العالم - ایران
سرطان سینه یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌ها در میان زنان ایرانی به شمار می‌آید و براساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، این بیماری در سال‌های اخیر به بیماری شماره یک برای زنان در ایران تبدیل شده است؛ رنج بیماری سرطان، عارضه‌های بی‌شمار داروهای این بیماری و هزینه تامین آنها تنها بخشی از دغدغه جامعه بزرگ مبتلایان به سرطان سینه در ایران است که هر روز دایره افراد درگیر با آن بزرگ‌تر می‌شود؛ در شرایط تحریم و روزهایی که کشورهای صاحب دانش و فناوری ایران را تحریم کرده و محصولات دارویی را به کشور نمی‌فروشند یا واردات آنها بسیار هزینه‌بر است، یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی متشکل از جوانان متخصص در اقدامی بی‌نظیر به تکنولوژی مهم‌ترین داروی سرطان سینه که پیش از این تنها در اختیار یک شرکت قرار داشته دست یافته و آن را به عرصه تولید رسانده‌اند؛ این دارو با تایید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و تأیید ستاد نانو با یک سوم قیمت نمونه خارجی در اختیار کشور قرار گرفته است که در این گزارش به جزئیات آن می‌پردازیم:
* ساخت نخستین داروی ایرانی ضد سرطان با تکنولوژی ADCها
نوید گودرزی، مدیرعامل شرکت نانودارو پژوهان پردیس می‌گوید: در این شرکت موفق شدیم، نخستین داروی ایرانی ضد سرطان با تکنولوژی ADCها را که تا پیش از این به دلیل انحصار در دسترس بیماران نبود را به مرحله تولید و عرضه برسانیم. فناوریAntibody drug conjugates» که به اختصار به آن «ADC» گفته می‌شود، قادر به دارورسانی هدفمند عوامل سایتوتوکسیک قویتر از داروهای شیمی درمانی رایج به سلول توموری برای دستیابی به کشندگی بالا در سلول سرطانی بدون آسیب به سلول‌های سالم است که این روند منجر به بروز کمترین عارضه در افراد دچار بیماری سرطان سینه می‌شود؛ در واقع این فناوری کمک می‌کند تا داروهای شیمی‌درمانی که داروهای بسیار سمی هستند، بیشتر بر روی توده سرطانی تاثیر بگذارد و بنابراین ضمن اثربخشی بیشتر، بیمار از عوارض متعدد داروهای شیمی‌درمانی در امان باشد.
* هزینه سنگین واردات داروهای شیمی درمانی جرقه‌ای برای ساخت یک داروی انحصاری
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان می‌گوید: با توجه بـه تحمیل هزینه نسبتا سـنگین واردات داروهای شـیمی‌درمانی "کادسـیال" (Kadcyla) بر سیسـتم سلامت کشور و بـه منظـور کاهـش هزینه‌هـای درمـان، نسبت بـه تولیـد داروی "تراسـتوزوماب اِمتاسـین (emtansine Trastuzumab) اقدام کرد‌ه‌اند. این دارو یـک ترکیـب زوج شـده یـا کونژوگـه (Conjugate) آنتی‌بـادی-دارو اسـت و در آن تراسـتوزوماب بـه عنوان آنتی‌بـادی منوکلونال انسـانی از نـوع IgG1 HER2-anti بـوده کـه از طریـق یـک مولکـول اتصال دهنـده بـه DM1 (مشـتق شـده از میتانسـین) بـه عنـوان مهارکننـده میکروتوبـول، متصل شـده اسـت. این دارو پـس از اتصال بـه گیرنـده HER2 کـه گیرنده اختصاصی سـلول‌های سـرطانی اسـت، به واسـطه گیرنده‌های درون سـلولی، منجر به آزادسـازی DM1 بـه داخـل سـلول و متعاقـب آن مـرگ سـلول سـرطانی خواهد شـد.
