العالم ـ اروپا
اندیشکده چتمهاوس در تازهترین نشست تحلیلی خود به بررسی چشمانداز سیاست خارجی تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) در برابر سیاستهای جدید کاخ سفید پرداخت. این میزگرد در حالی برگزار شد که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا طی هفتههای اخیر سیاستهایی را اتخاذ کرده که پرسشهای جدی درباره آینده روابط فراآتلانتیک و جایگاه اروپا در نظم جدید جهانی ایجاد کرده است.
سایمون فریزر دیپلمات سابق انگلیس و رئیس اندیشکده چتمهاوس در این نشست تأکید کرد که دیدار اخیر کییر استارمر نخستوزیر انگلیس با ترامپ و نیز سفر امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه به واشنگتن نشان داد که رهبران اروپایی همچنان تلاش میکنند جایگاه خود را در تعامل با آمریکا حفظ کنند. با این حال، او خاطرنشان کرد که این رویکرد بیشتر شبیه به «مدیریت بحران» است تا ترسیم یک راهبرد مشخص برای آینده.
وی با اشاره به کنفرانس خبری مشترک ترامپ و استارمر، گفت: «این دیدار بر سر دو موضوع کلیدی متمرکز بود: جنگ اوکراین و روابط تجاری. اما در پایان، نه تعهدی قاطع برای حمایت امنیتی از اوکراین ارائه شد و نه نشانهای از دستیابی به توافق تجاری جامع دیده شد.» فریزر تأکید کرد که اروپا نمیتواند بدون اتکا به آمریکا به یک راهبرد مستقل در زمینه امنیتی و اقتصادی برسد، اما همزمان به نظر میرسد که کاخ سفید نیز تمایلی به تضمینهای راهبردی برای اروپا ندارد.
تقابل اروپا با سیاستهای ترامپ؛ شکاف در روابط دو سوی آتلانتیک
سباستین مایارد مشاور اندیشکده ژاک دولور نیز در این نشست تأکید کرد که یکی از مشکلات بزرگ اروپا، ناتوانی در مواجهه با سیاستهای پیشبینیناپذیر ترامپ است. او با اشاره به لحن تند ترامپ نسبت به اتحادیه اروپا و تهدیدهای تجاری علیه این بلوک، گفت: «رئیسجمهور آمریکا نه تنها از وضع تعرفههای جدید علیه اروپا سخن میگوید، بلکه به وضوح در حال تغییر جهت سیاستهای بینالمللی آمریکا از اروپا به سایر کشورها است.»
او با اشاره به اظهارات اخیر ترامپ که اتحادیه اروپا را به «فریب اقتصادی» متهم و تهدید کرده که تعرفههای ۲۵ درصدی بر کالاهای اروپایی وضع خواهد کرد، افزود: «اگر این سیاستها ادامه یابد، روابط دو سوی آتلانتیک با چالشی بیسابقه روبرو خواهد شد و کشورهای اروپایی باید به طور جدی درباره جایگاه خود در نظام بینالملل تجدیدنظر کنند.»
ماریون مسمر پژوهشگر ارشد امنیتی در چتمهاوس هم در این میزگرد تأکید کرد که اروپا در حال حاضر در وضعیتی قرار دارد که نمیتواند به طور کامل از آمریکا فاصله بگیرد، اما همزمان باید گزینههای جدیدی را بررسی کند.
او با اشاره به راهبردهای نظامی فرانسه و آلمان، گفت: «مکرون مدتی است که به دنبال تقویت استقلال دفاعی اروپا و ایجاد یک ساختار امنیتی مستقل از ناتو بوده است، اما تاکنون پیشرفت قابل توجهی در این زمینه حاصل نشده است.»
وی همچنین افزود که تصمیم اخیر رهبران آلمان و فرانسه برای افزایش هزینههای دفاعی، نشاندهنده نگرانی آنها از آینده روابط با آمریکا است. او تصریح کرد: «کشورهای اروپایی هنوز مشخص نکردهاند که آیا به مسیر سنتی اتحاد با واشنگتن ادامه خواهند داد یا به دنبال ایجاد یک بلوک مستقلتر خواهند بود.»
شکاف در مواضع آلمان و فرانسه؛ اختلاف بر سر راهبرد آینده
تحلیلگران در این نشست به اختلافات داخلی در تروئیکای اروپا نیز اشاره کردند. در حالی که فرانسه به دنبال راهکاری برای ایجاد استقلال استراتژیک در حوزه دفاعی و امنیتی است، آلمان همچنان بر لزوم حفظ روابط مستحکم با آمریکا تأکید دارد. مسمر در این زمینه گفت: «رهبر جدید آلمان به تازگی اعلام کرده که کشورش باید همچنان تحت چتر امنیتی آمریکا باقی بماند و این درحالی است که مکرون از لزوم یک سیستم دفاعی مستقل اروپایی سخن میگوید.»
وی با اشاره به شکافهای موجود، تصریح کرد که اگر اروپا نتواند به یک راهبرد واحد دست یابد، در برابر سیاستهای جدید آمریکا دچار سردرگمی بیشتری خواهد شد. وی افزود: «آلمان و فرانسه در تلاش هستند تا شکافهای میان خود را کاهش دهند، اما این فرآیند زمانبر خواهد بود و در این میان، ترامپ از این اختلافات به نفع خود استفاده خواهد کرد.»
یکی از بخشهای اصلی این نشست به آینده اوکراین و موضع ترامپ در قبال جنگ این کشور اختصاص داشت. شرکتکنندگان تأکید کردند که یکی از بزرگترین چالشهای اروپا، نبود یک تضمین امنیتی واضح از سوی آمریکا است. فریزر در این زمینه گفت: «ترامپ در دیدار با استارمر و مکرون حاضر نشد به طور صریح تعهدی برای حمایت از اوکراین ارائه کند. این نشاندهنده تغییر رویکرد واشنگتن نسبت به ناتو و آینده امنیت اروپا است.»
وی هشدار داد که اگر آمریکا به سیاستهای مبهم خود در قبال اوکراین ادامه دهد، کشورهای اروپایی ناچار خواهند شد به دنبال جایگزینهایی برای تأمین امنیت خود باشند. او افزود: «اروپا باید به طور مستقل در زمینه دفاعی برنامهریزی کند، اما هنوز مشخص نیست که آیا توانایی لازم برای این کار را دارد یا خیر؟»
به گزارش ایرنا، گفت وگوها در این نشست نشان داد که تروئیکای اروپایی هنوز به یک راهبرد مشخص برای مواجهه با سیاستهای ترامپ دست نیافته و همچنان میان حفظ اتحاد فراآتلانتیک و ایجاد یک مسیر مستقل سرگردان است.
کارشناسان حاضر در این نشست تأکید کردند که اگر اروپا نتواند به سرعت به یک اجماع سیاسی و امنیتی دست یابد، ممکن است در معادلات آینده جهانی جایگاه خود را بیش از پیش از دست بدهد.