العالم ـ ایران ـ اقتصادی
عبدالناصر همتی در دومین گفت وگوی تلویزیونی خود به تشریح برنامه های ارزی و اقدامات انجام شده در بانک مرکزی طی دو سه ماه اخیر برای برقراری ثبات و آرامش در بازار پرداخت و اظهار داشت: ما نگران آن هستیم که اگر مردم به سمت بازار ارز بروند، به دارایی هایشان آسیب برسد. من راجع به نرخ ارز صحبت نمی کنم اما معتقدم که باید به سمتی برویم و با اطلاعی که از صادرات و منابع ارزی دارم می گویم که به سمت تعادل واقعی پیش خواهیم رفت و نگرانی ندارم.
وی با تأکید براینکه اقتصاد در مسیر تعادل قرار گرفته است، افزود: دولت در تنظیم بازار ارز اقتدار دارد ولی دشمن، تمامی امکانات را بسیج کرده است که نظام جمهوری اسلامی ایران را دچار مشکل کند، بنابراین ما برنامه‌ریزی کردیم تا در طول دو ماه اخیر، نشان دهیم بر این مشکلات فائق خواهیم آمد.
رئیس کل بانک مرکزی ضمن بیان اینکه نوسانات برای اقتصاد ایران خوب نیست و بنابراین ما ثبات را به اقتصاد بازگرداندیم، تصریح کرد: طی این مدت تبلیغات بر علیه ملت ایران را با تلاش و تدبیر دولت و بانک مرکزی، مدیریت کردیم.
بازار ارز تحت کنترل کامل است
همتی اضافه کرد: اکنون خوشحالیم که بازار ارز تحت کنترل کامل است و بانک مرکزی مسیر خود را ادامه خواهد داد. ما هدفمند بازار را به سمت تعادل پیش خواهیم برد و در آینده مردم شاهد آن خواهند بود که برنامه های عملیاتی را پیش خواهیم برد.
وی در خصوص برنامه جدید بانک مرکزی برای ایجاد بازار متشکل ارزی گفت: باید بازار ارز را بازار متشکلی کنیم، چراکه باید بازار را ساماندهی کرد، اکنون در بازار و اقتصاد، بازار آزاد تاثیرگذار است، هرچند با اختیاراتی که به صادرکنندگان داده ایم می توانند بخشی از ارز را از طریق سنا به صرافی ها عرضه کنند.
به گفته همتی، ما حتما باید بازار متشکل ارزی یا شبیه بورس داشته باشیم تا معاملات آنی نه آتی را در آن ساماندهی کنیم، بانک مرکزی نیز در این بازار به عنوان بازیگردان اصلی خواهد بود.
رئیس کل بانک مرکزی ادمه داد:کشف قیمت و ورودی و خروجی ارز همه در این بازار متشکل ارزی انجام خواهد شد، ضمن اینکه به مرور حواله نیز وارد این بازار می شود. اجازه دهید هر زمان که آماده شد جزئیات را اعلام می کنم، اما بازار نیما متحول خواهد شد، در میان مدت نیز باید بازارها را به هم نزدیک کرده و نرخ‌ها را مدیریت کنیم.
وی در خصوص انتشار اوراق مشارکت ارزی نیز گفت: ما اختیاراتی را از سران سه قوه گرفته ایم که تائید مقام معظم رهبری هم اخذ شده است، تا سپرده ارزی بگیریم، این در حالی است که سابقه خوبی از سپرده ارزی وجود ندارد ولی اکنون تضمین بانک مرکزی بر سپرده ارزی وجود دارد و سود هم به صورت ارزی و نقدی داده می شود. مبالغ قابل توجهی هم سپرده گذاری شده است اما هنوز هم انتظار داریم که مردم ارز خود را سپرده کنند. البته گواهی سپرده ارزی نیز در اختیار بانک مرکزی است که هر زمان که بخواهیم می توانیم عرضه کنیم؛ اما در شرایطی که احساس کنیم لازم است در بازار عرضه کنیم، آن را هم پیش خواهیم برد.
صادرکننده ها عملکرد خوبی نداشتند/ کمتر از 7 میلیارد ارز را برگرداندند
وی در ادامه درباره انتقاد صادرکنندگان به بخشنامه اخیر بانک مرکزی و در پاسخ به سوال مجری برنامه که چرا انقدر صادرکننده ها را اذیت می کند و آنها از شما راضی نیستند، گفت: ما هم از صادرکننده ها راضی نیستیم. این گروه به وظیفه ای که داشتند عمل نکرده و ارزی که باید برمی گرداندند را نیاوردند.
