العالم ـ ترکیه
به گزارش خبرگزاری رویترز، اردوغان روز گذشته در شهر "ماردین" در جنوب شرق ترکیه و در نزدیکی سد ایلیسو اعلام کرد که هزینه بهره برداری از این سد، 8.5 میلیارد لیره (1.6 میلیارد دلار) بوده و از این طریق سالانه 1.5 میلیارد لیره به اقتصاد ترکیه کمک خواهد شد.
قرار است هزار و 200 مگاوات برق مناطق جنوب شرقی ترکیه از طریق این سد تامین شود.
پیشتر در تابستان گذشته و همزمان با بهره برداری و آبگیری یک هفته ای از سد ایلیسو، عراق به دلیل کم شدن حق آبه خود از رود دجله از ترکیه شکایت کرد و پس از آن آنکارا مجبور به متوقف کردن فعالیت های خود در سد ایلیسو شد.
بغداد معتقد است که بهره برداری ترکیه از سد ایلیسو، عراق را با بحران شدید آب مواجه خواهد کرد زیرا رود دجله یکی از دو منبع مهم تامین آب در کل عراق به حساب می آید.
از سال گذشته بحران آب در عراق باعث ممنوعیت کاشت برنج در این کشور و ترک زمین های زراعی از سوی کشاورزان شده است.
تصاویر منتشر شده از شمال عراق در زمان آغاز آبگیری سد ایلیسو نشان می داد که کف رودخانه دجله در این مناطق کاملا نمایان شده و در بغداد کودکان به دلیل پایین آمدن آب رودخانه، در مناطق عمیق رودخانه، در حال بازی هستند.
به گزارش ایرنا، کارشناسان معتقدند که آبگیری سد ایلیسو، ترکیه را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد و زیر آب رفتن مناطقی با عمر 12 هزار سال در این کشور، بخشی از پیامدهای بهره برداری از سد ایلیسو است.
سد ایلیسو بعد از سد آتاتورک، دومین سد بزرگ ترکیه است که اولی بر رودخانه دجله و دومی بر رودخانه فرات بنا شده اند.
این سد قادر به ذخیره 11 میلیارد و 40 میلیون مترمکعب آب است و مساحت دریاچه پشت سد حدود 300 کیلومتر مربع است و چند ماه طول می کشد که آبگیری کامل این سد به پایان برسد.
ترکیه طی سی سال گذشته مشغول ساخت مجموعه ای از سدهای کوچک و بزرگ (شامل 22 سد و 19 طرح آبی ـ برقی) بر روی رودخانه های دجله و فرات بوده است که در مجموع به آنها "پروژۀ آناتولی جنوب شرق" گفته می شود.
ترکیه همچنین نسبت به انتقادات دولت های مرتبط با این رودخانه ها و اعتراضاتی که اقدام ترکیه را مغایر حقوق بین‌الملل آبی می خواند، بی توجه بوده است.
بسیاری از کارشناسان محیط زیست معتقدند نوع بهره برداری ترکیه از رودهای دجله و فرات منشا وقوع پدیده هایی همچون ریزگردها و بیابان زایی و از عوامل اصلی آسیب رسیدن به اکوسیستم منطقه می باشد.