العالم - ایران / سیاسی
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت و در سخنان مهمی اظهارداشت: ملت ایران پس از توافق و اجرای برجام، بار دیگر پای صندوق آرا آمده و این بار نه با 18 میلیون بلکه با 24 میلیون رای خود، تداوم راه اعتدال، تدبیر و تعامل سازنده با جهان را اعلام کردند.
رئیس جمهور با بیان اینکه دشمنان ملت ایران از آغاز توافق برجام با آن مخالف بودند، اظهار داشت: تندروهای آمریکا، صهیونیسم و ارتجاع منطقه و همه آنهایی که ضد برجام بودند، ضد ایران نیز بوده و هستند.
روحانی با اشاره به اینکه انتقاد با علیه برجام بودن تفاوت دارد، ادامه داد: هر کسی می تواند راجع به هر موضوعی نقد داشته باشد و این حق همه مردم است اما دشمنی با برجام مخصوص صهیونیست‌ها، ارتجاع منطقه و تندروهای آمریکا بود.
رئیس جمهور تاکید کرد: برجام به نفع منطقه و جهان و به ضرر دشمنان ایران بود و به همین خاطر آنها همه توان خود را از سال 1393 تا امروز به کار گرفتند تا این بنای شکوهمند را ویران کرده و فرو بریزند.
رئیس جمهور اظهار داشت: بعد از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا که مجموعه شرایط انتخابات یک شرایط نامتعارف و غیرمعمول در این کشور بود، این دولت باوجودی که با شعار صلح و اینکه سربازان خود را از منطقه خارج و به نفع ملت آمریکا کار کرده و در مسیر حقوق و قانون حرکت خواهیم کرد، از مردم رأی گرفت اما متأسفانه به تعهدات خود عمل نکرد.
روحانی ادامه داد: امروز گروه تندرویی که در داخل کاخ سفید بسیاری از امور را در دست دارد، حتی اختیار کار را از شخص رئیس جمهور هم گرفته و از این شیوه نه تنها دولت فعلی آمریکا، بلکه مردم منطقه و حتی دوستان آمریکا در اروپا، کانادا و مکزیک هم در رنج قرار دارند.
رئیس جمهور تصریح کرد: امروز همه آنهایی که متحد آمریکا بودند و همه صاحبان شرکت‌های تجاری و کارآفرینان دنیا در رنج هستند.در چنین شرایطی، صهیونیست و ارتجاع و گروه داخلی آمریکا بویژه ایپک، فشار آوردند تا دولت آمریکا از برجام خارج بشود.
رئیس جمهور ادامه داد: البته آمریکایی ها بیش از یکسال شعار می‌دادند و بعد از دیماه سال 96 بود که برای زیر پا گذاشتن تعهدات برجامی خود، امیدوارتر شدند که این در جای خود باید مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
روحانی افزود: در پایان همان دیماه 96 آمریکایی ها اعلام کردند که ما از برجام خارج می‌شویم و در 18 اردیبهشت 97 نیز از برجام خارج شدند به امید آنکه تابستانی آنچنانی به قول خودشان برای ایران رقم خواهد خورد و بعد 13 آبانی به عنوان نقطه عطف، کریسمسی با حضورشان در تهران و بدون اینکه جشن چهلمین سال انقلابی در این کشور وجود داشته باشد که در تمام این مراحل دچار شکست شدند.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: آمریکا ابتدا می‌خواست با خروج از برجام ایران را وادار کند که روز بعد از برجام خارج شود تا پرونده را به شورای امنیت ببرد و بار از دوش آمریکا برداشته شود تا فشار بر ایران تشدید شود.
روحانی با بیان اینکه هنر ، تدبیر و هوشمندی نظام ایران این بود که در این دام نیفتاد و در زمین آمریکا بازی نکرد، گفت: وقتی دوستان ما و همچنین کشورهای اروپایی با تماس مستقیم حضوری، تلفنی یا ارسال پیام از ما درخواست کردند که به آنها مهلتی بدهیم ما هم به درخواست آنها پاسخ مثبت دادیم.
