العالم - زلال قرآن
نظام عالم، نظام اسباب و مسببات است و خلقت تمام مخلوقات پیدا وپنهان عالم واداره تمام امورآنها وهمه تحولاتی که درجهان هستی اتفاق می افتد وهمچنین بهره مندی هریک ازمخلوقات ازرحمت ونعمت های الهی ازبسترهمین اسباب ومسببات صورت می گیرد، همچنین: سنت ها وقوانین واسباب وعلل حاکم درجهان بستراصلی برای به کمال رسیدن مخلوقات وانسان نیزهستند، بطورمثال: ازدقت درآیات زیر:
1– آِیه 64 سوره مبارکه غافر:
« اللَّـهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ ذَٰلِكُمُ اللَّـهُ رَبُّكُمْ فَتَبَارَكَ اللَّـهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ»
ترجمه: ((خداست آن که زمین را آرامگاه شما قرار داد و آسمان را (کاخی رفیع) برافراشت و شما را به نیکوترین صورتها بیافرید و ازغذاهای لذیذ خوش به شما روزی داد، این خدا پروردگار شماست، زهی بزرگوار تر وبرتراست خدای یکتا خالق وپروردگارعالمیان).
2– آیه 61 سوره مبارکه غافر:
« اللَّـهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّـهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَالنَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ»
ترجمه: (خداست آن که شب تار را برای آسایش و استراحت شما قرار داده و روز را (برای کسب وکار شما به چراغ خورشید) روشن گردانید، که خدا را در حق مردمان فضل و احسان است و لیکن اکثر مردم شکر (نعمتش) به جا نمی‌آرند).
می توان نتیجه گرفت که سنت های الهی وقوانین حاکم برنظام عالم واسباب وعلل موجود درآن همگی بسترکمال آدمی بوده وتمامی آنها دست اند کارند تا انسان وسایرمخلوقات عالم به کمالات لایقشان برسند.