همتی تاکید کرد: آمار مستند داریم، خیلی از صادرکننده ها ارز 5-6 هزار تومانی گرفتند ولی ارزشان را نیاوردند. این تعداد کلا 250 صادر کننده هستند که از اول سال تا کنون هنوز ارزشان را به چرخه اقتصاد برنگردانده اند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: صادرکنندگان کمتر از 7 میلیارد دلار به ما عرضه کرده اند. البته صادرکنندگان نقش مهمی در اقتصاد کشور دارند، ما دست همه را به خاطر تلاشی که می کنند می بوسیم، خیلی از آنها تولیدکننده هستند و برخی دیگر نیز تجاری هستند که کالا فقط صادر می کنند، آنها باید بدانند که ارز باید به کشور وارد شود.
وی همچنین به مصوبه سران قوا اشاره کرد و افزود: مصوبه سران قوا را داریم که همه صادرکنندگان باید ارز را به چرخه اقتصاد برگردانند و نحوه برگرداندن نیز توسط یک تیم 5 نفره تصویب می شود که با مسئولیت رئیس بانک مرکزی است، تعیین می کنند. این مجموعه با نمایندگان اتاق تفاهم کرده اند. ولی من صادرکننده نیز باید ارز را بیاورم ولی چانه می زنند. ما نیز در خدمت صادرکنندگان هستیم. باتوجه به این اختیارات و با بخشنامه جدید تا پایان سال 5 میلیارد یورو باید ارز وارد چرخه اقتصاد شود که در بازار آزاد نیز تاثیر مثبت خود را خواهد گذاشت. صادرکنندگان هم به ما کمک می کنند و همه باید در این جنگ ارزی با هم باشیم.
رییس کل بانک مرکزی در تشریح بخشنامه اخیر این بانک برای بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور، تاکید کرد: اعلام شد کسانی که زیر یک میلیون یورو صادرات دارند از ورود به نیما معاف هستند و از این طریق برای 6 هزار نفر معافیت ایجاد شد که می توانند به سامانه سنا وارد شوند و آنهایی که از یک تا 3 میلیون یورو صادرات دارند بالای یک میلیون یورو باید به نیما بیاید و ارقام بالاتر از آن نیز مشخص شده است.
وی گفت: دولت برای کالاهای اساسی ارز 4200 تومانی پرداخت می کند و برای واردات نیز ارز 7500 تومان اختصاص می یابد. صادرکنندگان از ابتدای سال هم که ارز به قیمت امروز نبود، ارز را به نیما نیاوردند.
وی در پاسخ به سوالی درباره صادرات ریالی به دو کشور عراق و افغانستان اظهار داشت: صادرات ریالی اساسا معنا و مفهومی ندارد. اگر ارز نمی گیرید، ریال از کجا می آید؟ ارز هرات، سلیمانیه و دبی از کجا می آید؟ در حقیقت این ریال است که تبدیل به ارز می شود.
رئیس کل بانک مرکزی توضیح داد که متاسفانه پوزهای بانکی به شکل قاچاق به خارج از کشور برده می شود و با استفاده از VPN به شبکه بانکی ایران متصل می شود و ریال از داخل کشور برداشت می شود که به معنای خروج سرمایه از کشور است.
رئیس شورای پول و اعتبار تصریح کرد اگر ارز و کالا به داخل کشور از محل خروج ریال نیاید، در حقیقت خروج سرمایه از کشور رخ می دهد که ما اجازه این کار را نخواهیم داد.
برنامه جدید بانک مرکزی برای محدود سازی تراکنش های بانکی
همتی در خصوص بخشنامه بانک مرکزی برای محدودسازی سقف تراکنش های دستگاه های کارتخوان و ... تصریح کرد: در گذشته دستگاههای کارتخوان از سوی همکاران بانکی مورد غفلت واقع شده بود. شما می رفتید در خارج از کشور پوز را در یک صرافی خارجی در ترکیه یا کانادا، کارت می کشیدید و 50 بار می کشیدید و محدودیت نداشتید. در حالیکه در یک روز ده میلیارد تومان جابجایی پول هم داشتیم، اما اکنون بالای 50 میلیون تومان امکان پذیر نیست.
وی درباره محدودیت در تراکنش های بانکی نیز توضیح داد: در هیچ کجای دنیا امکان ندارد که 50 میلیون تومان به یکبار امکان جابه جایی داشته باشد بدون آنکه مشخص باشد برای چه موضوعی هزینه شده است. در تمام دنیا برای خریدهای بیش از 5 هزار دلار باید محل مصرف و خرید مشخص باشد.
