بریتانیا و معضل خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا

العالم - اروپا

نشانه هایی از عدم دستیابی به توافق با بروکسل درباره آینده این روابط به ویژه در زمینه تجاری و سرنوشت آزادی رفت و آمد میان ایرلند شمالی - از توابع انگلیس - و ایرلند به عنوان یک کشور مستقل و عضو اتحادیه اروپا و نیز تاثیرات آن بر اروپایی ها در بریتانیا و همتایان بریتانیایی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله این مشکلات است.

این مشکل بسیار عمیق تر از آن چیزی است که قبل از همه پرسی و حتی پس از آن انتظار می رفت. شکاف موجود در میان محافظه کاران و در بالاترین سطوح در تیم دولتی، با توجه به اینکه درباره مفهوم خروج از اتحادیه اروپا توافق نشده است، بر این مشکل می افزاید.

حتی استعفای بوریس جانسون و دیوید دیویس بیانگر بحران شدید در دولت ترزا می بود، «رابرت پیتون» روزنامه نگار معروف در توضیح پیشدستی دولت در اعلام استعفای جانسون گفت که جنگ داخلی میان می و جناج تندرو شورشی، وحشیانه شده است.

اظهارات مقامات بریتانیایی به ویژه دو وزیر جدید در وزارت خارجه و مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت)، با توجه به انگیزه ها و تبعات مربوط به بعد از جدایی شاید برای بسیاری از مردم بریتانیا شوکه کننده باشد، چرا که طرح ترزا می مستلزم اتفاق نظر وزرای دولت وی است و این مساله ای است که «دومینیک راب» وزیر جدید امور برگزیت گفته است که نتوانسته برخی از وزرا را درباره این طرح که ترزا می قصد ارائه آن به اتحادیه اروپا را دارد، متقاعد کند.

راب در عین حال تاکید کرد که بریتانیا در پیش بینی خود برای احتمال خروج از اتحادیه اروپا بدون هر توافقی جدی است.

راب تصریح می کند که چنانچه بریتانیایی ها با انعطاف کافی روبرو نشوند، بدیهی است که در خروج احتمالی از هر توافقنامه ای جدی خواهند بود، اگر چه شخص وی پیش از این گفته بود که بریتانیا بر خلاف میل خود به سمت این گزینه خواهد رفت و این امر اجتناب ناپذیر خواهد بود.  

راب تلاش کرد تا از ارائه پاسخی آشکار به سوال «اندرو مار» گوینده معروف در تایید یا رد گزارشی درباره تصمیم دولت بریتاینا به انبار کردن مواد غذایی برای پیش بینی هر نوع احتمالی درخصوص عدم دستیابی به توافق، خودداری کند.

وزیر امور برگزیت از رد درست بودن پیش بینی ها در خصوص وقوع بحران غذایی در نتیجه آن خودداری کرد. قبل از چنین مساله ای، مدیر شرکت آمریکایی تجارت الکترونیک آمازون در بریتانیا در نشست خود با کارگزاران بریتانیایی احتمال داد که درصورت وقوع چنین احتمالی، طی چند هفته اول از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، کشور دچار ناآرامی شود.

با وجود اینکه برخی ها این شرکت را مورد انتقاد قرار دادند و گفتند که این شرکت به جمعی پیوسته است که حامیان خروج از اتحادیه اروپا، آن را طرح رعب و وحشت خوانده اند، اما اظهارات «جرمی هانت» وزیر امور خارجه بریتانیا، نشان می دهد که این پیامدها مساله ای آسان نخواهد بود.

این وزیر جدید، فرد دیگری بود که در برلین تلاش کرد تا اروپایی ها را تحت فشار قرار دهد.

سخنان وی، نشان دهنده عمق این بحران احتمالی است که به گفته برخی از رسانه های بریتانیایی ، ممکن است فاجعه باشد. وی تلاش کرد تا اتحادیه اروپا را مسئول خروج خودکار و بدون توافق از اتحادیه اروپا به محض پایان یافتن دوره دوساله برای اجرای ماده 50 از توافق لیسبون، که 29 مارس 2019 خواهد بود، معرفی کند.

به گفته «جرمی هانت» میان دو طرف شکافی به وجود خواهد آمد که نتیجه آن، تغییر در مواضع بریتانیایی ها در قبال اروپایی ها خواهد بود و افکار عمومی بریتانیا، اتحادیه اروپا را مسئول ماوقع خواهد دانست.

«دومینیک گریف» نماینده محافظه کار طرفدار اتحادیه اروپا گفته است چنین وضعیتی که بریتانیا بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج شود، فاجعه بار است و در آن صورت، بریتانیا در وضعیت فوق العاده قرار خواهد گرفت.

