العالم - ایران
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی که اشاره‌ای به نام او نشده نوشته پنجره احیای توافق هسته‌ای هنوز باز است اما تهران هنوز نشان نداده که آیا مایل است گفت‌وگوها در وین را آغاز کند یا خیر و یا اینکه این گفت‌وگوها را از نقطه‌ای که در ماه ژوئن متوقف شد از سر خواهد گرفت یا نه.
این مقام آمریکایی گفته صبوری واشنگتن تا ابد ادامه نخواهد داشت. وی با وجود این، ضرب‌الاجلی برای این موضوع تعیین نکرده است.
او درباره ضرب‌الاجل مد نظر واشنگتن برای احیای مذاکرات وین گفته این مسئله به پیشرفت‌های فنی برنامه هسته‌ای ایران و قضاوت گسترده‌تر آمریکا و شریکانش درباره تمایل یا عدم تمایل ایران برای احیای برجام بستگی دارد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از همین مقام آمریکایی نقل کرده «هیچ نشانه‌ای» مبنی بر اینکه ایران آماده بازگشت به توافق هسته‌ای است وجود ندارد.
مقام آمریکایی گفته است: «اگر به زودی به گفت‌وگوها برنگردیم به نقطه‌ای می‌رسیم که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بر اینکه آیا برجام هنوز هم موثر است یا نه مستقیماً اثرگذار خواهد داد. ممکن است ما به این جمع‌بندی برسیم که ایران مسیر متفاوتی را دنبال می‌کند و آنگاه مجبور خواهیم بود بر همین اساس اقدام کنیم.»
روز گذشته (چهارشنبه) هم یک مقام ارشد آمریکایی چهارشنبه مدعی شده بود واشنگتن خواستار گفت‌وگوهای منطقه‌ای با ایران به عنوان بخشی از گفت‌وگوهای ۱+۵ نشده است.
«لورا روزن»، خبرنگار پایگاه خبری المانیتور به نقل از این مقام ارشد آمریکایی که اشاره‌ای به نامش نشده بود نوشت: «ما مطمئناً خواستار گفت‌وگوهای منطقه‌ای به عنوان بخشی از مذاکرات ۱+۵ نیستیم.»
این مقام آمریکایی در ادامه مدعی شد: «ما بر روی هیچ چارچوب خاصی اصرار نکرده‌ایم. آنچه ما دوست داریم چارچوبی برای رایزنی درباره امنیت منطقه‌ای هستیم.»
«میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در پیامی در توییتر نوشته است: «به عنوان یکی از مشارکت‌کنندگان در گفت‌وگوهای وین می‌توانم تأیید کنم که این مسئله صحیح است.»
وی اضافه کرد: «ایده بد مخلوط کردن مسائل هسته‌ای، اشاعه موشکی و امنیت منطقه‌ای، قبل از آغاز مذاکرات در وین کنار گذاشته شد. روسیه قاطعانه آن را رد کرد.»
این ادعا در حالی مطرح شده که مقام‌های دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا پیش از این بارها تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» برای «طولانی‌تر کردن» و «قوی‌تر کردن» برجام استفاده کنند.
با آنکه دولت آمریکا از ابتدا روشن می‌کرد که گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای را پیش‌شرط ورود به مذاکرات احیای برجام نمی‌داند، درباره اینکه آیا بازگشت به برجام را به چشم‌انداز تحقق چنین مذاکراتی در آینده گره زده است یا خیر، موضع بسیار مبهم‌تری اتخاذ کرده است.
به عبارت دیگر، از اظهارات مقام‌های دولت بایدن نمی‌توان به نتیجه روشنی رسید که آیا آمریکا در صورت علم به اینکه مذاکرات موشکی و منطقه‌ای در آینده هم اتفاق نخواهد حاضر است باز هم به برجام بازگردد یا خیر. مضاف بر این، برخی شواهد نشان می‌دهد دولت بایدن دست‌کم تا این برهه از مذاکرات وین، بازگشت به تعهداتش در برجام را به قول ایران برای برگزاری چنین مذاکراتی در آینده منوط کرده است.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی دیگر از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.