العالم _ اردن
خبر:
وزیر خارجه اردن پس از تحولات گذشته در این کشور اعلام کرد جزئیات ارتباط افراد دستگیر شده و تحت نظر با طرف های خارجی را فعلا افشا نخواهیم کرد.
تحلیل:
- تاکید الصفدی بر عامل خارجی یعنی تایید دست داشتن و دخالت نیروهای خارجی در اتفاقات امنیتی اردن و کارگردانی این مساله از بیرون مرزهای این کشور. همچنین تصریح او بر "طرف های خارجی" یعنی تعدد کارگردانان خارجی توطئه و نه انحصار ان در یک کشورخاص.
- تاملی در چهره های دستگیر شده و بررسی سوابق ایشان اولین انگشت اتهام را به سمت سعودی نشانه می رود. جالب آنکه سعودی اولین کشوری است که دیروز نسبت به حوادث اردن واکنش نشان داد و همچنین اولین کشوری است که طی 24 ساعت دو مرتبه به شکل رسمی ماجرا را محکوم کرد!
- صرف نظر از شاهزاده حمزه یعنی ولیعهدی که سرنوشتی مشابه رقیب ولیعد بن سلمان یعنی بن نایف پیدا کرده و از مسند ولیعهدی کنار گذاشته شده است، عوض الله دستگیر شده اصلی ماجرا از ارتباطاتی تنگاتنگ با سعودی و شخص بن سلمان برخوردار بوده است. عوض الله زمانی وزیر امور مالی در دولت اردن بوده، در دیگر زمان ریاست دیوان پادشاهی این کشور را بر عهده داشته و البته در برهه ای از زمان فرستاده ویژه پادشاه اردن در عربستان بوده که البته در 2018 از این مقام عزل شده است. نکته جالب انکه پس از عزل دور از انتظار عوض الله و مکتوم ماندن راز این مساله او در قامت یکی از نزدیکان بن سلمان ظاهر شده و در شمار مجریان پروژه 500 میلیارد دلاری موسوم به "نئوم" قرار گرفته است و البته در روزگار تنهایی بن سلمان در ماجرای قتل خاشقچی هیچ گاه از او فاصله نگرفته است.
- در کنار عوض الله چهره دیگر دستگیر شده از خاندان سلطنتی یعنی "حسن بن زید" تابعیتی سعودی دارد و از ارتباطات ویژه ای با بن سلمان برخوردار بوده است. همه این تعلقات می تواند سعودی و بن سلمان را در ردیف اولین اطراف خارجی کارگردانی انچه تلاش برای کودتا در اردن معرفی می شود قراردهد.
- در این میان روابط نزدیک عوض الله با امارات و مناصبی که ازسوی بن زاید دراین کشور دریافت کرده است در کنار همکاری و همراهی وسیع و مستمر بن سلمان و بن زاید در پرونده هایی مانند یمن، سودان، لبنان، عراق، نزدیکی به اسرائیل و ... امارات را در کنار سعودی و همراه ان در ردیف دوم اتهام در حوادث اردن می نشاند. هر چند این کشور نیز بالافاصله مسائل مغایر امنیت در اردن را محکوم کرد.
- در ماجرای اردن همچنین انگشت اتهام به شکلی ویژه متوجه اسرائیل است. هرچند وزیر جنگ اسرائیل می گوید اردن عمق استراتژیک رژیم است اما نباید فراموش کرد که اخیرا بدلیل ممانعت اسرائیل از زیارت ولیعهد اردن از اماکن مقدسه و به تبع ان مانعت اردن از پرواز نتانیاهو از فراز کشورش به امارات، چالش چشمگیری میان اسرائیل، امارات و اردن بروز کرد و البته نباید از نظر دور داشت که در سایه ایجاد روابط رسمی میان امارات و اسرائیل و همچنین روابط غیر رسمی اما مشهود سعودی و اسرائیل ، دیگر مملکت اردن اهمیت و جایگاه سابق را به عنوان واسطه میان اسرائیل و این دو کشور ندارد.
- اینکه اطراف خارجی مورد نظر مسئولان اردنی ایا این سه کشور یا بیش از ان را شامل می شود؟ و اینکه ایا روزی فراخواهد رسید که مقامات اردنی با شفافیت همه ناگفته های حوادث امنیتی کشورشان و کارگردانان آن را اعلام عمومی کنند و بالاخره اینکه ایا ائتلافی عربی - عبری پشت ماجرای اردن بوده است یا نه؟ را باید منتظر ماند و دید. هرچند ائتلاف های جدید همواره با همکاری بر روی پروژه ای مشترک کلید می خورد.
محمد فهمی