با توجه به اظهارات ترزا می در مناسبت های مختلف که گفته است خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا بهتر از خارج شدن با توافق بد است، وضعیت پس از جدایی، (دست کم به گفته خود مقامات بریتانیایی و رسانه ها) موید اظهارات نخست وزیر نیست، آنچه نخست وزیر گفته است تلاشی برای اعمال فشار بر بروکسل با هدف گرفتن امتیازاتی به منظور حفظ رسیدن اروپایی ها به بازار بریتانیا در ازای اعطای امتیازاتی به بریتانیا برای رسیدن به بازار اروپا بدون پایبندی به شروط آن امتیازها است، چرا که بازار یکپارچه اروپا مبتنی بر اصل آزادی های چهارگانه شامل آزادی انتقال کالا و سرمایه و خدمات و مردم است.

ناظران معتقدند که ترزا می، نتیجه لازم را از اظهاراتش خواهد گرفت. طبق گفته معروف او که « برگزیت یعنی برگزیت» و معنایش خروج یعنی خروج است، گفته وی مبنی بر اینکه خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا بهتر از خروج با توافق بد است، نیز عملی خواهد شد.

ناظران  در پیش بینی سرنوشت احتمالی ترزا می ، وی را به دیوید کامرون نخست وزیر قبلی بریتانیا تشبیه می کنند، که تلاش می کند تا هر از گاهی رضایت افراد تندرو در قبال اروپا و در داخل حزب محافظه کاران را جلب کند. در نهایت هم پس از شکست در حفظ نتیجه همه پرسی، مجبور به استعفا شد، چرا که رضایت جناح تندروی شورشی در حزبش را به دست آورد با وجود اینکه مواضعی محکم در قبال برخی از مسائل اتحادیه اروپا داشت.

قدرت کنونی این جناح در پارلمان و در سطح جامعه و میان مردمی که حامی خروج (از اتحادیه اروپا) هستند، به عقیده برخی ریشه در این موضوع دارد که ترزا می در ارتباط با مذاکرات متوقف شده و طرح دولت، با توجیه ویا بدون آن، زمینه اتهام خیانت را برای آن جناح آسانتر کرد.

از جمله انتقادات وارده به ترزا می این است که گروهی از افکار عمومی را متقاعد کرده است که خروج بدون توافق از  اتحادیه اروپا، مساله بدی نیست. وی سقف معیارهای خارج شدن از این اتحادیه را با تکرار گفته « روج یعنی خروج» بالاتر برده و به اعتقاد ناظران،

غیرممکن است که وی به آن حد از معیارهایی که در لحن سیاسی اش آنرا مشخص کرده است، برسد.

آنچه ترزا می درباره ترجیح دادن خروج از اتحادیه اروپا بدون توافق گفته است، کاملاً برخلاف آن به نظر می رسد، چرا که بریتانیا، ناچار به آن است و این خروج به خواسته و اراده خودش نیست و در کوتاه مدت و در مدت زمان میانه، پیامدهایپی را برای بریتانیا خواهد داشت و حتی بعید به نظر می رسد که خروج از این اتحادیه رسماً امکان پذیر باشد، زیرا مسائلی حل نشده وجود دارد که از جمله آن می توان به مرزهای ایرلند شمالی با اتحادیه اروپا اشاره کرد و پیامدهای آن می تواند بر ارتباط میان دو ایرلند و  نیز بر توافق جمعه بزرگ که در آن انگلیس و جمهوری ایرلند در سال 1998 شرکت کردند، اشاره کرد.

این توافق خواهان تقسیم قدرت سیاسی در ایرلند شمالی با اقلیت کاتولیک است.

ترزا می با وجود بحران های پی در پی همچنین ثابت قدم است و روز سه شنبه اعلام کرد که خود وی، مرحله آتی مذاکرات با اتحادیه اروپا را رهبری خواهد کرد، اما ممکن است که دیر یا زود با سرنوشت کامرون مواجه شود، زیرا نبرد وی فقط با تندروهای شورشی محافظه کاریست بلکه همچنین با حامیان ماندن در اتحادیه اروپا در داخل حزب خود و حزب کارگر است. برخی از اینها، خواهان همه پرسی جدید هستند. در حالیکه، برخی دیگر از آنان، خواهان خروجی هستند که ضامن بقای آن ها در بازار یکپارچه باشد. این نبرد با مذاکره کننده اروپایی سخت تر خواهد بود.

کسب رضایت همه این ها، مانند راه رفتن بر روی طناب آویزان است که شخص هر قدر هم که ماهر و با تجربه باشد، باز هم ممکنست هر لحظه از آن بیافتد.

بو عبدالله