العالم- ایران/ سیاسی
ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ به توافقی دست یافتند که قرار بود در ازای ایجاد محدودیت در بخش‌هایی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، همه تحریم‌های بین‌المللی و یکجانبه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را رفع کند.
کارشکنی‌های آمریکا در اجرای برجام از زمان روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا شدت گرفت. او در اقدامی که نقض صریح بندهای توافق هسته‌ای با ایران محسوب می‌شود، بارها تهدید کرد کشورش را از توافق خارج خواهد کرد و یا درباره تجارت با ایران به کشورهای اروپایی هشدار داد.
ترامپ سرانجام روز سه‌شنبه ۸ می (۱۸ اردیبهشت‌ماه) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج کرد و فرمانی را برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران پس از دوره‌های زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه امضا کرد.
کمیسیون مشترک برجام نیز روز جمعه، ۱۵ تیرماه برای بحث درباره راه‌های حفظ این توافق، در سطح وزیران خارجه ایران و ۵ کشور باقی‌مانده دیگر در توافق هسته‌ای، به ریاست «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تشکیل جلسه داد. این اولین نشست در این سطح بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای محسوب می‌شد.
سخنگوی وزارت خارجه چین پس از این نشست اعلام کرد «با توجه به اوضاع خطیر و پیچیده، چین پنج پیشنهاد را به صورت صریح مطرح کرد. ما تأکید کردیم که مقررات بین‌المللی باید رعایت شوند، کشورهای مهم باید بایستی به مسئولیت‌هایشان عمل کنند، تحریم‌های یکجانبه به دلیل مضر بودن بایستی کنار گذاشته شوند، تمامی طرف‌ها بایستی به گفت‌وگو و مذاکره پایبند باقی بمانند و با نگاهی مسئولانه درباره نگرانی‌های دوجانبه بحث و تبادل نظر کنند.»
هند و تاکید بر حفظ برجام
آمریکا از هند خواسته است تا روز احیای تحریم های نفتی در 4 نوامبر (13 آبان ماه) واردات نفت خود از ایران را به صفر برساند.
بنابراین گزارش تیرماه سال جاری سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه به هند سفر کرد.
دیدار عراقچی از هند از اهمیت زیادی برخوردار بود زیرا هند تنها کشوری است که برغم آنکه بخشی از قرارداد هسته ای برجام نیست و آنرا امضا نکرده است با قدرت از آن دفاع می کند. این دومین سفر یک مقام وزارت خارجه ایران به هند پس از اعلام خروج آمریکا از برجام در تاریخ 18 اردیبهشت بود.
همکاری ایران و هند در زمینه انرژی بویژه نفت و اجرای طرح توسعه بندرراهبردی چابهار مهمترین اولویت تهران - دهلی نو در دوره جدید بویژه پس از خروج آمریکا از برجام محسوب می شود.
مقامات بلند پایه هند در عین تاکید بر نگرانی نسبت به خروج آمریکا از برجام، به فعالان اقتصادی برای ادامه همکاری با تهران اطمینان دادند.
بلافاصله پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، وزارت خارجه هند با انتشار بیانیه ای حمایت قاطع این کشور از حقوق هسته ای ایران را اعلام کرد.
چند روز بعد، درست در روزی که ظریف در هند بود، همتای هندی وی در یک کنفرانس مطبوعاتی تاکید کرد که هند به عنوان یک کشور غیربرجامی با تحریم های آمریکا علیه ایران همراه نخواهد شد.
هند با عزم تمام به دنبال راهکارهایی برای حفظ وضع موجود و ادامه روابط اقتصادی و سیاسی با ایران است.
بر اساس آمارهای دولتی، پالایشگاه‌های هندی در ماه ژوئن و در قیاس با زمان مشابه در سال قبل ، 48% نفت بیشتری از ایران وارد کرده‌اند.
وزیر نفت هند روز دوشنبه هفته جاری در مجلس این کشور گفت: «در ژوئن سال 2017 میلادی 1.9 میلیون متر مکعب نفت خام از ایران وارد شد.»
«حسن روحانی» رئیس جمهور ایران در فوریه سال جاری به هند سفر کرد. در جریان این سفر، هند متعهد به افزایش خرید نفت خام از ایران تا 396000 بشکه در روز در سال 2018 و 2019 شد.
اجماع جهانی برای حفظ برجام
محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان که در پنجاه و یکمین اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا "آسه آن " حضور دارد رایزنی های فشرده ای با مقامات برخی کشورها و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره برجام انجام داد.
ظریف در جمع بندی این دیدارها اینگونه نوشت:" با رئیس جمهور و وزیر امور خارجه سنگاپور و وزرای خارجه چین، نیوزیلند، استرالیا و اندونزی دیدار کردم. اجماع جهانی روشنی در ضرورت انجام اقدامات هماهنگ برای حفظ برجام وجود دارد. با خانم موگرینی جزئیات اقدامات اتحادیه اروپا و دیگران برای اطمینان از بهره مندی اقتصادی مردم ایران از برجام را بررسی کردیم. "
اتحادیه اروپا هم آمریکا را همراهی نمی‌کند
«فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه بر تمایل این اتحادیه برای افزایش تعامل اقتصادی و تجاری با ایران علی‌رغم تحریم‌های آمریکا تأکید کرد.
شایان ذکر است بسته پیشنهادی اقتصادی اتحادیه اروپا برای حفظ برجام روز پنجشنبه ۱۴ تیرماه به ایران ارائه شد. آقای روحانی ساعاتی بعد از ارائه این بسته در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان بسته پیشنهادی اروپا برای حفظ برجام را «مأیوس‌کننده» خواند و گفت انتظار ایران از بروکسل «ارائه یک برنامه عملیاتی روشن و دارای زمان‌بندی» است.
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران هم از طرف‌های اروپایی خواسته به جای ارائه وعده‌های کلی و مبهم، تعهداتی قابل اجرا و قابل راستی‌آزمایی ارائه دهند.
و اکنون جهان به عواقب اقدامات رئیس جمهور آمریکا پی برده است و هم صدا با ایران برای ثبات بین المللی و تعامل جهانی گام بر میدارد.
فاطمه نوروزی