العالم - عربستان
خبرگزاری ها به نقل از وزارت دادگستری آمریکا گزارش دادند که کشور قطر با کمک لابی های فعال در آمریکا تبلیغات پُرهزینه ای را علیه عربستان و امارات به راه انداخته است و سرانجام مقامات آمریکایی به تعریف و تمجید از قطر در مبارزه با تروریسم پرداخته اند. این تبلیغات به ضرر 4 کشور عربستان، امارات، مصر و بحرین که قطر را تحریم و محاصره کرده اند، پایان یافته است چهار کشوری که تلاش می کنند نظام دوحه را با سیاست های خود همراه و آن را به پذیرفتن خواسته های خود وادار کنند. آخر سخن اینکه عربستان از تحریم و محاصرۀ قطر چه چیزی به دست آورده است؟
ریاض از بیش از یک سال پیش به همراه قاهره، ابوظبی و منامه اقدام به محاصرۀ شدید دوحه کرده است تا قطر را – طبق گفتۀ خودشان – وادار به متوقف کردن حمایت خود از گروه های تروریستی کنند و رسانه هایش از تهدید و به خطر انداختن امنیت ملی کشورهای عربی بازدارد و سطح همکاری نمایندگی دیپلماتیک خود با ایران را کاهش دهد و پایگاه نظامی ترکیه در خاکش را تعطیل کند. عربستان در آن زمان در اوج تکبر و خودخواهی بود زیرا دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تازه روی کار آمده بود و ریاض توانسته بود با صدها میلیارد دلار سیاست های ضد ایرانی کاخ سفید را با سیاست های خود همراه کند.
اما روزها گذشت و دوحه به خواسته های عربستان تن نداد بلکه پایگاه نظامی ترکیه در خاک قطر تکمیل شد و رسانه های قطری خصوصاً شبکه های الجزیره و العربی همچنان به نقد و انتقاد از عربستان پرداختند و محمد بن سلمان ولیعهد سعودی را به آماج حملات خود تبدیل کردند و سنت دیرینه عدم انتقاد از مقامات سعودی را شکستند و شروع به رسوا کردن جرایم و جنایات ائتلاف سعودی – اماراتی در یمن کردند در حالی که قطر قبلاً عضو ائتلاف تجاوز به یمن بود.
قطر به جای اینکه روابط خود با ایران را کاهش دهد، برای کاستن فشارهای وارده از سوی متحدان قبلی اش بیش از پیش روی به ایران آورد و تهران مواد غذایی و دیگر نیازهای ضروری را در اختیار دوحه گذاشت و حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای قطری باز کرد بنابراین قطر بیش از پیش به ایران نزدیک شد که همین امر بر خلاف تصور سعودی ها بود.
گذشته از این؛ حاتم بخشی قطر در آمریکا برای همراه کردن رسانه ها و بوق های تبلیغاتی آمریکایی با سیاست های خود باعث شد که این رسانه ها و بوق های تبلیغاتی از نزاع همسایگان عرب سود سرشاری به دست بیاورند به نحوی که در سال 2017 حدود 100 میلیون دلار به دست آوردند. همچنین، قطر با عربستان و امارات در تبلیغ معاملۀ ترامب (معاملۀ قرن) رقابت می کند و به میانجی اسرائیل و حماس تبدیل شده است و آنچه را که آمریکا "بازسازی غزه" می نامد، تبلیغ می کند.
با گذشت بیش از یک سال از محاصرۀ قطر، چه تغییر و تحولاتی در منطقه خاورمیانه افتاده است؟ عربستان در سرنگون کردن نظام سوریه مفتضحانه ناکام مانده است در حالی که عادل الجبیر وزیر امور خارجه سعودی بر این گفته اش پافشاری می کرد که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه یا با مذاکره یا با جنگ باید کنار برود. در یمن هم که جنگش وارد چهارمین سال خود شده است، اتفاقی به نفع عربستان نیفتاده است مگر اینکه ریاض کشتار ، آوارگی و بیماری های مردم یمن و تخریب زیر ساخت های این کشور را دستاورد و پیروزی برای خود تلقی کند.
سخن کوتاه اینکه عربستان در دوران ولیعهدی محمد بن سلمان نیز بازندۀ بلندپروازی ها و جنگ های منطقه ای خود شده است و به علت درپیش گرفتن سیاست های نسنجیده و نابخردانه کشورهای عربی و اسلامی را یکی پس از دیگری از دست می دهد و تنها برندۀ این سیاست های اشتباه سعودی ها فقط شرکت های اسلحه سازی و سازمان های تبلیغاتی آمریکا هستند و مرد کاخ سفید در ازای حفاظت از تاج و تخت شاهانۀ نظام سعودی بیت المال عربستان را در جیب خود می ریزد. محمد بن سلمان بحران قطر را "بسیار، بسیار، بسیار کوچک" می خواند در حالی که نتوانسته است به این بحران پایان دهد و دوحه را به پذیرفتن سیاست ها و خواسته های ریاض وادار کند و اگر چنین است، پس چگونه می تواند با بحران های بزرگی همچون یمن، عراق، سوریه، لبنان، اردن، مصر و لیبی که مردمانش تاریخی کهن و پیشینۀ پایداری دارند، دست و پنجه نرم کند؟!
احمد المقدادی