العالم _ ایران / سیاسی
سعید خطیب زاده در نشست هفتگی خود که به طور آنلاین برگزار شد درباره اظهارات لاروف که گفته است برجام غیرقابل مذاکره است اما غرب می خواهد درباره موضوعات فرابرجامی از جمله مسایل موشکی با ایران مذاکره کند گفت: حواشی مختلفی درباره اظهاراتی که برخی مقامات می‌گویند همواره وجود داشته است. آن چه وزارت خارجه به صورت مدام و بدون گسست مطرح کرده این است که برجام موضوعی است که روند خود را داشته و مذاکره و امضای آن انجام و جمع بندی و نهایی شده و چیزی که به این مرحله رسیده نه ما و نه کس دیگری نمی‌تواند آن را باز کند. برجام چیزی نیست که ایران بر سر آن دوباره مذاکره کند یا موضوعی که دوباره کسی بخواهد درباره آن مذاکره کند. بارها گفتیم که موضع قطعی و یقینی ایران است که برجام مذاکره مجدد نمی شود و بهتر است طرف ها به انجام تعهداتشان برگردند.
وی درباره موضوعات فرعی که در این حوزه مطرح می شود اظهار کرد: ایران با مقاومت حداکثری خود یک پیام واحد فرستاد که درباره امنیت ملی و مصالح عالی خودش مذاکره نمی کند و خودش برای خود تصمیم می گیرد. ایران به عنوان یک کشور مقتدر اولویت دفاعی خود را دارد و بر همین اساس هم عمل خواهد کرد.
وی درباره دستور کار نشست امروز وزیران خارجه ایران و ۱+۴ گفت: نشست غیررسمی وزاری امور خارجه عضو برجام به صورت ویدئو کنفرانس ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه آغاز می شود و این نشست غیررسمی است به موضوعات خاص ویژه برجامی به صورت خاص تمرکز نخواهد داشت. بیشتر بررسی مجموعه تحولاتی است که طی چند ماه گذشته اتفاق افتاده است.
این مقام وزارت امور خارجه درباره سفر بیژن زنگنه به روسیه و ارسال روزانه ۴ و نیم بشکه در روز از سوی ایران به روسیه گفت: درباره این سوال جزییاتی نشنیدم و بعید می دانم این مساله درست باشد چون حجم صادرات ایران مشخص است. البته رفت و آمدهای این چنینی مرسوم است و وزارت نفت جزییات این سفر را اعلام خواهد کرد در راستای همکاری های نفتی بین ایران و روسیه است و سهم ایران از بازار نفت مشخص است و ایران در تلاش است این سهم را تضمین کند یا آنچه از دست رفته است را احیا کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اظهارات اخیر رافائل گروسی تصریح کرد: روابط ایران و آژانس کاملا فنی است و به همکاران مان توصیه کردیم که در این چارچوب روابط باید حفظ شود. هر وقت آژانس نگاه فنی داشته روابط عمل گرایانه و مشخص بوده است. سوالاتی شد از آقای گروسی و ایشان هم پاسخ هایی دادند اما بعد گفتند که منظورشان آنچه برداشت شده نبوده است. ما گفتیم برجام نه مذاکره می شود و نه چیزی به آن اضافه می شود. تفسیر خودشان را از گفته هایشان ما می پذیریم. در عین حال توصیه ما این است که آقای گروسی و آژانس خودشان را از مسایل و فشار سیاسی و برخی حرکت های طرف های سوم دور کند تا شان و اعتبار آژانس حفظ شود و همکاری ها در مسیر خودش ادامه پیدا کند.
وی درباره اظهارات وزیر خارجه کانادا درباره سقوط هواپیمای اوکراینی گفت: ما همه داغدار از دست رفتن فرزندان مان هستیم و شبی و روزی نیست که از اندوه این ماجرا ناراحت نباشیم. ما شریک غم خانواده از دست رفتگان هستیم. وزارت امور خارجه در بالاترین سطح به دنبال روشن شدن ابعاد ماجرا بوده است و البته نیروهای مسلح و سازمان هواپیمایی کشور باید در این رابطه توضیح دهند و گزارش فنی آن هم آماده شده است. با این وجود باید بگویم که هیچ تاریخی درباره بررسی این پرونده عقب نیفتاده است و تمام تلاش خود را داریم بر اساس معاهدات بین المللی وظایف خود را انجام دهیم و داده ایم و گزارش فنی این مساله امروز و فردا منتشر و برای طرف های اوکراینی و دیگر طرف های دخیل ارسال می شود. در عین حال تلاش داریم در نهایت شفافیت کار انجام شود اما باید بدانیم که بررسی این مساله موضوعی پیچیده است.
