به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه العالم، دکتر ریاض الاخرس کارشناس رسانه و تحلیلگر سیاسی سوری در مقاله ای، ابعاد داخلی و خارجی سخنرانی دیروز (یکشنبه) رییس جمهور سوریه را مورد بررسی قرار داد.
در این مقاله می خوانیم:
دکتر بشار اسد رییس جمهور سوریه در سخنانی كاملا حساب شده و منسجم، به اراضی اشغالی سوریه اشاره کرد. پیشتر اطلاعاتی در این خصوص درز كرده بود كه هدف از اراضی اشغالی، استان اسكندرون است كه در اشغال تركیه قرار دارد و این این امر همواره مورد اختلاف دو كشور بوده است، تا این كه چندی پیش با روی كار آمدن حزب عدالت و توسعه در تركیه به رهبری رجب طیب اردوغان، بحث در باره آن متوقف شد، بدون این كه نظام سوریه از آن صرف نظر كند.
یكی دیگر از نكات مهم این سخنرانی تاكید بر مواضع رسمی نظام سوریه، گفتمان و نگرش نظام به رویدادهای این كشور بود.
در واقع سخنان بشار اسد برخلاف تمام پیشگویی ها و انتظارات بود، زیرا بسیاری پیش بینی كرده بودند كه این سخنرانی بر اثر حملات گروه های مسلح كه به مناطق وسیعی در اطراف دمشق نفوذ كرده اند، از موضع ضعف باشد.
سخنان بشار اسد درباره مسئله فلسطین قاطع، جدی و با حفظ اصول ملی، عربی و اسلامی بود. وی این مسئله را مسئله ای اساسی برای نظام سوریه دانست و این درحالی است كه همین مسئله، عامل اصلی حملات تند علیه نظام سوریه بوده است.
رئیس جمهور سوریه در این سخنرانی بار دیگر بر حمایت از مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی - كه اراضی عربی از جمله بخشی از اراضی سوریه را اشغال کرده- تاكید كرد.
نكته مهم دیگر این كه بشار اسد طرح خود را بر پایه ای محكم و برخوردار از حمایت روسیه، چین، ایران و كشورهای عضو "بریكس" استوار كرد و فراموش نكرد كه از این كشورها كه همواره از موضع سوریه در دو سال اخیر حمایت كرده اند، قدردانی كند.
پنج اقتصاد در حال ظهور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی اعضای گروه بریكس را تشكیل می دهند.
اسد در ادامه با اشاره به این كه "بحران كنونی همه سوری ها از جمله شخص رئیس جمهور را در برگرفته و همه قربانیان و شهدایی تقدیم این راه كرده اند و درد و رنج فراوانی متحمل شده اند"، به صورت ویژه از ارتش و نقش آفرینی نیروهای سوری در حمایت از كشور در برابر توطئه ها، قدردانی كرد.
وی جانفشانی های مردم در اقصی نقاط كشور سوریه از جمله راس العین از توابع استان الحسكه را نیز ستود.
بشار اسد در ادامه به تلاش های موسوم به راه حل اجتماعی از جانب برخی شخصیت های سوری كه در صدد ایجاد آشتی بین نظام و طیف های معارض مردمی در نقاط بحرانی از جمله درعا، هستند، اشاره كرد و گفت: این افراد در حالی دست به چنین تلاش هایی می زنند كه تنها به "سوریه" گرایش دارند وعضو هیچ جرب و جریان سیاسی نیستند.
نكته مهم دیگر سخنرانی اخیر بشار اسد این بود كه به صورت زنده و در سالنی بزرگ با حضور شمار زیادی از كسانی كه شعارهایی در حمایت از نظام و ارتش سوریه سردادند، ایراد شد.
بشار اسد، گفتمان موسوم به بهار عربی در رسانه های غربی را به تمسخر گرفت و بهار عربی را به حبابی تشبیه كرد كه به زودی از بین خواهد رفت و گفت: این روند برای طراحان و تئوری پردازان آن، بهار است نه برای سوری ها و عرب ها.
وی در طول سخنرانی خود بر نقش رسانه های وابسته و اقدامات تحریك آمیز كشورهای عربی و ناوگان عظیم ماهواره های عربی تحت حمایت این كشورها به ویژه قطر، عربستان و غرب، تاكید كرد.