رئیس جمهور افزود: به دلیل اینکه اتمام حجت کنیم و مردم ما بدانند که در کارها عجله نمی‌کنیم و حساب شده عمل می‌کنیم و به دلیل اینکه می‌دانستیم و می‌دانیم برجام چقدر مهم است و ویرانی برجام چقدر برای منطقه و جهان خسارت‌بار است، به آنها پاسخ مثبت دادیم.
روحانی تصریح کرد: قرار بود که چند هفته صبر کنیم که چند ماه صبر کردیم. دومرتبه آنها تماس گرفتند و از ما خواستند کمی بیشتر به آنها مهلت دهیم و ما باز هم این مهلت را به آنها دادیم و براساس بندهای 26 و 36 برجام 4 نوبت با 5 کشور باقیمانده (2 مرتبه در سطح معاونین وزرا و دو بار در سطح وزرا ) در چارچوب برجام مذاکره کردیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه ما از ساز و کار برجام استفاده کردیم و از لحاظ حقوقی قدم‌هایی که می‌بایست برداریم را برداشتیم، اظهارداشت: دوستان ما قدم‌های خوبی هرچند ناکافی در این مدت برداشتند و اروپایی‌ها از لحاظ زبان و تبلیغات، مواضع خوبی را در پیش گرفتند، اما در مقام عمل و بویژه در بخش اقتصادی متأسفانه ناتوان بودند.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: یکبار دیگر در مصاحبه‌ای در سال 91 گفتم که وقتی ما در سال 82 و 83 با سه کشور اروپایی مذاکره می‌کردیم، اروپایی‌ها دچار یک مشکل بودند و آن مشکل باعث شد توفیق ما بسیار اندک باشد و آن مشکل این است که آمریکا را کدخدا می‌دانند و این تفکر اروپایی است که نمی‌گذارد آنها تصمیم قاطع برای منافع ملی خودشان اتخاذ کنند البته از آن زمان تاکنون آن تفکر مقداری بهتر شده و امروز دیگر کدخدایی آمریکا را در امور سیاسی و حقوقی قبول ندارند.
روحانی اضافه کرد: متأسفانه در بخش اقتصادی، شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی همچنان آمریکا را کدخدا می‌دانند و این تفکر ناصحیح و نادرست باعث می شود نتوانند تصمیم درست برای منافع اروپا، منطقه و جهان اتخاذ کنند و متاسفانه زیر بار فشار متاسفانه خم می شوند.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه بیش از 7 ماه پیش در سازمان ملل متحد اعلام کردم که استراتژی نظام، تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض، تهدید در برابر تهدید، اقدام در برابر اقدام است، گفت: امروز می‌خواهیم به آن سخنان عمل کنیم و بگوییم در چارچوب برجام ، اولین قدم قاطع خودمان را برمی‌داریم.
روحانی خاطرنشان کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال 94 تا امروز ،14نوبت تأیید کرده که ایران به تمام تعهدات خود عمل کرده است و 5 کشور در تمام جلسات بعد از خروج آمریکا اعتراف کردند که ایران از همه منافع برجام نمی‌تواند استفاده کند. پس عدم توازن را همه قبول دارند.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه «تکالیف در برابر حقوق» یک اصل بدیهی حقوقی است ، تصریح کرد: نمی‌شود یک کشوری به تکالیفی عمل کند ولی از حق خودش برخوردار نشود. این توازن حق و تکلیف همیشه باید محفوظ بماند و لذا طبق تصمیم شورای عالی امنیت ملی، صبح امروز از طرف من 5 نامه به سران 5 کشور باقیمانده در برجام ارسال شد.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه در این نامه‌ها به طرف‌هایمان اعلام کردیم که یکسال به توصیه‌های شما صبر کردیم، تاکید کرد: این صبر ما یک قدرت بزرگ ملی و روحی ایران در تاریخ است و همانطور که مقاومت و دیپلماسی ما تاریخی است، صبر ما هم استراتژیک بود.
