العالم - آمریکا
«جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید شامگاه پنجشنبه مدعی شد هنوز برای او مشخص نیست ایران آماده بازگشت به مذاکرات وین است یا خیر.
سالیوان صریح کرد «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ با «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان، «امانوئل ماکرون»، رئیسجمهور فرانسه و «بوریس جانسون»، نخستوزیر انگلیس دیدار و با آنها درباره هماهنگسازی مواضع غرب در مذاکرات وین رایزنی خواهد کرد.
سالیوان که در جمع خبرنگاران در واشنگتن حضور داشت گفت: «این فرصتی برای هماهنگ کردن دیدگاههایمان با شرکای اروپایی در سطح سران و رسیدن به یک موضع مذاکراتی مشترک است.»
مقامهای جمهوری اسلامی ایران از جمله وزیر خارجه «حسین امیرعبداللهیان» روز چهارشنبه اعلام کردند مذاکرات وین در خصوص برجام از پایان ماه نوامبر آغاز خواهند شد.
سالیوان مدعی شد: «هنوز برای من کاملاْ روشن نیست که ایرانیها آماده بازگشت به مذاکرات هستند یا خیر. ما سیگنالهای مثبتی شنیدهایم که آنها آمادهاند اما فکر میکنم لازم است صبر کنیم ببینیم آنها در میز مذاکرات انجام میشوند یا خیر و یا اینکه این کار را چه زمانی انجام میدهند.»
مشاور امنیت ملی کاخ سفید بدون اشاره به ادامه سیاست فشار حداکثری از سوی بایدن علیه ایران ادعا کرد: «ما برای مذاکره با حسن نیت جهت بازگشت دوجانبه به برجام آمادهایم! امیدواریم آنها هم آماده باشند.»
سالیوان در بخش دیگری از اظهاراتش با انتقاد از سیاست دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا در خارج کردن آمریکا از برجام و اجرای سیاست فشار حداکثری علیه ایران گفت که دولت بایدن همکاری نزدیکتری با اروپاییها دارد
او یادآوری کرد مسئله خروج از برجام و اعمال تحریمهای جدید علیه ایران یکی از «عمیقترین شکافهای میان دولت قبلی و اروپاییها» بود. سالیوان در ادامه گفت در حال حاضر سران کشورهای اروپایی و آمریکا درباره مسئله ایران اتفاق نظر دارند.
سالیوان چند روز پیش گفته بود که رئیسجمهور آمریکا خواستار هماهنگسازی سیاستهایش با طرفهای اروپایی و رسیدن به جبههای متحد با آنها در قبال ایران است.
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد.
علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.
علاوه بر این، مقامهای دولت آمریکا پیش از این تصریح کردهاند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقهای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسهای تأکید کردند آمریکاییها خواستن گنجاندن بندی در توافق هستهای برجام برای ملزم کردن ایران به گفتوگو بر سر مسائل موشکی و منطقهای هستند.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هستهای برجام صورت میگرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.