العالم-ایران
«علی باقری» مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و معاون سیاسی وزیر امور خارجه امروز (شنبه) در گفت‌وگویی در پاسخ به این سؤال که برخی رسانه‌ها و مقامات حاضر در مذاکرات وین عنوان می‌کنند ایران در این مذاکرات مواضع حداکثری دارد و به دنبال وقت کشی است، اظهار داشت: مواضع حداکثری یا حداقلی براساس چه معیاری سنجیده میشود؟ ما مواضع‌مان براساس توافقی بوده و هست که در سال ۱۳۹۴ بین ایران و ۱+۵ نهایی شد و نکات، ملاحظات و خواسته‌‌های ما دقیقا مبتنی بر آن توافق است.
باقری افزود: این توافق مورد قبول دو طرف است و یکی از مسائل اصلی این گفتوگوها این است که شرایطی فراهم شود که آمریکا که از توافق خارج شده و خواهان ورود به این توافق است مجددا زمینه‌های لازم برای الحاق مجدد آمریکا به این توافق حاصل شود و شرایطی که آمریکایی‌ها لازم است احراز کنند که مجددا بتوانند وارد این توافق شوند، مشخص شود و آن شرایط را احراز کرده و وارد شوند.
وی که با خبرگزاری صدا و سیما گفت‌وگو می‌کرد، با بیان این‌که بر همین اساس ما نمی‌توانیم به توافق بی توجه باشیم، بیان کرد: بر این اساس ما نگاهمان را براساس آن توافق، محورها و مفاد آن شکل دادیم و به نظر من نگاه ما به هیچ وجه حداکثری نبوده و نیست.
* نمی‌دانم مبنای اظهارنظر آن کسانی که گفتند ایران عقب نشینی کرده، چه بوده
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤالی درباره این‌که گفته شد ایران از موضع خود عقب نشینی کرده و متون ارائه شده از سوی ایران نیز اظهار داشت: آن کسانی که گفتند ایران عقب نشینی کرده را نمی‌دانم مبنای اظهارنظرشان چه بوده است. ما در هفته گذشته دیدگاه‌ها و مواضع طرف ایرانی را بر روی پیش نویسی که در وین ۶ نهایی شده بود، اعمال و درج کردیم و آن را به طرف مقابل دادیم و این بدان معنا بود که جمهوری اسلامی ایران براساس این نگاه، اولویت‌ها و مواضع وارد مذاکره با طرف مقابل میشود.
باقری بیان کرد: مجدد که به وین برگشتیم از روز پنجشنبه (۱۸ آذر ماه) نشست‌هایی بین طرف ایرانی و نمایندگان ۱+۴ در وین برگزار شده که به صورت مستمر براساس اسنادی که بین دو طرف تبادل شده، مذاکره می‌کنند.
وی توضیح داد: یعنی ما همان مواضعی که در هفته قبل داشتیم و مکتوب کردیم و به طرف مقابل دادیم، با همان مواضع بر سر میز مذاکره حاضر شدیم و طرف ایرانی این دیدگاه‌ها را تبیین و استنادات آن را مطرح کرد و دلایل مرتبط با آن دیدگاه را با طرف مقابل مطرح کرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: طبیعی است طرف مقابل استدلال‌ها، نگاه و اولویت‌های خودش را مطرح می‌کند و در مسیر گفتوگوها قاعدتا برخی از اختلاف نظرها در این گفتوگوها که الان در سطح کارشناسی جریان دارد، حل و فصل میشود و برخی از موضوعات باقی می‌ماند که آن موضوعات باید در سطح عالی‌تری مورد مذاکره بین ایران و نمایندگان ۱+۴ قرار بگیرد.
* مواضع روسیه و چین
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در تشریح مواضع روسیه و چین درباره پیشنهادهای ایران نیز اظهار داشت: روسیه و چین مواضعشان را به صورت علنی توسط نمایندگانشان که در مذاکرات حضور دارند و یا از سوی مقام‌های ذیربط شان در وزارت خارجه این کشورها اعلام کردند و از ابتدا هم موضع‌شان همین بود که دیدگاه‌ها، مواضع و اصلاحاتی که طرف ایرانی بر روی پیش نویس حاصل از ۶ دور گفت‌وگو در وین درج کرده قابلیت مذاکره دارد و طرف ایرانی باید از مواضع خودش در نشست با طرف مقابل دفاع کند و طرف مقابل هم نگاه، دیدگاه و نظر خودش را درباره پیشنهادها و اصلاحات طرف ایرانی مطرح کند.