روحانی با بیان اینکه یکسال حوصله و صبر کردیم و به تمام تعهدات خودمان پایبند بودیم، تصریح کرد: امروز نمی‌خواهیم از برجام خارج شویم و همه مردم ما و جهان بدانند که امروز، روز پایان برجام نیست، اما روز گام جدید در برجام و در چارچوب برجام است.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه برجام در بندهای 26 و 36 به ما حق داده که اگر طرف ما تعهد خودش را نقض کند، ما آن را در کمیسیون مشترک مطرح کنیم و یک زمان‌بندی پیش‌بینی کرده که از آن زمان‌بندی عبور کردیم و در سطح معاونین و وزرا آن کمیسیون مشترک تشکیل شده، تاکید کرد: متأسفانه علیرغم اینکه اروپایی‌ها و دوستان‌مان بارها و بارها تأکید کردند که خروج آمریکا را به نحوی جبران و به تعهدات خود عمل می‌کنیم، در مقام عمل شاهد آن نبودیم.
روحانی با بیان اینکه امروز به سران 5 کشور اعلام کردیم که از دو اقدامی که تاکنون انجام می‌دادیم، صرفنظر خواهیم کرد و این دو اقدام به یک بیان ساده شامل 2 فروش بوده است، تصریح کرد: هر زمان مواد غنی‌شده ما به 300 کیلوگرم می‌رسید، اضافه بر آن را به کشوری می‌فروختیم و در قبال آن کیک زرد می‌گرفتیم. از امروز این فروش متوقف می‌شود و فروش دوم، فروش آب سنگین بود که هر وقت آب سنگین ما از 130 تن تجاوز می‌کرد، آن مقدار اضافی را به کشوری می‌فروختیم، امروز این فروش را هم متوقف می‌کنیم.
رئیس جمهور افزود: کل اقدام امروز جمهوری اسلامی ایران توقف دو اقدام است و به یک معنا دو فروش را انجام نمی‌دهیم و اورانیوم غنی‌شده و آب سنگین‌مان را از امروز نمی‌فروشیم.
رئیس جمهور اظهار داشت: البته این اعلام برای 60 روز است؛ به طرف مقابل یعنی 5 کشور اعلام کردیم اگر آنها ظرف 60 روز پای میز مذاکره آمدند و با آنها صحبت کردیم و به نتیجه رسیدیم و به منافع اصلی‌مان مخصوصاً نفت و بانک به عنوان دو مورد از منافع مهم دست یافتیم، به نقطه اول و به شرایط 17 اردیبهشت 98 برمی‌گردیم.
روحانی تاکید کرد: ولی اگر در پایان 60 روز به نتیجه نرسیدیم دو اقدام دیگر را آغاز خواهیم کرد و آن دو اقدام این است؛ توافق در برجام بر این مبنا بوده که غنی‌سازی خود را در سطح 3.67 نگه داریم و از این اقدام خودداری می‌کنیم؛ یعنی دیگر سطحی برای ما مطرح نیست.
رئیس جمهور افزود: رآکتور آب سنگین اراک بنا بود با مشارکت کشورهای 1+5 آن وقت در برجام، نوسازی شود و در مسیر راه بوده و هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است؛ دومین اقدام اینست که بعد از 60 روز نسبت به اراک هم تصمیم خواهیم گرفت که برنامه قبل از توافق برجام‌مان را ادامه دهیم و اراک را تکمیل کنیم و در مرحله دوم هم 60 روز فرصت داده می‌شود و اگر به نتیجه نرسیدیم، اقدام بعدی مورد نظر ماست.