رئیس شورای پول و اعتبار همچنین از طرحی خبر داد که براساس آن هر کد ملی تنها اجازه برداشت 50 میلیون تومان از تمامی کارت های بانکی خود را داشته باشد.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: این ها مصداق اصلی پولشویی است که یک فرد راحت چند میلیارد تومان از جامعه جابجا کند. این را نظام از ما می خواهد و ما محکم هستیم و یکی یکی اینها را اجرایی خواهیم کرد.
ارزش پول ملی در یک ماه گذشته 20 درصد تقویت شد
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره وضعیت تورم و نقدینگی در کشور گفت: در همان روزی که ترامپ اعلام کرد تحریم های جدیدی علیه کشورمان وضع کرده، ارزش پول ملی ما 20 درصد تقویت شده بود.این نشانگر تدبیر بانک مرکزی و احتیاط آن در بازار است که بر اساس آنچه که خود برنامه داریم، پیش رویم نه بر اساس آنچه دیگران می گویند.
همتی با بیان اینکه از بابت فشار تورمی متاسفم، اظهار کرد:این دغدغه دولت است، شوک ارزی ایجاد شده شوک منفی طرف عرضه است که اثر خود را بر روی سطح عمومی قیمتی نشان می دهد و تقریبا خرداد تا شهریور، تورم نقطه به نقطه صعودی بود اما خوشبختانه کمتر شده است که امیدواریم در ماههای آینده نیز کاهش یابد.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: سیاست قطعی بانک مرکزی و دولت این است که تورم را کنترل کرده و بعد کاهش دهد. این جزو سیاستهای جدی ما است و ظرف یک ماه گذشته نیز اگر ارزش پول ملی را در نظر بگیریم، 20 درصد تقویت ارزش پول ملی را داشتیم.
همتی گفت: نقدینگی که اکنون داریم نسبت به میانگین 5 سال اخیر، فرقی نکرده و رشد 20 درصدی داشته است. از اول سال تا شهریورماه نقدینگی رشد داشته و با این فرمان، نقدینگی بیست درصد رشد خواهد داشت و اصلا سرعت نقدینگی بالا نیست؛ داریم کنترل می کنیم و بانکها را نیز کنترل کردیم و تسلط کامل داریم.
وی درباره راهکارهای کنترلی در بازار پول، تصریح کرد: در دنیا تا دهه 70-80 کنترل نقدینگی و تورم از طریق پایه پولی بود اما بانک های مرکزی دنیا وقتی به کنترل تورم دست زدند به واسطه نیاز دارند و به همین دلیل با حجم نقدینگی سپرده قانونی – بازار باز و کنترل نرخ تنزیل دست به اقدام های ساختارمند می زنند.همچنین باید از طرق نرخ سود و بازار باز اقدامات در بازار پول صورت بگیرد.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان این که باید کنترل نرخ سود بشدت در بازار پول اجرایی شود، اظهار داشت: با نظر رهبر معظم انقلاب کمیته ای برای کنترل نقدینگی تشکیل شده است که اصلاح نظام بانکی از مهم ترین اهداف این کمیته است. بانک مرکزی حتما برای اصلاح نظام بانکی اقدام می کند.
همتی افزود با اجماعی که در بین سران سه قوه وجود دارد بانک مرکزی همه سیاست های کنترلی در بازار پول را به سمت به آرامش رسیدن این بازار هدایت می کند.
آیا اختیارات همتی از سایر روسای بانک مرکزی بیشتر است؟
رئیس کل بانک مرکزی، درباره اختیارات گرفته شده از سوی وی، توضیح داد: اختیارات گرفته شده در چارچوب ضوابط و قانون است اما این اختیارات سرعت عمل را در بازار ارز و بازار پول بیشتر می کند وبه معنی گسترش اختیارات شخصی نیست.
وی، گفت: اگر سیاست های مالی خوب تنظیم شود و فشار سیاست های مالی بر سیاست های پولی نباشد اتفاق های خوبی خواهد افتاد و ناخودآگاه بانک مرکزی مستقل خواهد شد.
همتی درباره اصلاح نظام بانکی، توضیح داد: اولین گام در اصلاح نظام بانکی رفع ناترازی بانک ها است. اصلاح نظام بانکی چندین فاز دارد از جمله بدهی دولت به بانک ها، فروش اموال مازاد بانک ها و ... که همه این موارد باید بخش انجام شود و به یکباره حل نخواهد شد.
وی ادامه داد: در حال حاضر مهمترین بحث ناترازی بانک ها است که منجر به اضافه برداشت شده و باید با تدبیر اصلاح آن آغاز شود.
