العالم - زلال قرآن
از میان عبادات تنها اعمال عبادی حج است که با تزکیه مال و پرداخت وجوهات شرعیه (واجب و مستحب)، صِله ارحام، حلالیت طلبین از ذوالحقوق، هجرت فی سبیل الله، جهاد اکبر و مبارزه با هواهای نفسانی و ترک لذات و شهوات، تحمل سختی ها و مشقات سفر، پاکی و طهارت کامل ظاهر و باطن، توجه تام و تمام به خداوند سبحان، اشتغال تمام قوای جسمی و روحی به انجام مناسک حج، قطع آرزوها و تعلقات مادی و دنیائی، تجدید میثاق جدی با خداوند، انجام اعمال مطابق احکام شرعی مربوطه و در اوقات معین، و...، تقریباً همه اعمال سایر عبادات را در خود دارد.
و از آنجا که هر کدام از این موارد فلسفه خاصی داشته و بر وجهی از وجود انسان تاءثیرمی گذارند، لذاست که گفته می شود این عمل عبادی بسیار جامع و مهم، تاءثیر بسیار عمیقی در ارتقاء معنوی فرد حج گزار خواهند داشت، به طور مثال هر یک از اعمال:
وقوف در میقات، بستن احرام، وقوف در عرفات و مشعر و منا، رمی جمرات و رجم شیطان، ذبح قربانی، حلق و تقصیر، طواف و نماز طواف، هروله وسعی صفا و مروه، و...، متضمن اظهار بندگی و عبادت و عبودیت خالصانه و غایت اطاعت و فرمانبرداری، تزکیه نفس و تطهیر قلب خواهد بود، به همین سبب تاءثیر زیادی در کمال روحی انسان خواهند داشت، به گونه ای که رسول الله (ص) در این باره فرموده:
«لَبَیکَ بِحَجَّة حَقاً تَعَبُدآً وَ رِقآً»