العالم - آمریکا
نمایندگی آمریکا در نهادهای بینالمللی مستقر در وین در نشست شورای حکام در بیانیهای خطاب به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد، این نهاد باید فعالیتهای پادمانی در قبال برنامه هستهای ایران را تضمین کند.
در این بیانیه که روز پنجشنبه منتشر شد، از آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهخاطر گزارش اخیرش درخصوص برنامه هستهای ایران قدردانی کرده و بر ضرورت این گزارشها در حفظ توان ارزیابی وضعیت پایبندی ایران به تعهدات پادمانی تأکید شده است.
این بیانیه از آژانس میخواهد در موضعی قرار گیرد پایبندی ایران به تعهدات پادمانی و اینکه هیچ مواد هستهای دور از چشم این نهاد در ایران ساخته نمیشود را تضمین کند و طبق گزارش جدید آژانس نهتنها چنین چیزی رخ نداده است بلکه سوالات جدی در این زمینه رو به افزایش هستند و آمریکا از این بابت به شدت نگران است.
این بیانیه میافزاید: «پایبندی به تعهدات پادمانی نهتنها امری انتخابی نیست بلکه امری جدا از اجرای تعهدات برجام از سوی ایران محسوب میشود».
نماینده آمریکا با مطرح کردن ادعاهایی درباره گزارش پیدا شدن اورانیوم فلزی در ایران مینویسد: «بهطور اخص، ردیابی قطعات اورانیوم غنیشده در دو موقعیت مکانی اعلام نشده که ایران بهمدت هفت ماه در سال گذشته دسترسی آژانس به آنها را رد کرده بود بسیار نگرانکننده است. ایران باید شفافیت لازم را در مورد این مکانها یا مکانهای دیگر که آژانس باور دارد ایران احتملاً در بازه زمانی سالهای ۲۰۰۲-۲۰۰۳ بر روی اورانیوم فلزی کار میکرده فراهم کند».
این بیانیه با اشاره به چهارمین موقعیت اعلام نشده در ایران مدعی شده است: «علیرغم ۱۸ ماه تلاش آژانس، توضیحات ایران برای وجود این مواد قانع کننده نیستند زیرا به لحاظ فنی فاقد اعتبار هستند».
نماینده آمریکا در وین مینویسد: «در تمام این چهار مورد، آژانس به دنبال ایجاد این اطمینان است که هیچ مواد اعلام نشده هستهای در ایران وجود ندارد و گزارشهای ایران درباره مواد هستهای خود کامل هستند. ایران باید برای جلب اطمینان بینالمللی از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود باید به طور کامل و بدون تأخیر با آژانس همکاری کند تا مسائل موجود برطرف شوند».
این بیانیه با انتقاد از کاهش نظارتهای آژانس بر برنامه هسته ای ایران ذیل برجام و پروتکل الحاقی مینویسد، چگونه خاتمه دادن به این نظارتها میتواند اعتمادسازی ایران از برنامه هستهای خود را محقق کند؟ این گامها غیرسازنده هستند و ایران باید آنها را لغو کند.
در این بیانیه آمده است، شورای حکام آژانس باید از اعمال نظارتی آن حمایت کند و اعضای آن نیز باید از درستی رژیم پادمانی حمایت کنند زیرا این مسائل بر امور پادمانی در سطح بینالمللی تأثیرگذار است. اکنون ایران یک فرصت دیگر در اختیار دارد تا همکاریهای لازم را داشته باشد و «ما بهطور دقیق منتظر پاسخ سازنده ایرانیها خواهیم ماند».
این بیانیه میافزاید: «ایالات متحده مانند دیگر اعضا، دیدگاههای خود در قبال گامهای بعدی درخصوص از دست دادن فرصت از سوی ایران در رفع نگرانیهای آژانس را تنظیم خواهد کرد».
در انتهای این بیانیه آمده است: «راستیآزمایی قدرتمند، محور اصلی رژیم عدم گسترش [سلاحهای اتمی] در سطح جهانی و سنگ بنایی برای توافقات در این زمینه است. رئیس جمهور [جو بایدن] تصریح کرده است که ما آماده دیپلماسی معنادار برای بازگشت به برجام هستیم و با وجود اینکه مسائل پادمانی موضوع مجزایی است، حل آنها برای اعتمادسازی درخصوص تضمین ایران در قبال برنامه هستهای ضروری است. بنابراین ریاست آژانس باید بر این مسائل تا زمانی که حل نشده باشند متمرکز بماند».
جمهوری اسلامی ایران پنجم اسفند ماه سال جاری و در راستای اجرای ماده ششم قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» نظارتهای فراپادمانی و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد.
دو روز قبل از اجرای این قانون، در پی سفری که «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران داشت، موافقتنامهای موقت بین ایران و آژانس صادر شد که بر مبنای آن مقرر شد ایران به مدت ۳ ماه اطلاعات برخی فعالیتها و تجهیزات نظارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کند و نزد خود نگهدارد.
در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ نوع دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی میماند. چنانچه ظرف سه ماه تحریمها به طور کامل لغو شود، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس میگذارد، در غیر این صورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
دولت جدید آمریکا در حالی از بازگشت به توافق هستهای با ایران سخن میگوید که مشابه دولت قبلی این کشور، خواستار گنجاندن مسائل موشکی و منطقهای در برجام است. درخواستی که از سوی ایران قویاً رد شده است.
فارس