العالم - سوریه
توافق اخیر بین رئیس اداره انتقالی سوریه و گروه موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد)، فضای سیاسی سوریه را تحت تأثیر قرار داده است. این توافق که توسط بسیاری از تحلیلگران به عنوان یک توافق مبهم توصیف شده، در شرایطی امضا شده که دولت جدید سوریه پیش از این چندین بار از پذیرش شرایط قسد خودداری کرده بود. همچنین، این توافق در حالی صورت گرفته که کشتارهای گسترده‌ای علیه ساکنان علوی در مناطق ساحلی سوریه به بهانه تعقیب عناصر رژیم سابق در جریان است.
مفاد توافق
این توافق به ادغام نهادهای نظامی و غیرنظامی در شمال شرق سوریه، از جمله گذرگاه‌های مرزی، فرودگاه‌ها و میادین نفت و گاز، در نهادهای تحت کنترل دولت جدید سوریه اشاره دارد. مناطق تحت کنترل قسد، که یک سوم مساحت سوریه را شامل می‌شود، دارای منابع طبیعی و نفتی مهمی هستند. در مقابل، این توافق جامعه کردها را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از دولت سوریه به رسمیت شناخته و حقوق شهروندی کامل و مشارکت سیاسی آن‌ها را تضمین کرده است.
چالش‌های پیش‌رو
با این حال، یک موضوع اساسی همچنان حل‌نشده باقی مانده است: زندان‌های تحت کنترل قسد که اعضای گروه داعش در آن‌ها نگهداری می‌شوند. نیروهای قسد از تحویل کامل این زندان‌ها به دولت سوریه خودداری می‌کنند، که این موضوع می‌تواند به یک چالش جدی در اجرای توافق تبدیل شود.
واکنش ترکیه و آمریکا
ترکیه، که نیروهای دموکراتیک سوریه را شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان (PKK) می‌داند و آن را یک سازمان تروریستی طبقه‌بندی کرده است، احتمالاً از این توافق نگران خواهد بود. ادغام نیروهای قسد در ارتش سوریه ممکن است توجیه عملیات‌های نظامی ترکیه در شمال سوریه را کاهش دهد، اما در عین حال ممکن است آنکارا را به تقویت حضور نظامی خود در مناطق مرزی برای تضمین امنیت ملی خود وادار کند.
از سوی دیگر، ایالات متحده که در سال‌های اخیر از نیروهای قسد حمایت کرده است، ممکن است با توجه به توصیه‌های دونالد ترامپ مبنی بر کاهش حضور نظامی در سوریه، از این توافق استقبال کند. این توافق همچنین به واشنگتن فرصت می‌دهد تا شرایط جدیدی را برای دولت انتقالی سوریه تعیین کرده و منافع خود را در منطقه حفظ کند.
زمان‌بندی توافق
به نظر می‌رسد زمان اعلام این توافق تصادفی نبوده است. این توافق دقیقاً پیش از نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی قتل‌عام نیروهای دولت جدید سوریه در مناطق ساحلی این کشور اعلام شد. این اقدام ممکن است تلاشی از سوی دولت انتقالی برای کاهش خشم بین‌المللی و نشان‌دادن تعهد خود به وحدت ملی و مشارکت همه گروه‌های سوری باشد.
سوالات کلیدی
در شرایط فعلی، مهم‌ترین سوال این است که آیا این توافق اجرایی خواهد شد؟ در صورت اجرایی‌شدن، آیا این توافق گامی به سوی ثبات در سوریه خواهد بود یا صرفاً یک آتش‌بس موقت در چشم‌انداز سیاسی آشفته این کشور محسوب می‌شود؟ پاسخ به این سوالات در ماه‌های آینده و با توجه به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی مشخص خواهد شد.