العالم - عربستان سعودی
سخنان «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی پس از برگزاری نشست شورای همکاری خلیج‌فارس در دهم دسامبر در ریاض، بسیار مهم‌تر از بیانیه پایانی این نشست چند ساعته بود به خصوص آن بخش سخنانش که وجود گفت‌وگوها بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس، مصر و اردن با آمریکا به منظور دستیابی به ترتیبات امنیتی جدید در منطقه و با هدف مقابله با تجاوزات خارجی یعنی ایران را فاش کرد.
این نخستین باری است که الجبیر به این روشنی و شفافیت از این گفت‌وگو سخن می‌گوید و به صراحت از ایجاد یک ناتوی سُنی عربی با نام «میسا» (ائتلاف استراتژیک غرب آسیا) و تعیین «عید بن عواض الشلوی» فرمانده سعودی به عنوان رئیس فرماندهی نظامی یکپارچه شورای همکاری خلیج فارس سخن به میان آورد.
روزنامه الکترونیکی«رأی‌الیوم» در سرمقاله خود با اعلام این مطلب نوشت که ما نمی‌دانیم قطر که همچنان عضوی از شورای همکاری خلیج‌فارس است آیا در ناتو عربی که احتمالا موجودیت آن اوایل سال جدید میلادی در کنفرانسی به ریاست «دونالد ترامپ» در واشنگتن اعلام خواهد شد، عضو می‌شود یا نه اما واضح است که همه این ترتیبات و تصمیمات در نبود قطر اتخاذ شده است و مطمئنا در شرایط فعلی هیچ طرفی نه در سازمان قدیمی (شورای همکاری) و نه سازمان جدید (ناتوی عربی) از وجود قطر استقبال نمی‌کند و چه بسا همین مسئله باعث خشم «احمد الرمیحی» مدیر دفتر اطلاع‌رسانی وزارت خارجه قطر شده که در صفحه توئیتر خود از اینکه در نشست اخیر شورا بحران قطر و راهکارهای حل آن نادیده گرفته شده بود، انتقاد کرد، اگرچه الرمیحی به این موضوع نیز توجهی نکرده که شرکت‌کنندگان در این نشست نه تنها خواهان حل بحران قطر نیستند بلکه به دنبال افزایش و شدت بخشیدن به آن بودند.
رأی‌الیوم همچنین نوشت که سران عرب حاضر در نشست ریاض هیچ سخنی از بحران قطر به میان نیاوردند و تنها صحنه استثنائی که به قطر توجه شد بازدید «صباح الاحمد» امیر کویت از پرچم قطر و دست کشیدن به پرچم این کشور بود که بسیار مورد توجه رسانه‌های قطری قرار گرفت اما حسرت خوردن برای عدم حضور صاحبان این پرچم و بی‌توجهی عمدی به این موضوع یک چیز است و حذف آن از دستور کار نشست نیز چیز دیگری است.
به نوشته این روزنامه، اکنون سوال این است که آیا به دلیل نزدیکی روابط قطر با ایران، حزب‌الله و ترکیه و برقراری کانال‌های محرمانه با سوریه، تلاش شده است با زمینه‌‌سازی برای عدم حضور امیر قطر در این نشست، قطر از ائتلاف جدید کنار گذاشته شده و مقدمات خروج آن از شورای همکاری فراهم شود؟
سوال دیگر این است که آیا با توجه به اعلام خروج قطر از سازمان «اوپک» در اعتراض به سلطه عربستان سعودی بر این سازمان و نیز در پرتو اختلافات دوحه با سه کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس، اکنون قطر وجود فرمانده سعودی در رأس فرماندهی نظامی یکپارچه وابسته به شورای همکاری خلیج‌فارس را می‌پذیرد؟
رأی‌الیوم در پاسخ به این دو سوال نوشت که ما پاسخ آن را نمی‌دانیم اما به توجه به سابقه رفتار این کشورها با قطر می‌توان دریافت که در آینده چه اتفاقی رخ خواهد و همانگونه که امارات و عربستان تقریبا یک سال و نیم قبل قطر را از ائتلاف عربی علیه یمن کنار گذاشتند بنابر این ممکن است این کشورها در آینده قطر را از شورای همکاری خلیج‌فارس خواه به صورت رسمی یا غیر رسمی کنار بگذارند.
این روزنامه سپس با اشاره به حضور امیر قطر در نشست سال قبل در کویت و غیبت سران دیگر کشورها و بالعکس غیبت امیر قطر در نشست ریاض و حضور سران دیگر کشورها، نوشت که این حضور و غیاب‌ها بی‌دلیل نیست و چه بسا اساس اجلاس آینده شورای همکاری به خصوص در اجلاس ابوظبی در دسامبر آینده باشد.
به نوشته این روزنامه، شورای همکاری خلیج‌فارس سی سال قبل تأسیس شد و به نظر می‌رسد که عمر پیش فرضی آن به اتمام رسیده و بعید نیست که شورای دیگری با دست پخت سعودی و نظارت آمریکا در حال شکل‌گیری است که احتمالا قطر دیگر در آن جایی ندارد.
فارس