العالم - ایران
دور جدید مذاکرات وین بعد از وقفهای کوتاه از سر گرفته شد حال آنکه به رغم هشدارهای جدی تهران مبنی بر اینکه در راستای تأمین منافع حداکثری ملت ایران، زیر بار هیچ ضرب الاجل ساختگی نمیرود و همزمان، اجازه فرسایشی شدن مذاکره را هم نمیدهد، طرف غربی همچنان روی خط اضطرار راه میرود تا به گمان خود ایران را برای کوتاه آمدن از مواضع اش تحت فشار قرار دهد.
در همین راستا، پایگاه خبری «پولیتیکو» به نقل از چند منبع آگاه، مدعی شد پنجره مذاکرات تا اواخر ژانویه یا اوایل فوریه بسته خواهد شد حال آنکه همزمان برخی منابع دیگر از عدم تعیین تاریخ قطعی برای پایان گفتگوها سخن گفتند.
این ادعای پولیتیکو یادآور بیانیه هفته گذشته دیپلماتهای تروئیکای اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) است که تلاش کردند با اتخاذ لحنی نه چندان شفاف، بر اضطراب حاکم بر فضای مذاکرات بیفزایند. آنها مدعی شده بودند اگرچه به دنبال تعیین ضرب الاجل های ساختگی نیستند اما تا رسیدن به توافق فقط چند هفته مهلت باقی مانده است و نه چند ماه.
در این میان، یک دیپلمات غربی به پولیتیکو گفته است که طی هفته جاری، باید درباره همه موضوعات به موازات هم مذاکره کرد. این بایدها که با هدف القا کردن حس جدیت طرف غربی به مخاطب بیان میشود، در حالی است که به واسطه اراده و ثابت قدمی تیم مذاکره کننده ایران، هر چهار مبحث برچیدن تحریمها، گرفتن تضمین، راستی آزمایی و مسئله تعهدات هستهای به طور همزمان در حال پیگیری است.
پولیتیکو در ادامه به برخی محورهای اختلاف میان ایران و طرف غربی پرداخته است که یکی از آنها مسئله سانتریفیوژهای پیشرفته ایران است. درحالی که غرب خواهان تخریب این سانتریفیوژها است، ترجیح ایران انبار کردن آنها عنوان میشود.
مسئله دیگر، تفاهم با ایران برای تأمین سطح قابل قبولی از دسترسیهای نظارتی آژانس بین المللی انرژی اتمی عنوان میشود.
این درحالی است که اگرچه بخش هستهای توافق از سوی آژانس تحت راستی آزمایی قرار میگیرد اما هیچ نهادی برای نظارت بر رفع مؤثر تحریمها وجود ندارد. بنابراین ضروری است که در این باره تصمیمهایی اتخاذ شود.
به ادعای پولیتکو، یک گزینه برای حل این مسئله میتواند این باشد که «دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا» دستورالعملی درباره نحوه تجارت با ایران صادر کند. راه حل دیگر تصمیم گیری درباره قراردادهای نفتی یا بازکردن حسابهای بانکی خارجی عنوان شده است.
همزمان، یک مقام بلندپایه غربی به پولیتکو گفته است از آنجا که آمریکا به طور یک جانبه از توافق هستهای ۲۰۱۵ خارج شده است، احتمالاً این واشنگتن است که باید «نخستین گام معنادار» را برداشته و قبل از آنکه ایران هرگونه اقدامی در راستای کاهش برنامه هستهای خود انجام دهد، برخی تحریمها را بردارد.
این درحالی است که ایران خواستار برچیده شدن همه تحریمها فارغ از اولویت بندی و برچسب گذاری آمریکا است.
مسئله گرفتن تضمین از آمریکا برای اینکه بار دیگر به طور یک جانبه توافق را برهم نزند، برای ایران بسیار مهم تلقی میشود. این درحالی است که دولت واشنگتن مدعی است نمیتواند کنگره را به انجام چنین کاری مجاب کند.
در حالی که تهران خواستار برخورداری از تضمینهای جدی است، پیشنهادهای مطرح شده از سوی پولیتکو برای این مورد آخر، مقطعی و گذرا است از جمله تداوم قراردادهای تجاری با ایران، حتی بعد از بازگشت تحریمها از سوی دولت آتی واشنگتن یا ارائه یک تعهد سیاسی از سوی بایدن.
مهر