العالم _ عربستان سعودی
خبرگزاری «رویترز» روز یکشنبه به نقل از یک مقام ارشد سعودی روایتی را از نحوه قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول ارائه کرده که با داستانی که پیشتر ریاض مطرح کرده بود، تناقض‌های اساسی دارد.
بر اساس این روایت تازه، تیمی ۱۵ نفره از اتباع عربستان به دستور «احمد العسیری» نایب رئیس استخبارات عربستان سعودی راهی ترکیه شده‌اند تا خاشقچی را به بازگشت به ریاض متقاعد کنند، اما از اختیارات خود فراتر رفته و او را به ربایش تهدید کرده، سپس وی را خفه کرده‌اند. در نهایت هم یکی از این افراد لباس خاشقچی را پوشیده تا وانمود کند که او از ساختمان کنسولگری خارج شده است.
در حالی که مقام‌های ترکیه‌ای به رسانه‌ها گفته‌اند مقام‌های سعودی جسد خاشقچی را تکه تکه کرده‌اند، مقام سعودی مورد استناد رویترز مدعی شده که جسد او لای فرش پیچیده شده و به یک «همکار محلی» تحویل داده شده تا او این جسد را از بین ببرد.
ریاض که بیش از دو هفته است به دلیل مفقود شدن خاشقچی تحت فشار شدید رسانه‌ای قرار دارد، دیروز بالاخره با صدور بیانیه‌ای پذیرفت که او در ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول کشته شده است. در این بیانیه ادعا شده که وی در جریان درگیری و زد و خورد با مقام‌های کنسولگری کشته شده است. با این حال تنها یک ساعت پس از صدور آن بیانیه، یک مقام سعودی با رسانه‌ها گفت‌وگو کرد و گفت خاشقچی خفه شده است. مقام سعودی که رویترز با او مصاحبه کرده هم این حرف را تایید کرده است. عربستان سعودی در ابتدای مفقود شدن خاشقچی ادعا کرده بود که او از کنسولگری خارج شده و ریاض از سرنوشت او بی‌اطلاع است.
این در حالی است که به گفته مقام‌های ترکیه‌ای، خاشقچی به محض ورود به کنسولگری بازداشت و شکنجه شده و سپس با یک ماده سمی به قتل رسیده و بعدا تکه تکه شده است. مقام سعودی که با رویترز گفت‌وگو کرده، مدعی شده که تحقیقات اولیه عربستان سعودی تکه تکه شدن خاشقچی را تایید نمی‌کند.
به نوشته رویترز، این مقام سعودی اسنادی را نشان داده که به گفته او اسناد داخلی سرویس‌های اطلاعاتی عربستان سعودی است و نشان می‌دهد ریاض برنامه‌ای برای بازگرداندن معارضین، از جمله خاشقچی داشته است. او همچنین بخشی از اعترافات اعضای تیم ۱۵ نفره‌ای که به ادعای او از عسیری فرمان می‌گرفته‌اند را نشان داده است.
وی درباره اینکه چرا روایت عربستان سعودی از وضعیت خاشقچی مدام تغییر می‌کند و هریک از این روایت‌ها با روایت پیشین در تناقض است، گفته موضع اولیه عربستان به دلیل «اطلاعات غلطی» بوده که آن زمان به حکومت سعودی داده شده بود.
به ادعای این مقام سعودی، ریاض برنامه‌ای را آغاز کرده که هدف آن بازگرداندن چهره‌های ناراضی است تا این افراد «جذب کشورهای دشمن» نشوند. به همین دلیل هم عسیری تیمی ۱۵ نفره از نیروهای اطلاعاتی و امنیتی تشکیل داده و آن‌ها را به استانبول اعزام کرده تا این افراد با خاشقچی دیدار کرده و او را متقاعد کنند که به عربستان سعودی بازگردد.
این مقام سعودی مدعی است: «فرمانی برای مذاکره جهت بازگرداندن مسالمت‌آمیز ناراضی‌ها وجود دارد که به آن‌ها این اختیار را می‌دهد که بدون هماهنگی با مقام‌های بالاتر، عمل کنند.»
وی مانند دولت عربستان سعودی، تقصیر قتل خاشقچی را به گردن عسیری و «سعود القحطانی» مشاور ارشد دربار سعودی انداخته و گفته تیم اعزامی به استانبول را این افراد تشکیل داده بودند.
