العالم - ایران
امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد، در نامه‌ای به دبیرکل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد پیرامون اتهامات تروئیکا علیه کشورمان در خصوص قطعنامه 2231 تصریح کرد: ریشه وضعیت کنونی برجام، خروج یک‌جانبه ایالات متحده در مه 2018 و ناتوانی متعاقب تروئیکاو اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت است.
متن کامل نامه ایروانی به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
متعاقب دستور دولت مبتوع‌ام و پیرو مکاتبه مورخ 2 دسامبر 2024، نامه حاضر را در پاسخ به مکاتبه مشترک مورخ 6 دسامبر 2024 نمایندگان دائم فرانسه، آلمان و بریتانیا (تروئیکا) به دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال می‌گردد. در این نامه تروئیکا بار دیگر از نقض مداوم تعهدات خود چشم‌پوشی کرده و به‌طور بی‌اساس جمهوری اسلامی ایران را به عدم پایبندی به تعهدات خود تحت برجام و ادعای نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت متهم کرده است.
در این راستا، مایلم توجه سرکارعالی و اعضای شورای امنیت را به نکات زیر جلب نمایم:
1. جمهوری اسلامی ایران به‌طور قاطع ادعاهای مطرح‌شده در نامه تروئیکا مبنی بر عدم پایبندی تهران به تعهدات خود ذیل برجام را رد می‌کند. هرگونه ادعا در مورد اجرای تعهدات ایران تحت برجام، هنگامی که خارج از چارچوب خروج کامل ایالات متحده مورد بحث قرار گیرد، اساساً اشتباه است. چنین ادعایی تلاش‌های مداوم ایران برای حفظ توافق مزبور علی‌رغم تحریکات و نقض‌های مداوم ایالات متحده و تروئیکاو اتحادیه اروپا را نادیده گرفته و آن را به ادعایی دلبخواهی و فاقد اعتبار تبدیل می‌کند.
2. همان‌طور که در نامه ایران مورخ 2 دسامبر 2024 مورد تأکید قرار گرفت، ریشه وضعیت کنونی برجام، خروج یک‌جانبه ایالات متحده در مه 2018 و ناتوانی متعاقب تروئیکاو اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت است. ایالات متحده با خروج از این توافق، که نقض آشکار تعهدات خود بود، نه تنها اساس برجام را تضعیف کرد، بلکه تحریم‌های غیرقانونی و فلج‌کننده‌ای را بر ایران اعمال نمود؛ تحریم‌هایی که آشکارا با توافق و قطعنامه 2231 مغایرت داشت. تروئیکا در حالی که ادعای پایبندی به تعهدات خود را دارد، در اتخاذ اقدامات مؤثر برای کاهش اثرات این تحریم‌های غیرقانونی و تضمین بهره‌مندی ایران از منافع تضمین‌شده ذیل این توافق، ناکام مانده است.
3. ارجاع تروئیکا به گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، زمینه کامل را منعکس نکرده و درک نادرستی از پایبندی ایران ارائه می‌دهد. همکاری ایران با آژانس همواره سازگار و شفاف بوده است، حتی در شرایط فشارهای خارجی نظیر تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده و عدم اقدام تروئیکا که چالش‌های بی‌سابقه‌ای ایجاد کرده است. ایران تاکنون تحت شدیدترین اقدامات راستی‌آزمایی و نظارت آژانس قرار داشته است. اقدامات جبرانی ایران برگشت‌پذیر بوده و مستقیماً با اصل تقابل در برجام مرتبط بوده است. بنابراین، ادعای «عدم پایبندی» ایران در حالی که از ناکامی‌های خود تروئیکا در عمل به تعهداتشان چشم‌پوشی می‌کنند، غیرصادقانه و ریاکارانه است.
4. استناد تروئیکا به سازوکار حل اختلاف برجام با اشاره به نامه مورخ 14 ژانویه 2020 در واکنش به اقدامات جبرانی ایران از مه 2019 به بعد، بی‌ربط است. این اقدام، که شکایات مشروع ایران ذیل بند 36 را نادیده گرفته است، نه به‌عنوان اقدامی در چارچوب حسن نیت، بلکه به‌عنوان یک مانور سیاسی با هدف منحرف نمودن توجه از عدم پایبندی خودشان تلقی می‌گردد. تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود، در واکنش به خروج یک‌جانبه ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم‌های غیرقانونی آن، پاسخی قانونی و مشروع بر اساس حقوق ایران تحت بندهای 26 و 36 برجام بوده است. بنابراین، تلاش تروئیکا برای توجیه امتناع از عمل به تعهدات مربوط به روز انتقال به‌عنوان واکنشی به اقدامات جبرانی قانونی ایران، کاملاً غیرمنطقی و غیرقابل‌قبول است.
5. امتناع تروئیکا از لغو تحریم‌ها در روز موسوم به «انتقال» (اکتبر 2023) و اعمال تحریم‌های جدید در سال 2024 با بهانه‌های نامرتبط، نقض آشکار تعهدات آن‌ها ذیل برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت است. ادعای اینکه این تحریم‌ها «کاملاً جدا از برجام» هستند، از لحاظ قانونی بی‌اساس و غیرواقعی است. قطعنامه 2231 به‌صراحت از همه اعضای برجام می‌خواهد که از اقداماتی که اهداف توافق را تضعیف می‌کند خودداری کنند.
6. ادعای تروئیکا مبنی بر اینکه ایران «فرصت‌ها را در سال 2022 از دست داد» نادرست بوده و واقعیت مذاکرات را نادیده می‌گیرد. ایران با حسن نیت در مذاکرات وین شرکت کرده و انعطاف‌پذیری قابل‌توجهی برای دستیابی به یک توافق متوازن نشان داده است.
7. ایران همچنان به تعهدات خود تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پایبند است که حق انکارناپذیر همه اعضا برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز را تضمین می‌کند. هرگونه تهدید به اجرای «مکانیسم ماشه» نه تنها سازنده نیست، بلکه با واکنش قاطع ایران مواجه خواهد شد.
8. ایران متعهد به تعامل با حسن نیت و بررسی همه مسیرهای دیپلماتیک برای پرداختن به چالش‌های مشترک است. با این حال، تروئیکا باید به این واقعیت اذعان کند که دیپلماسی معنادار مستلزم تقابل واقعی و احترام به تعهدات است.