بشار اسد در بخش نخست سخنان خود بار دیگر بر نگرش و دیدگاه خود نسبت به اوضاع سوریه و عدم عقب نشینی از این نگرش رسمی به اوضاع جاری، با وجود تمام فشارهای سیاسی، نظامی، اجتماعی و اقتصادی تاكید كرد و افزود: خبری از بهار نیست و آنچه می بینیم جنگ بین سوریه و تروریسم است و اگر بهاری نیز وجود دارد، حباب دروغینی بیش نیست و این بهار ظاهری نیز به مخترعان آن اختصاص دارد.
اسد گفت: قدرت های منطقه ای برای تجزیه سوریه تلاش می كنند تا به نوعی بر طمع ورزی های خود جامه عمل بپوشانند؛ این قدرت ها در دو قدرت اصلی تجلی می یابند كه یكی از آن دو دشمن واقعی و قطب نمای حقیقی برای اسد و نظامش است و دیگری، تركیه، همسایه شمالی است كه در صدد است به ضرر سوریه، منافعی برای خود محقق كند.
وی همزمان با اشاره به این تقسیم بندی، از کشورهایی سخن به میان آورد كه افکار آنها بر پایه اشغالگری و خصومت بنا نهاده شده اند و این دو كشور تركیه و اسرائیل هستند.
وی در ادامه از نگرش خود درباره راه حل بحران سوریه سخن گفت.
به گفتۀ اسد، اختلافات مخالفان و طرفداران نظام سوریه – اگر این تعبیر درست باشد – باید درباره نحوه بازسازی کشور باشد و مخالفان و طرفداران باید در چارچوب آشتی ملی واقعی به دور از هر گونه دخالت سیاسی خارجی به مذاکره با یکدیگر بپردازند.
رئیس جمهوری سوریه ابهامی را که در خصوص مخالفان داخل و خارج سوریه وجود داشت، با این جملات برطرف کرد: "برخی مخالفان داخل سوریه به علت وابستگی به طرف های خارجی مخالفان خارجی تلقی می شوند و برخی مخالفان خارج سوریه که وابستگی به طرف های خارجی ندارند، مخالفان داخلی سوریه به شمار می آیند، لذا موقعیت جغرافیائی نمی تواند اصل و اساسی برای مشخص کردن داخلی یا خارجی بودن مخالفان باشد، پس آن دسته از مخالفان داخل سوریه که مرتبط با خارج هستند، حتی اگر ملیت سوری هم داشته باشند، مخالفان خارجی محسوب می شوند و بدین ترتیب مناقشه سوریه بین دو طرف جریان دارد؛ طرف اول حامی آزادی، استقلال و حاکمیت کشور است و طرف دوم مجری توطئه های توسعه طلبانه و استعماری دشمنان خارجی."
سخنان بشار اسد نشان می دهد که نظام سوریه که مدافع استقلال، حاکمیت، وحدت ملی و مردم است در برابر طرفی که در صدد به زانو درآوردن این نظام و استعمار سوریه است، ایستادگی می کند.
بشار اسد در ادامه سخنان خود گفت: جنگی تمام عیار در سوریه جریان دارد و نظام این کشور در برابر حملات سهمگین خارجی ایستادگی می کند حمله ای که سنگین تر و خطرناک تر از هر تجاوزی است زیرا این حمله با عنوان " اصلاحات و مطالبات مشروع مردم" آغاز شده است.
به گفتۀ بشار اسد طرف های خارجی با حمایت مالی و تسلیحاتی از مزدوران و اجیر کردن برخی شخصیت های سیاسی درپی از بین بردن سوریه به عنوان کشوری مؤثر در منطقه هستند و افراد بسیاری را به روش های مختلف فریب داده اند و وارد این جنگ کرده اند.
بشار اسد اعلام کرد که در برابر حملات دشمن باید از سوریه دفاع کرد و نباید کشور را به حال خود رها کرد زیرا در این صورت کشور به لقمه راحت الحلقومی برای افراد سودجو و مفسد تبدیل می شود. بشار اسد همچنین به این نکته اشاره کرد که ایجاد اصلاحات در سوریه ضروری و لازم است و مقابله با مزدوران، تروریست ها و دشمنان خارجی سوریه به معنای فراموش کردن اصلاحات نیست.