بانک ها چقدر اضافه برداشت دارند؟
وی درپاسخ به اینکه درخصوص فشار بودجه دولت بر منابع بانک چه فکری کرده اید ؟ گفت: براساس تدابیر صورت گرفته، وام تکلیفی و استقراض از بانک مرکزی کاهش خواهد یافت و اگر هم اکنون وجود دارد، از گذشته است. نکته مهم اکنون اضافه برداشت بانک ها است که حدود 50 هزار میلیارد تومان است و نوسان دارد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: دومین موضوع نرخ سود بانکی است، زیرا مردم به نرخ سود حساسیت دارند و درادبیات جدید اقتصادی آنچه که بر مردم تاثیر دارد نرخ سود است به نظر من اهداف واسط اکنون نرخ سود است.
نرخ سود تغییر می کند/ زمان اجرا هنوز مشخص نیست
رییس شورای پول و اعتبار درباره تعیین نرخ سود، توضیح داد: بانک مرکزی یک هدف تورمی برای اقتصاد کشور مشخص و نرخ سودی متناسب با این نرخ تعیین می کند اما آنچه در عمل چه نرخی اعلام خواهد شد نیاز به زمان و اجرا دارد.
به گفته همتی همه بانک ها ملزم به افزایش سرمایه هستند و برای افزایش سرمایه بانک های دولتی هم در بودجه سال آینده برنامه ریزی خواهد شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات لاستیک و ... اشاره و با تاکید بر اینکه لاستیک از جمله کالاهای اساسی و شامل ارز 4200 تومانی است، گفت: با وزیر صمت و واردکنندگان مذاکراتی صورت گرفته تا هرچه سریعار این مشکل نیز برطرف شود.
همتی درباره برنامه بانک مرکزی برای وام مسکن گفت: مبلغ فعلی وام مسکن دیگر جواب نمی‌دهد و باید در این حوزه تصمیم گیری‌های لازم انجام شود اما هیچ قولی توسط بانک مرکزی داده نمی‌شود که عملی نشود.
وی تاکید کرد: من به عنوان رییس کل بانک مرکزی ترجیح می‌دهم تا کمتر صحب کنم و بیشتر عمل کنم؛ امیدوارم کشور به سمت رشد و توسعه و ثبات اقتصادی حرکت کند.
رئیس کل بانک مرکزی درباره وام ازدواج و وام قرض الحسنه گفت: در حال حاضر شاهد صف 150 هزار وام قرض الحسنه هستیم که در گذشته آمارها میلیونی بود؛ با توجه به اهمیت مسئله وام‌های قرض الحسنه، برای پرداخت سریعتر این وام‌های قرض الحسنه به عنوان یک ضرورت تاکید خواهد شد.
وی ادامه داد: در حقیقت زمانی نرخ ارز بالا رفت نیاز بنگاه‌های تولیدی برای وام بالارفت و مبلغ مورد نیاز آنها افزایش یافت و بانک مرکزی ضرورت می‌داند تا از بنگاه‌های تولیدی در شرایط فعلی حمایت کند تا در فعالیت آنها رونق ایجاد می‌شود.
همتی همچنین تاکید کرد: در سامانه نیما قیتی فیکس نشده و مشکلی برای ورود ارز نیست؛ انصاف نیست که به نفع واردکنندگان صرفا حرکت کنیم و باید نیازها و شرایط مردم را درک کنیم.
رییس شورای پول و اعتبار افزود: امیدواریم اخبار خوبی برای مردم در آینده داشته باشیم و انشاله ایران در مسیری قرار بگیرد تا سریعتر مشکلات کشور رفع شود و شرایط زندگی مردم بهبود پیدا کند.
تأمین 31 میلیارد دلار برای واردات از ابتدای سال
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون 31 میلیارد دلار ارز برای تامین واردات تامین شده است، گفت: از ابتدای سال 10 میلیارد دلار برای واردات دارو و کالاهای اساسی پرداخت کرده ایم.
به گزارش تسنیم، همتی خاطرنشان کرد که با توجه به پیش بینی های گذشته بزرگترین ذخایر اسکناس را در اختیار داریم و مشکلی از این بابت نداریم.
رئیس شورای پول و اعتبار به معافیت 8 کشور از خرید نفت ایران اشاره کرد و افزود: دو گروه از مسئولین بانک مرکزی برای قراردادهای نحوه فروش نفت و دریافت ارز به 2 کشور خریدار سفر کرده اند و ظرف 3 هفته آینده این موضوع نهایی خواهد شد.