* بیماران ایرانی محروم از مهم‌ترین داروی نوع شایع سرطان سینه
به گفته گودرزی، این دارو، داروی خط اول درمان سرطان سینهHER۲ مثبت است که حدود ۲۹ درصد جمعیت بیماران ایرانی را شامل می‌شود و مراحل درمان سخت‌تری دارد؛ این دارو ترکیب دو داروی ایمنی‌درمانی و شیمی‌درمانی است که توسط دانش داروسازی به گونه ای طراحی شده تا تنها به بافت سرطان سینه برسد؛ با توجه به اینکه برای درمان این نوع سرطان، تزریق این دارو الزامی بوده و بیماران از آن محروم بوده‌اند، داروی ایرانی سرطان سینه کمک می‌کند تا افراد مبتلا با آسودگی بیشتری تحت درمان قرار بگیرند.
* تایید پادینکس به عنوان یک محصول دانش‌بنیان با بالاترین سطح فناوری و دستیابی به تاییدیه نانومقیاس ستاد نانو
این فناور ادامه می‌دهد: ساخت این دارو از سال ۹۳ آغاز شده و با مجوز سازمان غذا و داروی ایران در اردیبهشت سال ۱۴۰۰ به صورت فوریتی در اختیار داروخانه‌های مرجع شهر تهران قرار گرفت. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پادینکس را به عنوان یک محصول دانش‌بنیان با بالاترین سطح فناوری تایید کرده و ستاد ویژه توسعه فناوری نانو به آن تاییدیه نانو مقیاس اعطا کرده است.
* کاهش جدی عوارض دارو با فرمولاسیون نانویی
عطیه احسنی، مسئول فنی این شرکت می‌گوید: «بسیاری از داروهای رایج برای درمان اثربخشی بالایی دارند اما ممکن است دارای سمیت قابل توجهی بوده و عوارضی در بیمار ایجاد کند. از این رو شرکت نانودارو پژوهان پردیس با فرمولاسیون نانویی نگاهی جدید به این داروها داشته و رهایش آنها را هدفمند کرده است. با این کار دوز مصرفی دارو کاهش یافته و عوارض آن به حداقل می‌رسد. این مسائل موجب شده تا بیمار رضایت بیشتری از مصرف دارو داشته باشد. در واقع به دلیل حذف برخی از ترکیبات در فرمولاسیون نانویی این دارو، عوارض مصرف آنها نیز رفع شده است.»
* تولید نمونه ایرانی داروی سرطان سینه تنها با نصف قیمت/ اثربخشی یکسان با وجود عارضه کمتر
به گفته گودرزی، داروی پادینکس نمونه داخلی داروی شرکت سوئیسی «Roche» است که در واقع یکی از خطوط اصلی درمان سرطان سینه درنظر گرفته می‌شود و تنها یک نمونه خارجی دارد که توسط این شرکت به طور انحصاری تولید می‌شود، اما این دارو بسیار گران است و بیماران می‌بایست برای یک دوره درمان با این دارو بابت هر نسخه مبلغی بالغ بر ۳۰ الی ۴۰ میلیون پرداخت کنند، تولید داخل کمک کرد تا مبلغ این داروی مهم به ۱۸ میلیون کاهش یابد؛ علاوه براین شرکت نانو دارو به یک تکنولوژی بسیار بارزش دست پیدا کرده است که می‌تواند به مبتلایان به سرطان سینه علاوه بر قیمت پایین‌تر دارو کمک کند تا آنها متحمل عارضه‌های کمتری شوند.
* پوشش بیمه؛ مزیت مهم دارو
به گفته مسئول فنی این شرکت دانش‌بنیان، در دسترس بودن همیشگی این نانودارو و همچنین پوشش بیمه برای استفاده از این محصول از جمله مزیت‌های مهم آن نسبت به محصولات مشابه خارجی است.
* ۱۵۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی برای دارویی که ایرانی‌ها از آن محروم بودند
نوید گودرزی، فناور شرکت دانش‌بنیان در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بیماران از این روش درمانی جدید محروم بودند، اما به طورکلی نیاز کشور به این داور در زمان پیک مصرف حدود ۵۰ هزار ویال است که معادل ۱۵۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی است و در یک سال آینده پیش‌بینی می‌شود این دارو به میزان ۵ میلیون یورو صادرات داشته باشد.
فارس