خطیب زاده اظهارات مداخله جویانه و غیرقابل قبول توسط مقامات کانادایی را محکوم کرد و گفت: بیشترین مداخله های بی جا را مقامات کانادا در این موضوع از روز اول داشتند و تلاش کردند مسیر طبیعی روشن شدن ماجرا اتفاق نیفند و رفتارشان کاملا سیاسی و غیرحقوقی است و سعی دارند با این اظهارات فضاسازی کنند. متاسفم که از غم بزرگ این خانواده ها برخی سعی دارند کلاهی برای خود درست کنند و از آن تجارت کنند. به وزیر خارجه و دولت کانادا هشدار می دهم که پاسخگوی اقدامات خودشان باشند. دولتی که تمامی تلاش خود را کرده تا با مسدود کردن مسیر مالی برای انتقال دارو به ایران مانع ایجاد کنند، هیچ جایگاهی ندارد که از حقوق بشر صحبت کند. ایران مسئولانه وظایف خود را دنبال می کند و از دولت کانادا دعوت می کنم در مسیر جایگاه و شان خود در این مساله وارد شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اقدامات پارلمان اروپا علیه ایران اظهار کرد: صادر کردن خطابه های یک طرفه و تکراری و نخ نما شده قابل قبول نیست و ارزشی هم ندارد و پارلمان اروپا باید نشان می داد که واقعا به دنبال حقوق بشر است. من یاد ندارم علیه آمریکا در قبال اقدامات ضد بشری اش علیه ایران اقدامی یا قطعنامه صادر و انجام داده باشد یا در رفع انسداد مسیرهایی که دارو و مواد اولیه باید برای ایران ارسال یا تهیه می شد، تلاش کرده باشد یا کشورهای اروپایی را که در این مسیر با آمریکا همراهی کردند را محکوم کند. متاسفانه سابقه طرف های اروپایی به ویژه پارلمان اروپا تیره و تار است. ما به طور قوی قطعنامه های گزینشی و طرفداری از کارزار ضد ایرانی و صدور قطعنامه های ضد ایرانی را محکوم می کنیم. طرف‌های اروپایی را دعوت می‌کنم به این که از پشت نفاق بیرون آیند و ببینند خودشان به کدام یک از وظایف‌شان عمل کرده‌اند.
وی درباره عضویت ایران در FATF و تمدید مهلت بررسی آن در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: درباره FATF موضع ما از روز اول روشن بوده است. از روز اول وزیر خارجه و نمایندگان وزارت خارجه و بخش بین الملل همواره گفتیم که هر چه زودتر این مساله را حل کنیم به نفع سیستم مالی و بانکی ماست. استانداردهای شناخته شده ای که امروز در جهان همه عضو آن هستند چه در حوزه پولشویی و چه تامین مالی تروریسم؛ وزارت خارجه از روز اول مواضعش را به همه ارکان نظام و نهادها از جمله مجمع گفته است و باز هم می گوییم. البته اگر تدبیری می شد که اسم ایران به لیست سیاه برنمی گشت قطعا بهتر و مدبرانه تر بود، الان کار آسان نیست ولی وزارت خارجه مجدد تلاش می کند اگر مصالح عالی نظام بر این قرار بگیرد و امیدواریم مجمع هم بر همین اساس هر چه زودتر تصمیم خودش را در چارچوبی که مقام معظم رهبری اشاره کردند انجام دهد. در عین حال این مسیری است که باید به طور فنی طی کنیم با وجود فشارهایی که خواهد بود.