او سپس ادعا کرده که قرار بود خاشقچی برای مدتی در یک «خانه امن» نگهداری شود و در صورتی که او نهایتا از پذیرش بازگشت به عربستان خودداری کرد، آزاد شود. به ادعای او، اما در بدو ورود خاشقچی تیم اعزامی از اختیارات خود فراتر رفته و به خشونت متوسل شده است. همین امر موجب شده تا اوضاع به هم بریزد.
به گفته او، خاشقچی به دفتر سرکنسول برده شده و «ماهر مطرب» از اعضای تیم اعزامی به استانبول با او درباره بازگشت به عربستان صحبت کرده است. خاشقچی این درخواست را رد کرده و گفته کسی بیرون از کنسولگری منتظرش است و اگر او ظرف یک ساعت از کنسولگری خارج نشود، با مقامات ترکیه‌ای تماس می‌گیرد.
«خدیجه چنگیز» نامزد خاشقچی می‌گوید این روزنامه‌نگار عربستانی پیش از ورود به کنسولگری گوشی تلفن همراهش را در اختیار او گذاشته و گفته بود که اگر از ساختمان خارج نشد، با دستیار رئیس‌جمهور ترکیه تماس بگیرد.
به گفته مقام سعودی مورد استناد رویترز، داخل کنسولگری، خاشقچی با بیان اینکه آن‌ها در حال نقض عرف دیپلماتیک هستند، به مطرب گفته است: «می‌خواهید با من چه کار کنید؟ می‌خواهید مرا بدزدید؟»
مطرب در پاسخی که به ادعای مقام سعودی هدف آن ترساندن خاشقچی بوده، می‌گوید: «بله، تو را بیهوش می‌کنیم و می‌دزدیم.»
این مقام سپس با بیان اینکه خاشقچی شروع به فریاد زدن کرده، در ادعایی عجیب می‌گوید تیم سعودی قصد داشته او را ساکت کند، به همین دلیل دهان و گلوی او را گرفته، اما او ناگهان مرده است. او می‌گوید: «می‌خواستند از داد زدن او جلوگیری کنند، اما او مرد. هدفشان کشتن او نبود.»
به گفته او، این تیم سپس برای پوشاندن این حادثه، جسد را لای فرش پیچیده و او را به یک همکار محلی که وظیفه داشته جسد را از بین ببرد، تحویل داده است. «صلاح طبیقی» کارشناس کالبدشکافی که به همراه این تیم به استانبول رفته بود، تلاش کرده تا آثار باقی مانده از قتل خاشقچی را از بین ببرد.
رویترز به نقل از یک مقام ترکیه‌ای نوشته آنکارا معتقد است که احتمال دارد سعودی‌ها بخشی از جسد خاشقچی را در جنگل «بلگراد» در حاشیه استانبول دفن کرده‌اند. به گفته وی، احتمالا در آینده‌ای «نه چندان دور» واقعیت در مورد اینکه چه بر سر جسد خاشقچی آمده، روشن شود.
مقام سعودی مدعی شده که همکار محلی، ساکن استانبول است. وی البته از اعلام ملیت این فرد خودداری کرده و گفته تیم تحقیق سعودی در تلاش است تا دریابد که جسد خاشقچی کجاست.
به ادعای وی، همزمان «مصطفی مدنی» یکی دیگر از اعضای تیم سعودی لباس‌های خاشقچی را به تن کرده، عینک او را به چشم زده و ساعت اپل او را به دستش بسته و از خروجی پشتی کنسولگری خارج شده، تا اینطور وانمود کند که خاشقچی از ساختمان خارج شده است. وی نهایتا لباس‌های او را در منطقه «سلطان احمد» استانبول دور انداخته است.
این مقام سعودی ادعا کرده که اعضای این تیم سپس گزارشی غلط برای مقام‌های ارشد نوشته و مدعی شده‌اند که پس از آنکه خاشقچی گفته ممکن است مقام‌های ترکیه‌ای برای آزادی او وارد عمل شوند، به وی اجازه داده‌اند که کنسولگری را ترک کند. به گفته این مقام سعودی، هر ۱۵ عضو این تیم به علاوه سه مظنون محلی دیگر، در عربستان بازداشت شده و تحت تحقیق قرار دارند.
ادعاهای فوق در حالی مطرح شده که رسانه‌های متعددی گزارش داده‌اند که اعضای این تیم در روز حادثه بارها با دفتر «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی تماس گرفته‌اند. عسیری، قحطانی و مطرب نیز رابطه‌ای بسیار نزدیک با بن سلمان داشته‌اند، تا جایی که به نوشته روزنامه «واشنگتن‌پست»، سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا معتقدند که امکان ندارد این اقدام بدون رضایت بن سلمان انجام شده باشد.
فارس