العالم - آسیا
امروز مصادف است با 144 امین سالگرد به دنیا آمدن محمد علی جناح رهبر پاکستان.
به همین مناسبت نخست وزیر، رئیس جمهور و سایر مقامات این کشور این روز بزرگ را به ملت پاکستان تبریک گفتند.
در این زمینه گزارش های زیادی در رسانه‌ها منتشر شده است از کلاه مخصوص قائد اعظم تا تفکر وی برای استقلال مسلمانان شبه قاره.
محمد علی جناح ملقب به قائد اعظم در 25 دسامبر سال 1876 در یکی از محله‌های کراچی و در منزل «جناح پونجا» به دنیا آمد.
وی بین 7 خواهر و برادر خود بزرگترین فرزند خانواده بود. پدرش بازرگان بود و خواهرش «فاطمه» یکی از مبارزان دوران استقلال پاکستان و هندوستان بود. جناح تحصیلات ابتدایی خود را در کراچی و بمبئی به پایان رساند و برای ادامه تحصیلات راهی لندن شد.
وی در سال 1895 از دانشگاه انگلیس فارغ التحصیل شد و بعد از دریافت مدرک دکترای قانون فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. بعد از گذراندن دوران تحصیل در مقطع ابتدائی و دبیرستان، در سال 1892 وارد دانشگاه لینکلن شد و بعد از چهار سال تحصیل در رشته حقوق وکیلی توانا شد. سختکوشی و انضباط فکری او صعودش را به مراکز قدرت آسان کرد.
جناح در سال 1896 به کنگره هند پیوست و در سال 1913 به عضویت «حزب آل اندیا مسلم لیگ» که توسط مسلمانان هند تشکیل شده بود درآمد. وی در سال 1916 بعد از برگزاری اجلاس ویژه حزب مسلم لیگ در شهر «لکهنو» به عنوان رهبر این حزب انتخاب شد.
محمد علی جناح نقش مهمی در نزدیکی کنگره هند با حزب مسلم لیگ برای بیرون کردن انگلیس از هندوستان داشت. در سال 1929 جناح در گزارشی به عنوان «گزارش نهرو» بر 14 نکته اساسی درباره حقوق مسلمانان تأکید کرد که بعدها مقدمه‌ای برای تشکیل یک کشور مسلمان شد.
جناح تمام عمر خود را صرف حمایت از حقوق مسلمانان شبه‌قاره کرد و چون مسلط به قانون بود تلاش‌های وی به ثمر نشست و سرانجام توانست کشور پاکستان را تشکیل دهد.
او در سال 1905 به طور رسمی وارد سیاست شد. با ورود محمد علی جناح به حزب کنگره ملی هند که برای کمک به انگلیسی‌ها تأسیس شده بود، فعالیتهای این حزب که مقرر بود متناسب با منافع انگلیسی‌ها باشد ، مخالف اهداف آنان عمل کرد.
مسلمانان هم برای حفظ منافع خود حزبی به نام مسلم لیگ را تأسیس کردند. این دو حزب راه استقلال را هموار نمودند و فعالیتهای جناح به استقلال پاکستان منجر شد. جناح از تعصب‌های فرقه‌ای دوری می‌کرد و به همین خاطر یکی از بهترین نمایندگان اتحاد مسلمانان با هندوها به شمار می‌رفت.
جناح در 1916 عهده‌دار مسئولیت پیمان اتحادیه‌ای حزب کنگره به نام حزب «لکنو» شد. در این پیمان که دستاوردهای خوبی برای مسلمانان داشت حق داشتن کرسی نمایندگی برای مسلمانان در آن پیش بینی شده بود. گاندی در سال 1918 وارد فعالیت سیاسی در شبه قاره شد. وی در حزب کنگره نیز وارد شد و طرح نافرمانی مدنی یا مقاومت منفی را مطرح کرد ولی محمد علی جناح با آن مخالفت کرد.
جناح و گاندی بر سر مسائل عقیدتی اختلاف نداشتند بلکه در شیوه عملی اختلاف داشتند.
در مارس 1927 جناح توانست طرح‌های مسلمانان دهلی را تدوین کند اما در طرح مربوط به قانون اساسی حق رأی دادن از مسلمانان گرفته شد و کارهای جناح بی‌نتیجه ماند. در سال 1929 محمد علی جناح طرح معروفی را در 14 ماده تنظیم کرد و به کنگره داد.
گنگره ملی هند به طرح 14 ماده‌ای جناح چندان توجه نکرد. او پس از این ناکامی‌ها به لندن رفت و از دور فعالیتهای اجتماعی سیاسی شبه قاره را دنبال می‌کرد.
در 1940 محمد علی جناح بیمار شد و در سال 1947 درست یک سال بعد از تشکیل کشور مستقل مسلمان به عنوان پاکستان در سپتامبر سال 1948 دار فانی را وداع گفت.
فارس