العالم - آمریکا
کنفرانس ان.پی.تی هر پنج سال یک بار برگزار می شود. قرار بود دهمین دور این کنفرانس در سال ۲۰۲۰ برگزار شود اما به دلیل همهگیری کرونا به تعویق افتاد.
در برنامهریزی پیشین مجددا قرار شد این دور از کنفرانس ان.پی.تی بین ۴ تا ۲۸ ژانویه سال ۲۰۲۲ (۱۴ دی تا ۸ بهمن ۱۴۰۰) برگزار شود. خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت، همچنان که جنگ روسیه و اوکراین به نگرانیها در خصوص وقوع درگیری اتمی دامن زده و تلاشها برای تقویت هر چه بیشتر این معاهده را فوریت بخشیده سرانجام کنفرانس بازنگری ان.پی.تی از فردا دوشنبه شروع میشود.
بئاتریس فین، مدیر اجرایی کمپین بین المللی نابودی تسلیحات اتمی گفت: اکنون در دورهای بسیار بسیار دشوار به سر میبریم. او ادامه داد: اینکه دولتها چطور به وضعیت مربوط به جنگ اوکراین واکنش نشان دهند به سیاستهای اتمی آتی شکل خواهد داد.
این اجلاس چهار هفتهای قرار است ایجاد یک اتفاقنظر در قبال گامهای بعدی را جستوجو کند اما انتظارات چندان بالایی در مورد حصول یک توافق اساسی در آن وجود ندارد.
به گفته یک مقام سازمان ملل که نامش را فاش نساخت، ایگنازیو کاسیس، رئیس جمهور سوئیس، فومیو کیشیدا نخست وزیر ژاپن و فرانک باینیماراما نخست وزیر فیجی به همراه بیش از دوازده نفر از وزیران امور خارجه کشورهای دیگر در زمره شرکتکنندههای این کنفرانس هستند که قرار است مقاماتِ دستکم ۱۱۶ کشور در آن شرکت کنند.
معاهده ان.پی.تی (پیمان عدم اشاعه هستهای) که از سال ۱۹۷۰ اجرایی شده، در بین توافقات کنترل تسلیحاتی موجود در جهان بیشترین امضاکنندهها را دارد و بالغ بر ۱۹۱ کشور به آن پیوستهاند.
بر اساس این معاهده، کشورهای بدون تسلیحات اتمی متعهد شدهاند که این سلاح را به دست نیاورند و کشورهای مسلح به این تسلیحات نیز موافقت کردهاند بر سر نابودسازی زرادخانههایشان در آینده مذاکره کنند. همه این طرفها نیز حق همه برای برخورداری از انرژی هستهای صلحآمیز را پذیرفتهاند.
هند و پاکستانی که این معاهده را امضا نکردهاند، در نهایت به سلاح اتمی دست یافتند و کره شمالی نیز یک بار این معاهده را تصویب کرد اما بعدا خروجش را از آن اعلام کرد و مشابه هند و پاکستان به سلاح اتمی دست یافت. رژیم صهیونیستی نیز این معاهده را امضا نکرده و گفته میشود که زرادخانه تسلیحات هستهای دارد اما این موضوع را نه تایید میکند نه تکذیب.
مجموع تسلیحات اتمی موجود در جهان در اواسط دهه ۱۹۸۰ به اوج خود رسید اما از آن زمان تا کنون به میزان بیش از ۷۵ درصد کاهش یافته که محرک آن عمدتا پایان جنگ سرد بین آمریکا و اتحاد شوروی سابق بود. اما کارشناسان برآورد می کنند که حدود ۱۳۰۰۰ کلاهک اتمی دیگر همچنان در سراسر جهان باقی مانده که عمده آنها متعلق به آمریکا و روسیه است.
در این کنفرانس، موضوع اوکراین تنها موضوع داغ نخواهد بود. کره شمالی اخیرا به نظر میرسد در حال تدارک برای دست زدن به اولین آزمایش تسلیحات اتمی خود از سال ۲۰۱۷ تا کنون باشد. همچنین موضوع مذاکرات مربوط به احیای توافق برجام نیز مطرح است.
از سوی دیگر آمریکا و روسیه نیز تنها یک توافق کنترل تسلیحات اتمی ما بین خود داشته و مشغول توسعه فن آوریهای جدید در این حوزه بودهاند. انگلیس سال گذشته میلادی از اعمال نصف و نیمه سقفی بر زرادخانه تسلیحات اتمی خود خبر داد. چین نیز اعلام داشت که زرادخانه اتمی خود را که سومین زرادخانه اتمی بزرگ جهان است، مدرنیزه میکند.
دارل کیمبال، رئیس انجمن غیرانتفاعی کنترل تسلیحات در واشنگتن گفت: هیچ زمانی به یاد ندارم که بازنگری در ان.پی.تی با این میزان دشوارهای فراوان در حوزههای متفاوت فراوان در ضمن مشاهده یک چنین تنشهای شدیدی بین بازیگران عمده برگزار شده باشد.
آدام شاینمن، نماینده ویژه ریاست جمهوری آمریکا در امور عدم اشاعه تسلیحات اتمی گفت، واشنگتن امید به حصول یک نتیجه «متعادل» دارد که «اهداف واقعبینانه تعیین کرده و منافع امنیت ملی و بینالمللی ما را به پیش ببرد».
همچنین ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز در پکن گفت، کشور او خواستار تلاش در جهت بهبود حکمرانی اتمی جهانی و حفظ نظم بینالمللی بوده و «قاطعانه از منافع امنیتی و توسعه ای مشروع و حقوق چین و جهان در حال توسعه حراست خواهد کرد».
فارس