روحانی یادآور شد: البته در پیامی که به 5 کشور دادیم به صراحت گفتیم که اگر بخواهند از این اقدام ما بهانه‌جویی بکنند و پرونده ایران را به شورای امنیت برگردانند با یک اقدام بسیار قاطعی روبرو خواهند شد و این اقدام قاطع را نیز در این نامه برای 5 کشور توضیح دادم.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه راه ما کاملاً مشخص است و مردم ما بدانند ما از برجام خارج نشدیم و برجام پابرجاست، خاطرنشان کرد: ما امروز آن روی سکه برجام را نشان می‌دهیم همان برجامی که در بندهای 26 و 36 به ما می‌گوید که در صورت تخلف طرف مقابل، شما هم می‌توانید تعهدات خودتان را در هر سطحی بکاهید، ما امروز کاهش آن و نه خروج از برجام را اعلام کردیم.
روحانی تصریح کرد: به زبان ساده‌تر، ما احساس کردیم برجام نیاز به یک جراحی دارد و قرص‌های مسکن یکساله کافی نبوده، اقدام امروز ما جراحی برای نجات برجام است نه برای نابودی برجام و معتقدیم اگر ملت و نظام ما یکپارچه در این مسیر حرکت کند، دنیا پیام ملت ایران را به خوبی دریافت می‌کند.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه ما همچنان مرد صلح و مرد اعتدال هستیم، گفت: ما آغازگر نقض تعهدات نبودیم و آغازگر هیچ جنگی نخواهیم بود اما هیچ‌گاه تسلیم قلدری نشدیم و نخواهیم شد و در برابر هر متجاوزی پاسخ قاطع خواهیم داد، این فرهنگ ما ایرانیان است ، این فرهنگ اسلام ماست و این راه پیامبر و ائمه ما و راه شهیدان ما است.
رییس جمهور در ادامه خطاب به کشورهای دوست و به 5 کشور باقیمانده، با تاکید بر اینکه در چارچوب برجام آماده مذاکره هستیم، گفت: نه یک کلمه کم و نه یک کلمه اضافه. برجام، همان برجام است و تغییر نمی‌کند اما حاضریم برای اجرایی شدن بهتر آن و اجرای تعهدات شما و شکل اجرای تعهدات، پای میز مذاکره بنشینیم.
روحانی تصریح کرد: میز مذاکره را ترک نکردیم و شما هم مرتب به ما گفته‌اید که ما میز مذاکره را ترک نخواهیم کرد. آن قلدری که بنا بود میز مذاکره را بهم بزند، تا امروز ناموفق بوده است.
رییس جمهور با اشاره اینکه می‌خواهم به دوستان نکته دیگری را بگویم، اظهارداشت: قاعدتاً همه شما به نقش ایران در امنیت منطقه از خلیج فارس تا مدیترانه و از دریای خزر تا دریای سرخ مطلع هستید و می‌دانید. شما می‌دانید که نقش ایران در مبارزه با تروریسم در این منطقه تا چه حد بوده است و شما می‌دانید که اگر نقش ما نبود امروز تروریست‌ها در پایتخت‌های کشورهای اروپایی جولان می‌دادند.
روحانی اضافه کرد: شما نقش ما را در اینکه سیل مهاجرین را نگذاشتیم از این منطقه به سمت اروپا حرکت کند ، می‌دانید. پذیرای میلیون‌ها مهاجر بودیم و هستیم. شما می‌دانید که ما بزرگترین سنگر مبارزه با مواد مخدر بودیم و این ما بودیم که با 4 هزار شهید از نیروهای عزیز و جان برکف مان در مرزهای شرقی نگذاشتیم این همه مواد مخدر عبور کند و به کشورهای شما برسد.
رئیس جمهور با بیان اینکه انجام این اقدامات، میلیاردها دلار مخارج دارد و با شرایطی که آمریکا به وجود آورده، قادر به پرداخت این مخارج نیستیم، گفت: نمی‌شود برجامی باشد و هزینه‌اش را ما پرداخت کنیم.
روحانی تاکید کرد: اگر برجام برای امنیت جهان ، منطقه و برای صلح و توسعه منطقه است همه باید بهایش را پرداخت کنند.
