیرویی نزدیک به انفجار 250 کیلو تی ان تی را ایجاده کرده بود.
اتوفیول؛ پیشرانی امن برای اژدرها
یکی از مواد که در چند دهه اخیر توسعه پیدا کرده تا به عنوان پیشران اژدرها مورد استفاده قرار بگیرد اتوفیول نام دارد. این ماده سوختی که اولین بار در آمریکا ساخته شده در حقیقت تامین کننده سیستم پیشران اژدها است و طوری ساخته شده که برای احتراق و ایجاد نیرو نیازی به اکسیژن یا دیگر اکسید کننده ها نداشته باشد.
اتوفیول ساخته شده در ایران
اتوفیول یک ماده مایع روغنی است که از ترکیب سه ماده اصلی بدست آمده و از گلیکول ، نیتریدیفنیلامین و Dibutyl sebacate تشکیل شده است. سه ماده مورد نظر نیاز به هیچ اکسید کننده ای ندارند و با هم ترکیب شده و ایجاد نیرو و حرارت لازم برای به حرکت درآوردن سیستم پیشران اژدر را انجام می دهند. عدم نیاز به اکسیژن یا دیگر مواد اکسید کننده بیرونی و از طرف دیگر مقاومت بسیار بالا در برابر عوامل ایجاد کننده آتش یا انفجار این ماده را تبدیل به یک سوخت ایده آل به منظور استفاده در اژدرها در محیط بسته زیردریایی می کند.
این سوخت در سال 1963 میلادی توسط دانشمندی به نام اتو رتلینگر که برای نیروی دریایی آمریکا کار می کرده ساخته شده است. این ماده البته دارای اثرات سمی نیز است و بایستی در زمان کار با آن اصول مراقبتی و حفاظتی را به خوبی رعایت کرد. اما نگاهی به کاربران این سوخت برای استفاده در اژدر در دنیا نیز بسیار جالب است و نشان دهنده این نکته که جمهوری اسلامی ایران توانسته در اوج تحریم های فنی و علمی، وارد یک باشگاه اختصاصی دیگر در دنیا شود.
آمریکا، روسیه، انگلستان و چین کشورهایی هستند که از این ماده برای به حرکت درآوردن اژدرهای خود استفاده می کنند. در آمریکا اژدرهای مارک 48 ، مارک 46 و مارک 54 ، در انگلستان اژدر Spearfish ، در روسیه اژدر UGST و اژدر چینی Yu-6 از این ماده سوختی برای پیشران استفاده می کنند. این اژدرها عمدتا می توانند تا فاصله 50 کیلومتر را پوشش دهند که برد تقریبا استانداردی برای این گونه از سلاح ها در حال حاضر حساب می شود.
اژدر مارک 46 ساخت آمریکا
این اژدرها در حقیقت در حال حاضر جزو پیشرفته ترین تسلیحات درگیری زیرآبی در دنیا هستند که علاوه بر زیردریایی برخی از آنها از شناور سطحی و بالگردها و هواپیماها نیز پرتاب می شوند. روسیه نیز خصوصا با درسی که از حادثه زیردریایی کورسک گرفت در نسل جدید اژدرهای خود به سمت استفاده از سوخت اتو فیول رفته است.
دسترسی به این ماده نشان دهنده این مسئله است که گام بسیار مهمی برای توسعه توان زیرسطحی در ایران برداشته شده و می توان با توجه به توسعه سیستم های هدف گیری و تجربه های بدست آمده از سالها کار با شناورهای زیرسطحی، توسعه یک نیروی زیردریایی با کیفیت تر به شکل بومی را انتظار داشت. این نکته از آن جهت نیز حائز اهمیت است که با اشراف متخصصان کشورمان روی یک سوخت با ارزش همچون اتوفیول، امکان بهینه سازی آن که منجر به افزایش برد اژدرهای ایرانی بدون نیاز به تغییرات فیزیکی در این سلاح فراهم می شود که قطعا در بلندتر شدن دست نیروی دریایی جهت پاسخگویی به هر تهدید، موثر خواهد بود.
مشرق