این دیپلمات ارشد ایرانی اضافه کرد: این هم در جلسه گفتوگوها مطرح شد و هم به صورت علنی نگاه آنها (روسیه و چین) منتشر شد و در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت.
* فضای داخل گفتوگوها بسیار جدی است
وی در تشریح فضای داخل گفتوگوها نیز بیان کرد: فضای داخل گفتوگوها بسیار جدی است، ولی ضمن رعایت احترام متقابل و با این نگاه که طرفین می‌‌خواهند به یک توافق دست پیدا کنند، از روزی که ما از هشتم آذر آمدیم تا الان، این فضا بر اتاق گفتوگوها حاکم است.
به گفته باقری طبیعی است که هر طرفی باید از مواضع خودش دفاع کند و استدلال‌های خودش را بیاورد و منافع طرف خودش را تعقیب کند.
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان یادآور شد: البته این به معنی همسویی صد در صدی مواضع دو طرف نیست. ولی این‌که رویکرد به گونه‌ای باشد که مخل روند گفتوگوها باشد، من حداقل در این مدتی که در متن گفتوگوها بودم، ندیدم. وی بیان کرد: گفتوگوها در چند عرصه در ۶ دوری که قبلا بوده و این دوری که الان ادامه می‌دهیم، شکل گرفته است که در برخی از این موضوعات به صورت بخشی توافق‌هایی صورت گرفته، ولی در خیلی از بخش‌ها توافق کامل و جامع صورت نگرفته است.
معاون وزیر خارجه با ذکر مثالی توضیح داد: مثلا درباره اقدامات هسته‌ای درباره بخشی از آن توافقی بین دو طرف صورت گرفته، ولی در همین زمینه موضوعاتی از وین ۶ باقی مانده که هنوز درباره آن توافق نشده و مذاکره درباره آن ادامه خواهد داشت.
باقری گفت: ممکن است برخی از موضوعات به دلیل ارائه نظرات و دیدگاه‌های دولت جدید مطرح شود که این هم ممکن است اضافه شود. ممکن است چند موضوعی که مطرح می‌کنیم در مرحله اول مورد موافقت طرف مقابل قرار نگیرد که این هم میشود جزو موضوعات اختلافی.
مذاکره کننده ارشد ایرانی بیان کرد: بر همین اساس ما یک مجموعه موضوعات اختلافی داریم که از قبل باقی مانده و ممکن است در این روند گفتوگوها که در این دور آغاز شد، یکسری مسائل در مرحله کارشناسی حل و فصل شود که قاعدتا از صحنه مذاکرات کنار می‌رود و وارد متن توافق میشود و ممکن است چند موضوع دیگر هم باقی بماند.
وی توضیح داد: بر همین اساس ما دو بخش موضوعات حل نشده خواهیم داشت که بخش اصلی مذاکرات ما در دوره زمانی پیش رو متمرکز بر این موضوعات خواهد بود.
باقری در این گفت‌وگو درباره گفت‌وگوهای این دور نیز اظهار داشت: ما وارث مجموعه‌ای از تلاش‌هایی که نیمه اول امسال انجام شد، هستیم. وقتی دولت جدید شکل گرفت طبیعی بود در موضوعات مختلف از جمله سیاست خارجی تمرکزها، اولویت‌ها و دستورکارهای متفاوت با دولت قبل داشته باشد ولی در موضوعاتی که مربوط به تعهدات بین‌المللی کشور میشود یا موضوعات مرتبط با منافع ملی، باید یک نگاه جامع که بتواند اجماع طرف‌های مختلف را در کشور به دنبال داشته باشد، باید بر این عرصه حاکمیت کند.
وی گفت: در عرصه مذاکرات تلاشمان از ابتدا بر این بود که بتوانیم همه ظرفیت‌هایی که به نوعی مستقیم یا غیرمستقیم می‌توانند بر فرآیند گفتوگوها چه از نظر محتوایی تاثیرگذار باشند، مانند دستگاه‌های ذیربط از جمله دستگاه‌های اقتصادی و عرصه‌های دیگری که مرتبط با دیدگاه‌ها و نظراتی که می‌تواند برای پیشرفت و ارتقای توانمندی مذاکره کننده‌ها و سطح گفتوگوها کمک کننده باشد که در این عرصه رسانه ها نقش اصلی را می‌توانند باشند، به کار بگیریم.