رئیس جمهور خطاب به طرف های دیگر برجام با بیان اینکه شما می‌خواهید سایه برجام همیشه بر سر شما بوده اما همه کار این درخت به عهده ما باشد، افزود: شما هم وظیفه دارید؛ شما امروز برای حفظ خودتان نه به خاطر ایران، برای امنیت خودتان، برای حفظ جوان‌های خودتان در برابر مواد مخدر و سیل مهاجرین و همکاری‌های دیگری که تاکنون ایران با شما داشته است، وظیفه دارید و اگر این روند ادامه پیدا کند آن همکاری‌ها تعطیل خواهد شد.
روحانی اظهارداشت: از شما نمی‌خواهیم طبق مصلحت ایران اقدامی کنید، بلکه برای مصالح، آینده و برای کشورهای خودتان امروز وظیفه اقدام دارید.
رئیس جمهور با بیان اینکه امروز با زبان جدیدی مذاکره را شروع کردیم، گفت: امروز میز مذاکره را ترک نکردیم بلکه با زبان حقوقی با شما سخن می‌گوییم که دیروز با زبان دوستانه و سیاسی بیشتر با شما حرف می‌زدیم؛ این حق ماست که از زبان سیاسی و از زبان حقوقی برای منافع ملت‌مان استفاده و بهره‌برداری کنیم.
روحانی تاکید کرد: دوستان عزیز ما در دنیا و منطقه بدانند ایران به خوبی قادر است کشور را اداره کند؛ نظام ما، نظام پایدار است؛ ملت ما، ملت منسجم است؛ اگر اختلاف سلیقه هم داشتیم، بخاطر فشار آمریکا این اختلاف سلیقه را کنار گذاشته و می‌گذاریم.
رئیس جمهور ادامه داد: امروز باید مجلس، دولت، قوه قضائیه، نیروهای مسلح، ملت و دولت تحت هدایت‌های مقام معظم رهبری از هر روز دیگر، یکصداتر، متحدتر و منسجم تر باشند.
روحانی اظهار داشت: راهی که امروز انتخاب کردیم، راه جنگ نیست، راه دیپلماسی است؛ به عنوان کسی که در این مسأله آشنایی دارم و به عنوان نماینده ملت ایران، به ملت ایران عرض می‌کنم، راه امروز، راه درگیری و جنگ با دنیا نیست؛ باز هم راه دیپلماسی است؛"دیپلماسی با یک زبان جدید و با منطق جدید".
روحانی با بیان اینکه باز هم با قانون و منطق حرف می‌زنیم، گفت: از روز اول تأکید کردم و امروز هم تأکید می‌کنم که برجام یک توافق برد – برد بوده و اجازه نمی‌دهیم که آمریکا این توافق برد – برد را به برد – باخت تبدیل کند.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه دنیا باید بداند که برجام به یک توافق برد – باخت و چیزی که آمریکا می‌خواهد، تبدیل نمی شود، گفت: اگر هم بر فرض بشود، به یک توافق باخت – باخت تبدیل می شود. برجام یا برد – برد است یا باخت – باخت است. شما اشتباه نکنید. آمریکا سر شما کلاه نگذارد، راه و مسیر ما مشخص است.
روحانی با اشاره به اینکه امروز در چارچوب برجام ضمن استفاده از حق قانونی خود برای بهره گیری از یک مرحله ،60 روز هم به دوستان مان مهلت دادیم، گفت: امیدوارم در این 60 روز بتوانیم با مذاکرات سازنده به نقطه مطلوب برسیم.
رئیس جمهور افزود: اصل برجام درست و راهبردی و صبر یکساله ما هم راهبردی بوده است. آغاز راه جدید هم راهبردی و ملی و به نفع ملت ما خواهد بود و این مسیر را قاطعانه ادامه می دهیم.
روحانی در پایان با اشاره به اینکه خداوند به ما نصرت و یاری خواهد کرد همانطور که وعده داده است،گفت: اتحاد، وحدت و یکپارچگی و تلاش همه جانبه و امید به آینده بی‌تردید ما را پیروز خواهد کرد.