العالم- آمریکا
«جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبه‌ای که امروز (جمعه) منتشر شد، گفت این کشور ممکن است در معافیت‌های صادرشده برای همکاری‌های هسته‌ای با ایران تجدید نظر کند.
دولت آمریکا در جریان توافق هسته‌ای متعهد شده بود برای همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران معافیت از تحریم صادر کند، اما دو ماه پیش کاخ سفید دو مورد از این هفت معافیت را لغو کرد. این دو معافیت، برای تسهیل صدور آب سنگین و اورانیوم با غنای پایین مازاد بر سقف‌های برجامی صادر شده بودند، اما آمریکا با لغو آن‌ها کشورهای دیگر را برای توقف تحویل این دو محصول، تحت فشار قرار داد. واشنگتن امیدوار بود با این کار، ایران را به توقف تولید آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده وادار کند، اما جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این اقدام آمریکا و عدم تحقق وعده‌های اتحادیه اروپا برای جبران آثار تحریم‌های آمریکا، اعلام کرد دیگر به سقف‌های برجامی مربوط به ذخایر اورانیوم و آب سنگین پایبند نخواهد بود.
تهدید به لغو معافیت‌های هسته‌ای
بولتون که از سال‌ها پیش از اقدام نظامی علیه ایران حمایت کرده و تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام را یکی از دستاوردهای خود می‌داند، در مورد اقدام ایران برای کاهش تعهد به برجام، به پایگاه دست راستی «بریتبارت» گفته است: «در اصل هفت معافیت تحریمی وجود دارد. در دور پیشین [این معافیت‌ها] به پنج مورد کاهش یافت. به واسطه گام‌هایی که ایران دارد در جهت شکستن این محدودیت‌های برجامی برمی‌دارد، در حال حاضر داریم به شکلی بسیار جدی پنج معافیت دیگر را مورد بازنگری قرار می‌دهیم.»
در حالی که آمریکا بیش از یک سال است که از برجام خارج شده، ده‌ها فرد و نهاد ایرانی را فهرست تحریم‌شدگان افزوده و کشورهای جهان را برای توقف واردات نفت از ایران تحت فشار قرار داده، بولتون و دیگر مقام‌های کاخ سفید مدعی هستند که ایران باید همچنان به صورت یکجانبه به محدودیت‌های این توافق چندجانبه پایبند بماند. به نوشته بریتبارت، بولتون در این مصاحبه گفته است که واشنگتن برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران، به جای توسل به نیروی نظامی، بیشتر به دنبال اعمال فشار اقتصادی و دیپلماتیک به ایران است.
«ایران نباید برنامه غنی‌سازی داشته باشد»
مشاور امنیت ملی کاخ سفید در بخش دیگری از این مصاحبه به انتقاد از رویکرد دولت سابق آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران پرداخته و با قرائت بخش‌هایی از نامه «باراک اوباما» رئیس‌جمهور وقت آمریکا به مقام معظم رهبری درباره به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی اورانیوم، گفته است: «منطق بنیادین دولت اوباما درباره برجام و این معافیت‌های هسته‌ای این بود که ایران مستحق یک برنامه صلح آمیز هسته‌ای است... [اما] ما اعتقاد نداریم که ایران مستحق داشتن هرگونه ظرفیت غنی‌سازی است.»
وی که دولت متبوعش صراحتا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با برجام را نقض کرده و با برنامه اتمی رژیم صهیونیستی که پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را نیز امضا نکرده، همکاری نزدیک دارد، در ادامه مصاحبه ایران را به نقض پیمان منع گسترش متهم کرده و مدعی شده است که ایران همواره به دنبال ساخت بمب اتم بوده و هنوز نیز چنین هدفی دارد. از همین رو، بولتون از اینکه اوباما در نامه‌اش عنوان کرده است که با ایران باید مانند دیگر اعضای پیمان منع گسترش رفتار شده، انتقاد کرده است.
این مقام ارشد کاخ سفید در بخش دیگری از این مصاحبه تصمیم ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای را که اردیبهشت ماه امسال بعد از یک سال «صبر راهبردی» اتخاذ شد، نشانه‌ای از «احساس شدن حرارت تحریم‌های اقتصادی» در ایران توصیف کرده است.
او به موضع اروپا در قبال توافق هسته‌ای با ایران هم پرداخته و گفته است که با کاهش تعهد ایران به توافق هسته‌ای، موضع کنونی اتحادیه اروپا در حمایت از برجام غیرقابل تداوم می‌شود و نهایتا کشورهای اروپایی «باید اذعان کنند که ایران دارد از توافق می‌گریزد.»
در ماه‌هایی که از خروج رسمی آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران می‌گذرد، کشورهای اروپایی صرفا به صدور بیانیه در حمایت از برجام بسنده کرده‌اند و ساز و کار پیشنهادی آن‌ها برای تسهیل تجارت با ایران نیز به طور کامل عملیاتی نشده و فعلا هم فقط کالاهای انسانی را تحت پوشش قرار می‌دهد. با این وجود، این کشورها از تصمیم ایران برای کاهش تعهد به برجام ابراز نگرانی کرده‌اند و گفته‌اند که تهران باید همچنان «به طور کامل» به این توافق پایبند بماند.
فارس