باقری بیان کرد: در تعامل با دستگاه‌های ذیربط مرتبط با بحث‌های اقتصادی که اولویت اصلی این دور از گفتوگوها لغو تحریم های غیرقانونی و ظالمانه بوده، از چند ماه قبل ارتباط مستمری را با نمایندگان این دستگاه‌ها داشتیم و نظرات، دیدگاه‌ها و اولویت‌ها و حساسیت‌های آنها را در موضوع لغو تحریم‌ها جویا شدیم و آنها را در قالب اسنادی که قابلیت ارائه به طرف مقابل برای دستیابی به یک توافق پایدار و مطلوب مردم ما باشد را تدوین کردیم.
وی همچنین توضیح داد: در پایان وین ۶ هم در موضوع لغو تحریم‌ها و هم اقدامات هسته‌ای، چندین موضوع حل نشده داشتیم که در این دور هم اگر مسائلی حل نشود به مسائل قبلی اضافه میشود و آن مسائل میشود محور گفت‌وگوهای ما با طرف مقابل که بخش اصلی مذاکرات را شکل خواهد داد که در روزهای آینده ما وارد این مرحله خواهیم شد.
معاون وزیر خارجه درباره وقفه ایجاد شده بین دور هفتم مذاکرات و ادامه آن در هفته جاری نیز بیان کرد: این وقفه موجب شد که موضعی که برخی از این کشورها داشتند که ایران دیدگاه جدیدی را مطرح نکند ولی بعد از گذشت یک هفته عملا نگاه منطقی ایران را پذیرفتند و در همین زمینه هم در روزهای گذشته در وین گفت‌وگوهایی بین هیأت‌های کارشناسی ایران و ۱+۴ برگزار شد و خروجی آن استخراج موارد اختلافی دو طرف است که باید در سطح مقامات ارشد مذاکره کننده مورد بررسی قرار بگیرد و حل و فصل شود.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به این سؤال که به نظر شما امکان توافق وجود دارد؟ اظهار داشت: مذاکره و توافق دو طرف دارد قاعدتا باید هر دو طرف شرایطی را داشته باشند که مذاکرات پیشرفت کند و همین طور ویژگی‌هایی را داشته باشند که مذاکرات منتج به نتیجه و توافق شود.
* ایران با دست پر به وین آمده/ من نسبت به حصول توافق خوشبینم، اما با توجه به سابقه ناخوشایندی که مردم ما از طرف مقابل دارند، قطعا ساده اندیش نخواهیم بود
وی ادامه داد: آن چیزی که مربوط به طرف ایرانی است این است که تیم مذاکره کننده ایران اولا با دست پر به وین آمده و به اصطلاح دیدگاه‌هایش را در مورد مسائل مختلفی که در گفتوگوها هست همه را دسته بندی، جمع بندی و اولویت بندی کرده و برخی از آنها را ارائه داده و برخی را در روزهای آینده به اقتضای روند گفتوگوها ارائه خواهد کرد و نکته دوم این است که ما چارچوب‌هایی را در مذاکرات رعایت کردیم که زمینه ساز حصول توافق است به ویژه بنا گذاشتن مواضع و دیدگا‌ه‌هایمان براساس توافقی که مورد نظر هر دو طرف است یعنی توافق سال ۱۳۹۴.
مذاکره کننده ارشد ایرانی یادآور شد: این توافق و مذاکره طرف دیگری هم دارد، نگاه آنها، اولویت و رویکرد و جدیت و آمادگی آنها هم در این تاثیر می گذارد که آیا مذاکرات موفق میشود و با سرعت بیشتری به توافق می‌رسیم یا نه. از آن جهتی که به طرف ایرانی مربوط میشود، من نسبت به حصول توافق خوشبینم، اما با توجه به سابقه ناخوشایندی که مردم ما از طرف مقابل دارند، قطعا ما ساده اندیش نخواهیم بود.
دور هفتم مذاکرات در دولت جدید ایران (دولت سیزدهم) دوشنبه هشتم آذر ماه با برگزاری نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام آغاز شد و توافق شد که کارگروه رفع تحریم‌ها روز سه‌شنبه برگزار شود و بعد از آن هم کارگروه هسته‌ای در سطح کارشناسان تشکیل جلسه داد و در نهایت چهارشنبه شب دهم آذر ماه هیأت ایرانی به ریاست علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه دو سند به طرف مقابل ارائه کرد شامل رفع تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای. در پی درخواست طرف اروپایی برای مشورت با پایتخت‌ها تنفسی در این مذاکرات ایجاد و دوباره روز (پنجشنبه) ۱۸ آذر ماه با برگزاری نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام این مذاکرات از سر گرفته شد که هنوز هم در وین در جریان است.