العالم- درگوشی
جای تعجب نیست که اتیوپی روز چهارشنبه از آغاز پر کردن سد النهضه خبر داد؛ زیرا این سناریو با توجه به شتاب یافتن عملیات احداث سد طی سال‌های اخیر، طبیعی است. اما آنچه در اینجا مهم است این است که امور تا کجا پیش می‌رود و کدام سناریویی مسیر امور را در آینده تعیین می‌کند.
مصر یکی از کشورهای مهم و ذی‌ربط در پرونده سد به شمار می‌رود. مصر در سایه افزایش روزافزون جمعیتش، که پیش‌بینی می‌شود طی 10 سال آینده به 145 میلیون نفر می‌رسد، با آب نیل حدود 90 درصد از نیازهایش را تامین می‌کند. پُر کردن سد النهضه باعث می‌شود که قاهره سالیانه حدود 11 تا 19 میلیارد متر مکعب از آب را از دست بدهد و به تبع آن، حدود 2 میلیون کشاورز درآمدشان را طی عملیات پُر کردن مخزن سد، از دست می‌دهند.
از زمان آغاز بحران، مصر رویکرد عربی را در حل پرونده‌های معلق دنبال کرد یعنی دیدارهایی ترتیب داده، بیانیه‌هایی صادر کرده و خواستار نشست‌های سازمان ملل شده است. هیچ‌یک از این ها فایده‌ای برای قاهره نداشته است؛ اتیوپی وقت‌کُشی می‌کرد و مصر را دور می‌زد و تمامی دیدارها به صورت تشریفاتی برگزار می‌شد و همزمان اتیوپی به عملیات احداث سد ادامه می‌دهد، در حالی‌که نمی‌خواست به موضع قاهره پاسخی دهد و یا این‌که دولت مصر خودش را متقاعد می‌کرد که چیزی که در جریان است نگران‌کننده نیست و همین وضعیت باعث شد امور به این مرحله برسد.
حتی بعد از بیانیه مصر مبنی بر پُر کردن سد، موضع مصر نسبت به جدی بودن این قضیه برای قاهره، جدی نبود. وزارت خارجه مصر خواستار برگزاری نشست شورای امنیت برای بررسی این پرونده شد؛ نشستی که هیچ نتیجه‌ای را دربر نداشته است چرا که مصر از همان آغاز، با این قضیه به شیوه مصلحت و روابط بین‌المللی تعامل می‌کرد و نه به شیوه دیپلماسی بین‌المللی.
با این حال، حتی با مراجعه به شورای امنیت، منافع دولت‌ها مهم‌ترین نقش را در خروجی‌های هر قطعنامه سازمان ملل ایفا می‌کنند و در اینجا نقش چینی‌ها بارز است.
- چین به اتیوپی کمکی بالغ بر 650 میلیون دلار در سال 2017 برای قضیه سد اهدا کرد.
- شرکت‌های چینی قراردادهایی را در زمینه ساخت و بهره‌برداری از سد با ارزش بیش از 150 میلیون دلار به دست آوردند منعقد کردند.
- در سال 2013، اتیوپی وامی به مبلغ یك میلیارد و دویست میلیون دلار برای ایجاد خطوط انتقال نیرو برای اتصال سد النهضه به شهرهای اصلی دریافت کرد.
- چند ماه پیش، پکن اعلام کرد که حدود 2 میلیارد دلار در شبکه برق اتیوپی سرمایه‌گذاری کرده است.
این ارقام به وضوح نشان می‌دهد که موضع چین در شورای امنیت در حمایت از مصر نخواهد بود به ویژه این‌که پکن به توسعه پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خود در آفریقا از دروازه اتیوپی چشم دوخته است.
افزون بر این، آمریکا به موضع خود علیه اتیوپی و به نفع مصر پایبند است. علاوه بر این، اتیوپی مشتاق است روابطش با رژیم اسرائیل را بسیار گرم‌تر از روابط تل‌آویو با قاهره کند.
با توجه به موارد فوق‌الذکر، می‌توان گفت که سناریوی جنگ به دلیل عوامل و حقایق مطرح شده و نیز به دلیل اقتصاد فرسوده مصر و بدهی‌های آن و چالش‌های نظامی آن در منطقه سینا، مطرح نیست افزون بر اینها، هیچ‌یک از قدرت‌های جهانی از قاهره در این روند حمایت نمی‌کنند.
حسین الموسوی