العالم-آسیا
سخنگوی وزارت خارجه چین با بیان اینکه توافق هسته‌ای «برجام» در «برهه‌ای حساس» قرار گرفته از آمریکا خواست فوراً به این توافق بازگردد و تحریم‌ها علیه ایران را رفع کند.
«هوا چان‌یینگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «مسئله هسته‌ای ایران در برهه‌ای حساس قرار گرفته است. اولویت فوری این است که آمریکا به برجام برگردد و تحریم‌ها را در اسرع وقت رفع کند و همزمان با آن ایران پایبندی را از سر بگیرد تا دو طرف برجام را به مسیر اصلی بازگردانند.»
دولت آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) خارج شده و ضمن اعمال تحریم‌های متوقف شده ذیل این توافق، تحریم‌های دیگری علیه ایران وضع کرد.
دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور جدید آمریکا ضمن اذعان به شکست سیاست دولت پیشین آمریکا علیه ایران گفته قصد دارد واشنگتن را به این توافق بازگرداند. با وجود این، او از انجام اقدامات لازم برای بازگشت به برجام خودداری کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه چین ابراز امیدواری کرد همه طرف‌های توافق هسته‌ای با فوریت بیشتری کار کرده و بر سر گام‌های ابتدایی در خصوص احیای این توافق به توافق دست پیدا کنند.
او گفت: «چین امیدوار است که همه طرف‌های ذی‌نفع با فوریت بیشتری کار کنند، در میانه مسیر با یکدیگر کار کنند و در خصوص برخی گام‌های اولیه در اسرع وقت به اجماع برسند تا بتوان روند پایبندی کامل ایران و آمریکا را آغاز کرد. چین در راستای این هدف به همکاری با همه طرف‌های مرتبط ادامه خواهد داد».
دولت بایدن شرط بازگشت به برجام را عقب‌نشینی ایران از اقدامات جبرانی‌ای عنوان کرده که تهران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و محقق نشدن وعده‌های طرف‌های اروپایی در دستور کار قرار داده است.
ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هسته‌ای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را می‌دادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.
یک‌سال بعد که دولت‌های اروپایی نتوانستند به وعده‌هایشان عمل کنند تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای طی چند گام تعهداتش در توافق هسته‌ای را کاهش خواهد داد.
ایران از آن زمان اعلام کرده الزامی برای رعایت محدودیت‌های مندرج در برجام در زمینه غنی‌سازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته ندارد. تهران علاوه بر این کار بر روی یک خط مونتاژ جهت ساخت اورانیوم فلزی را هم از سر گرفته است.
ایران اخیراً از روز پنج اسفندماه اعلام کرد اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند. این اقدام در راستای اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ایران است که شریکان ایران در برجام را به لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، در راستای حقوق مصرح جمهوری اسلامی ایران تحت بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام ملزم می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران گفته همه این گام‌ها بازگشت‌پذیر هستند و چنانچه واشنگتن به برجام برگردد ایران نیز این اقدامات را به عقب برخواهد گرداند.
اما ایران از طرف دیگر در واکنش به مطالبه طرف آمریکایی که می‌گوید تهران باید قبل از رفع تحریم‌ها اقدامات جبرانی‌اش را به عقب برگرداند اعلام کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد و واشنگتن با توجه به نقض یکجانبه برجام در جایگاهی نیست که برای اجرای این توافق شرط بگذارد.
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های متوقف‌شده ذیل این توافق و اعمال تحریم‌های جدید به سیاست‌هایی تحریک‌آمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاست‌ها می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
مقام‌های دولت بایدن چند بار به صراحت گفته‌اند که سیاست فشار حداکثری علیه ایران شکست خورده و در تحقق اهدافش ناکام مانده است.
فارس