خطیب زاده درباره اصابت راکت به منطقه سبز عراق و سفارت آمریکا و واکنش ایران به این مساله، اظهار کرد: اماکن دیپلماتیک ایران هم متاسفانه بارها در عراق مورد حمله واقع شده است. اما واقعا نوع این حمله و زمانش و بیانیه ای که وزیر خارجه آمریکا صادر کرد نشان می دهد که مشکوک است و انگار بیانیه از قبل آماده شده است. هم چنین اظهارات وزیر خارجه آمریکا را محکوم می کنم. وزیر خارجه ای که شناخته شده است که دروغ می گوید و فریب می دهد. فکر می کنم دولت عراق حتما با جدیت بر اساس وظایفش مسببان آن را پیدا خواهد کرد و به آمریکا هشدار می دهم که به دنبال متشنج کردن اوضاع در این روزها نباشد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره مصوبه مجلس آیا در مذاکرات ضرب الاجلی درباره بحث تحریم ها ارایه شده از سوی ایران گفت: آنچه مجلس تصویب کرد در چارچوب آیین نامه های اجرایی دولت حتما باید اجرا شود و همه ارکان نظام مکلف به انجام آن هستند. همه طرف ها باید بدانند که در نظام مردم سالار نظرات متکثر داریم اما وقتی چیزی قانون شد آن را اجرا می کنیم. اتفاقا طرف های اروپایی با این مسیرها بیشتر آشنا هستند. در روزهای اولیه امضای برجام خاطرتان هست که کنگره آمریکا چه قوانینی را تصویب می کرد و دولت اوباما می گفت که در چارچوب قانون است. طبیعی است در چارچوب منویات مقامات عالی نظام از جمله مقام معظم رهبری انجام می شود و در این چارچوب مسیر گفت‌وگو و همکاری در چارچوب برجام را ادامه می دهیم و خسارات ناشی از اجرا نشدن برجام هم در همان چارچوب دنبال می شود.
خطیب زاده درباره زنده کردن دوباره اینستکس در شرایط فعلی گفت: این سوال را باید از طرف های اروپایی پرسید. آنها از وقتی آمریکا از برجام خارج شد گفتند که تمامی ابعاد رفع تحریمی برجام را اروپا تضمین می کند و ایران خارج نشود و ما هم یکسال صبر کردیم اما وقتی دیدیم قادر به تامین تعهدات نیستند گام های کاهشی را برداشتیم و یکی از مسیرهای اجرای تعهداتشان، یک خودران اقتصادی و انتقال مالی بود تحت عنوان اینستکس و ما هم استقبال کردیم. اما تمام تعامل ما به نتیجه نرسید و چند تراکنش ناچیز انجام شد. اما آنها نشان دادند که توان این کار را ندارند.
وی در ادامه درباره افتتاح دومین گذرگاه در مرز ایران با پاکستان اظهار کرد: یکی از اولویت هایمان سیاست حسن همجواری بوده است و برخی پروژه ها را تعریف کردیم. در مرزهای غربی مرزهای فعالی داشتیم اما در شرق به ویژه پاکستان تنها یک مرز فعال داشتیم و در سفر آقای ظریف به این کشور به عنوان اولویت بالا بین دو طرف توافق شد و با همکاری ارگان های مسئول هماهنگ و عملیاتی شد. هم مسیر گذرگاه بین ایران و پاکستان را چند صد کیلومتر کوتاه می کند و هم در توسعه نوار مرزی دو کشور و ایجاد امنیت و صلح و ثبات کلیدی و راهبردی است. این مسیر را در مرزهای شرقی هم ادامه می دهیم و امیدواریم بتوانیم روابط تجاری منطقه ای مان را به سطح قابل قبول برسانیم. الان چندین میلیارد دلار در حوزه های پیرامونی مان مبادلات تجاری داریم چیزی که قبلا نبود.
وی درباره گزارش خبرگزاری فرانسه درباره فردی که گفته می شود ایرانی- فلسطینی است که می خواهد به ایران بازگردد، آیا وزارت خارجه برای بازگشت وی آماده است؟ گفت: البته گزارش دقیقی درباره جزییات این مساله به این شکل که گفتید ندارم، اما یک اصل اساسی وجود دارد و آن این است که تمام ایرانیان حق قانونی دارند که شناسنامه و گذرنامه ایرانی داشته باشند و طبیعی است که باید ایرانی بودن خود را ابتدا اثبات کنند و مسیر کنسولی اثبات این مساله هم روشن است.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات مشاور امنیت ملی کاخ سفید که گفته است ایران گام های بازگشت به تعهدات هسته ای اش را ابتدا بردارد و بعد امریکا به برجام بازگردد، آیا ایران باید ابتدا تعهداتش را انجام دهد؟ گفت: سیاست ما روشن است. آمریکا ناقص فاحش تعهدات خود ذیل قطعنامه۲۲۳۱ بوده است و باید به تعهدات خود در برجام برگردد. ما باید اول این را ببینیم و بعد طبیعی است که هر وقت طرف مقابل به تعهداتش عمل کند ما هم در چارچوب برجام اقدامات مان را انجام می دهیم همان طور که آقای رییس جمهور اعلام کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اقدامات و رایزنی هایی برای خرید واکسن کرونا گفت: این مساله از مجاری مختلف پیگیری شده است و البته وزارت بهداشت این را کامل توضیح می دهد. مسیرهایی را که وزارت بهداشت از ما خواسته است همگی دنبال شده و حتی برخی مسیرها را ما پیشنهاد دادیم که برخی را پاسخ دادند و برخی هم به مصلحت ندانستند. در سفر دکتر ظریف به کوبا و چند کشور دیگر از جمله چین و کشورهای اروپایی این مساله با اولویت دنبال شد. تمام تلاش ما این است که واکسن به دست مردم برسد اما پاسخگوی نهایی وزارت بهداشت است.