اسد اعلام کرد که ایجاد اصلاحات به حل بحران سوریه بسیار کمک می کند، ولی همه مشکلات این کشور را حل نمی کند. اسد گفت که ایجاد اصلاحات مستلزم برقراری امنیت و آرامش است تا دولت بتواند در سایه امنیت و آرامش و ثبات کشور به وظیفه ایجاد اصلاحات بپردازد.
اسد اتهام "توسل نظام سوریه به راه حل نظامی به جای راه حل سیاسی برای حل بحران" را رد کرد و گفت: مخالفان خارجی که این اتهام را به نظام سوریه وارد می کنند، چشمان خود را به روی واقعیت های سوریه بسته اند.
بشار اسد اعلام کرد که دفاع از سوریه وظیفه و مسئولیت همگان است و قانون اساسی این کشور بر این اصل تأکید می کند و هیچ کسی نمی تواند "واجب بودن دفاع از کشور" را منکر شود و نظام های سیاسی و قوانین بین المللی نیز این اصل را تأیید می کنند. نظام سوریه اصل "دفاع از کشور" را مهمترین اولویت، وظیفه و مسئولیت خود می داند.
اسد گفت: راه حل سیاسی بحران سوریه به این معنا نیست که نظام دمشق در برابر حملات سهمگین طرف های منطقه ای و بین المللی سکوت کند و به دفاع از خود نپردازد.
رئیس جمهوری سوریه افزود: نظام سوریه گزینه ای بجز راه حل سیاسی در دست ندارد ولی مشکل اینست که شریکی معتقد به راه حل سیاسی، حامی منافع ملی کشور و غیروابسته به طرف های خارجی پیدا نمی کند.
اسد افزود: نظام سوریه از نخستین روز آغاز بحران راه حل سیاسی را اصل و اساس کار خود قرار داده است و راه حل نظامی تنها راه حل نظام نیست. ما از روز اول بحران دست خود را برای همکاری دراز کردیم ولی شریکی واقعی پیدا نکردیم بلکه با گروه های افراطی مواجه شده ایم که وابسته به خارج هستند و فقط به خونریزی و تروریسم ایمان دارند و طبق میل و خواست طرف های خارجی رفتار می کنند.
به گفته رییس جمهور سوریه، اگر ضرورت ایجاب كند كه دولت سوریه با این عروسكها (مخالفان) گفتگو كند، واجب تر و سزاوارتر از آن گفتگو با طرفی است كه آنها را تشكیل داده، نه این عروسك ها. زیرا آنها اختیاری از خود ندارند و تحت ارادۀ تشكیل دهندگان و حامیان مالی آنها هستند كه آنها را هدایت می كند.
اما جامعه بین المللی غربی كه از این مخالفان حمایت می كند، خود غرب است كه از نسل استعمارگران است و راه را برای گفتگو با نظام بسته است زیرا به اعطای اوامر و دستورات و فرمانبرداری دیگران خو كرده است، اما اینك می داند كه نمی تواند به نظام سوریه دستور دهد؛ نظامی كه استقلال خود را در مقابل غرب حفظ كرده است و فقط بر اساس منافع ملی والای كشور (و نه طرح ها و دستورات این كشورها) رفتار می كند.
اسد تاكید كرد كه آماده گفتگو با همه كسانی است كه با نظام مخالفت سیاسی كرده اند، بدون آن كه دستانشان به خیانت به وطن آلوده شده باشد. وی به این امر اشاره كرد كه گفتگو همچنین می تواند شامل كسانی باشد كه سلاح را زمین گذاشته اند.
پس از این مقدمه نسبتا طولانی، بشار اسد از افكار و ابتكار و یا دیدگاهی برای حل اوضاع سوریه سخن راند كه شامل چندین مرحله می شود كه در مرحله نخست، شامل موارد زیر می باشد:
1) پایبندی به عدم حمایت مالی وتسلیحاتی از افراد مسلح و پناه ندادن به آنها.
2) توقف عملیات نظامی، اما حكومت سوریه در صورت هرگونه تجاوز از سوی گروههای مسلح، حق پاسخ را دارد.