وی درباره لغو نشست اقتصادی ایران و اروپا اظهار کرد: ما گفتیم اظهارات و مداخلات آنها را نه می پذیریم و نه با آنها در این باره صحبت می کنیم. استانداردهای دوگانه قابل قبول نیست و تا وقتی این مسیر احترام آمیز نباشد برخی گفت وگوها معطل خواهد بود.
خطیب زاده یک بار دیگر تاکید کرد: ما درباره برجام مذاکره مجدد نخواهیم داشت و درباره موضوعات منطقه باید با کشورهای منطقه صحبت کرد و درباره مسایل امنیت ملی نه با کسی صحبت داریم و اجازه نمی دهیم کسی هم با این مساله شوخی کند. البته هرکس مختار است که نظرش را بگوید اما آنها می دانند که ریشه مشکلات منطقه کجاست. منطقه به زراد خانه سلاح های مختلف و کشنده تبدیل شده است در حالی که مردم یمن تحت بمباران و محاصره اقتصادی هستند و بیماری های متعدد را ایجاد کرده است و ۲۰ میلیون یمنی در وضعیت بد هستند. این کشورها در جایگاهی نیستند که این اظهارات را بیان کنند.
وی درباره سطح پایین روابط اقتصادی ایران و سوریه گفت: دیپلماسی اقتصادی مکمل وظایف دستگاه های دیگر است و این سوال باید به دستگاه های مسئول ارجاع شود. در گفت گوهای تهران بین وزرای ایران و سوریه یکی از مهم ترین موضوعات بر سر همین مساله است اما وزارت خارجه در همکاری های بین المللی و روابط خارجی نقش اصلی را دارد.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی دیگر درباره نگرانی ها از کارشکنی برخی کشورهای منطقه با روی کار آمدن بایدن در بحث برجام گفت: ایران با پانزده کشور در منطقه همسایه است. وقتی می‌گوییم کشورهای منطقه باید بدانیم که همه کشورها دوست ما هستند و با بسیاری از آنها در حال فعالیت و همکاری هستیم. تعاملات و رفت و آمدها در جریان است. با کویت و قطر سفرها در پیش است. یکی دو کشور هستند که سعی دارند به نیابت از دیگران صحبت کنند و ما خیلی برای آن چیزهایی که می شنویم ارزش قایل نیستیم و قایل نباشیم. آنچه مربوط به برجام است در برجام آمده است و هیچ چیز مسکوت نمانده است. درباره منطقه هم سالهاست گفتیم کشورهایی که سعی کردند امنیت شان را از بیرون بخرند و بازار اسلحه و سلاح های کشورهای دیگر شدند و منبع تجاوز شدند و سیاست تهاجمی در پیش گرفتند و به همسایگان خود بی رحمانه حمله می کنند باید رفتار خود را اصلاح کنند و روزی که این رفتار را متوقف کنند و در داخل منطقه دنبال امینت باشند آن روز ما می توانیم درباره ترتیبات منطقه ای بحث کنیم. طبیعی است همه کشورها باید به واقعیت ها توجه کنند و به اندازه شان و جایگاه خود صحبت کنند و همه کشورها در یک فرایند محترمانه می توانند تریبات پایدار منطقه ای ایجاد کنند. آنها که نگرانند نگرانی شان بی جاست.
وی درباره ساخت و سازهای اخیر در سایت فردو گفت: این ساخت و سازها چیز جدیدی نیست، تمام اقدامات ما تحت نظر آژانس است و ساخت و ساز ها با هماهنگی است.
خطیب زاده درباره سفر احتمالی قالیباف رییس مجلس به روسیه و چین در راستای مصوبه اخیر مجلس گفت: چنین چیزی را نشنیدم و چنین چیزی مرسوم نیست. رییس مجلس در ظرفیت جایگاه خودشان سفرهایی همواره داشته اند و حتما وزارت خارجه هم این مساله را تسهیل کرده و می کند اما درباه آنچه پرسیده شد ارتباطی را نه متوجه شدم و نه شنیدم.