3) ایجاد سازوكاری برای مطمئن شدن از پایبندی همگان به بند سابق یا همان توقف عملیات نظامی.
حكومت سوریه تماس هایی با شخصیت ها و گروه های سیاسی برای برپایی نشست گفتگوی ملی به منظور تعیین معیارها و ویژگی های مرحله دوم برقرار می كند.
در مرحله دوم حكومت فعلی درخواست انجام گفتگوی فراگیر به منظور دست یافتن به توافقی درباره یك میثاق ملی را مطرح می كند، میثاقی كه به حاكمیت كشور پایبند باشد و با همه اشكال خشونت مخالفت می كند و طرح سیاسی و قضایی نظام و قوانین جدید احزاب و قانون انتخابات و قوانینی برای مدیریت امور داخلی كشور را مطرح می كند. سپس میثاق ملی به همه پرسی گذاشته می شود و بر اساس آن دولت فراگیر تشكیل می شود.
بشار اسد همچنین تاكید كرد كه هرگونه گام اساسی مانند قانون اساسی كشور باید به همه پرسی مردمی گذاشته شود. همه پرسی توافق مردمی و حفظ منافع ملی عالی كشور را تضمین می كند.
پس از آن كه دولت فراگیر، قانون اساسی و قوانین جدید را در دستور كار قرار می دهد، مرحله سوم آغاز می شود كه همان تشكیل حكومت جدید و برپایی كنفرانس مصالحه است. همچنین فرمان عفو عمومی (با حفظ حقوق مدنی افراد) صادر می شود و بازسازی ساختارهای زیربنایی و آبادانی كشور اغاز می گردد.
بشار اسد همچنین وعده داد كه حكومت فعلی ابتكاری مفصل تر با جزییات بیشتر ارائه دهد كه مبتنی بر افكار و ایده هایی باشد كه در این سخنان مطرح شد. وی همچنین به همگان اطمینان داد كه سوریه به عقب باز نمی گردد و تا زمانی که حتی یك تروریست در خاك سوریه باقی بماند، همچنان به مبارزه با تروریسم ادامه خواهد داشت.
اسد همچنین به ملت سوریه اطمینان داد كه در مبارزه با تروریسم سستی و كاهلی نخواهد شد تا این كه دیدگاه و ایده ای كه مطرح كرده به ثمر برسد.
اسد در اقدامی برای بستن راه به روی جنگ روانی كه خارجی ها و مخالفان تحت حمایت آنها می خواهند راه اندازی كنند، گفت كه دیدگاه یا افكار و یا همان ابتكاری كه مطرح كرده است، فقط برای كسانی است كه خواهان گفتگو و راه حل سیاسی برای آینده كشور هستند و به هیچ وجه خطاب به آنهایی نیست كه به مخالفت با هرگونه ابتكار نظام خو كرده اند.
بشار اسد همچنین در مورد ابتكارهای جامعه بین المللی گفت: هر گونه ابتكار باید مبتنی بر دیدگاه سوریه باشد و ایده ای در كمك به ابتكار سوریه باشد و به هیچ وجه جایز نیست كه جایگزین ابتكار سوریه گردد.
وی همچنین تصریح كرد كه سوریه به ابتكارهای سیاسی نیازی ندارد، زیرا كشوری با قدمت چندین هزار ساله می تواند راه حلی سیاسی برای مشكلات خود بیابد، اما سوریه به یك كمك صادقانه و ثمربخش برای توقف ارسال مسلحان و قاچاق سلاح و حمایت مالی از آنها نیاز دارد. این پیامی است كه جامعه بین المللی باید آن را خوب درك كند، اگر به راستی خواهان راه حلی برای اوضاع سوریه باشند.
بشار اسد همچنین با اظهار نظر های شخصی و یكجانبه درباره مفاد بیانیه ژنو و هرنوع توافق آتی مخالفت كرد و گفت: حمایت از یك ابتكار به معنای پذیرش اظهارنظرهای شخصی در مورد آن نیست، خصوصا كه غرب قطعنامه های بین المللی را طبق خواسته خود تفسیر می كند. ما معنی ماده مربوط به مرحله انتقالی در بیانیه ژنو را فقط "انتقال از مرحله بی ثباتی به مرحله ثبات" می دانیم.