العالم - لبنان
«مجتبی امانی» سفیر ایران در لبنان در تازه‌ترین گفت‌وگوی تلویزیونی خود به بررسی تحولات اخیر منطقه به ویژه شرایط سوریه و لبنان پس از سقوط نظام سیاسی در دمشق و نیز آتش‌بس در بیروت پرداخته است.
نوعی خونخواهی و انتقام گیری در درون سوریه نهادینه است
همزمان با افزایش درگیری‌ها در شهرهای مختلف سوریه و کشتار برخی از اقوام و مذاهب این کشور به ویژه علویان، نگرانی درباره آینده این گروه‌ها به یکی از مهمترین چالش‌های کشورهای منطقه به ویژه جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است. ارزیابی سفیر ایران در لبنان هم متمرکز بر همین دغدغه است. امانی درباره کشتار علویان به دست شورشیان وابسته به نظام سیاسی جدید در سوریه و همراهی دولت‌های مدعی حقوق بشر با این نظام و رفع تحریم‌های دمشق و نگاه مثبت به آنها به هیئت حاکمه جدید سوریه، توضیح داد: نیروهایی که پیش از این علیه نظام بشار اسد می‌جنگیدند وجهه خشنی داشتند که با حمایت‌های دیگران و تلاش خود نمی‌توانستند این چهره خشن را به یک چهره متمدن تبدیل کنند. این گروه‌های مخالف (جز چند گروه کُردی سکولار) با اسامی مختلف مانند داعش، تحریرالشام یا احرار تحریرالشام یا احرار شام و با صبغه اسلامی فعالیت می‌کردند و نوعی خشونت نهادینه داشتند که این خشونت الان برای کشتار انسان‌ها به کار می‌آید، مانند آنچه در چند روز گذشته مشاهده شد.
وی ادامه داد: در چنین حالتی قطعاً طرف مقابل هم وقتی ببیند که نه به تسلیمش رضایت می‌دهند و نه به خانه نشینی‌اش و صرفاً او را در هر کجا ببینند بی هیچ علتی می‌کشند؛ او هم به سلاح دست پیدا می‌کند، خود را مسلح کرده و این راه را به عنوان یک راه برتر و بهتر نسبت به خانه‌نشینی و کشته شدن انتخاب می‌کند این روند به شدت نگران کننده‌ای در داخل سوریه است و باید دید که احمد الشرع چقدر می‌تواند این فضا را کنترل کند.
سفیر ایران در لبنان فرجام این درگیری‌های داخلی در سوریه را خوش ارزیابی نکرد و درباره ادامه درگیری‌ها گفت: نوعی خونخواهی و انتقام گیری در درون سوریه نهادینه است و این کشتارها، موج کشتارهای دیگری را در پی خواهد داشت. پس از روی کار آمدن دولت جدید، امیدهایی بود که نوعی عفو عمومی داده شده و افراد فکر انتقام را فراموش کنند. ولی این موجی که در چهار پنج روز اخیر شروع شده، موجی است که قطعاً می‌تواند دولت سوریه را با مشکل جدی مواجه کند.
وی ادامه داد: مشخص بود که بعد از سقوط نظام حاکم دچار چنین وضعیتی خواهیم شد. گرچه در ابتدا احمد الشرع نشانه‌هایی از حکومت قدرتمندی را نشان داد که می‌تواند بر تمامی مناطق سوریه سیطره داشته باشد اما رفته رفته وضعیت به گونه‌ای شده که نوعی کشتار سازمان یافته علیه طایفه‌های مختلف در آنجا شکل گرفت. این به شدت خطرناک بوده و در منطقه و به ویژه لبنان که با سوریه هم‌مرز است، تاثیر خودش را خواهد گذاشت.
امانی به دستورات الشرع در ابتدای روی کار آمدن و ممنوعیت خشونت و فیلمبرداری از آن اشاره کرد و در مقایسه آنچه این روزها در سوریه روی می‌دهد با آنچه در ابتدا روی داد، گفت: شدت خشونتی که در ابتدا به کار بردند در مقایسه با آنچه که این چند روزه اتفاق افتاده و تصویرهای آن هم دست به دست می‌شود؛ زیاد نبود. این تصویرها به گونه‌ای است که می‌تواند دیگران را هم به درگیری تشویق کند و یک طایفه و عده‌ای به خود جرات و حق بدهند با طائفه‌ای دیگری مانند علوی‌ها مقابله کنند یا بخشی از اهل سنت با دروزی‌ها.
وی با اشاره به اینکه تمام طوایف، مذاهب و ادیان یعنی اهل سنت، مسیحی‌ها، دروزی‌ها، علوی‌ها و شیعیان در سوریه، تقریباً در لبنان هم وجود دارند، گفت: این نگرانی‌ها به داخل لبنان منتقل می‌شود و تاثیر می‌گذارد. آقای احمد الشرع نمی‌تواند به امنیتی و متوقف کردن چرخه خشونت که قول داده بود پایبند باشد.
جولان اسرائیل در سوریه
تن بیمار سوریه پس از سقوط نظام سیاسی، میزبان ویروس کشنده اشغالگری رژیم صهیونیستی هم شده است. تل‌آویو از شرایط موجود در این سرزمین نهایت استفاده را برده و وارد مرزهای سوریه شده و حاکمیت ملی این کشور را نقض کرده است.
سفیر ایران در لبنان در ارزیابی علل و تبعات این تجاوز و اینکه رژیم صهیونیستی در خاک سوریه دنبال چیست، گفت: رژیم صهیونیستی به تمامی سرزمین‌ها و کشورهای همسایه خود طمع داشته و این یک اصل است. این رژیم بارها به همسایگان خود حمله و سرزیمن آن‌هنا را اشغال کرده و هرگاه ضعفی ببیند تلاش می‌کند، حضور یافته و با اشغالگری سلطه خود را پیش برد. این کار چندین بار در طول تاریخ تاسیس این رژیم نامشروع یعنی از ۱۹۴۸ تا به حال در لبنان، بخش‌هایی از اردن و مصر انجام شده، یعنی اسرائیل این بخش‌های را اشغال و بعداً از آنها خارج شده است.
امانی با اشاره به ۲ طرح رژیم اسرائیل در سوریه پس از سقوط نظام سیاسی این کشور گفت: رژیم صهیونیستی ابتدا تمامی زیرساخت‌های نظامی سوریه را از بین برد و بعد هم مناطق استراتژیک را اشغال و اعلام کرد به این زودی‌ها قصد خروج از آنجا را ندارد. دلیل اول این اقدام در راستای همان مطامع سرزمینی است که رژیم صهیونیستی دارد اما معتقدم در حال حاضر نیاز فوری رژیم صهیونیستی این است که چهره پیروز بگیرد. رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان و با وجود توافق به اهداف خود نرسید و از این فرصت استفاده کرد تا یک مقدار بتواند آن چهره شکست خورده خود را در مصاف با حزب‌الله لبنان و غزه روتوش کند و نمایش پیروزی دهد.
وی ادامه داد: تصور آنها این است که قطع ارتباط سوریه و لبنان منجر به تسلیم هرچه بیشتر حزب‌الله می‌شود که اما این گزینه در برابر روی کار آمدن گروهی در سوریه که چندان هم روی خوشی به ایران و حزب‌الله و شیعه نشان نداده‌اند به نظر نمی‌رسد چنان مهم و موجه باشد. قطعاً رژیم صهیونیستی اهداف بزرگی برای گسترش در منطقه دارد و این بخش‌هایی از آن طرح و رژیم صهیونیستی سعی می‌کند چهره شکست خورده خود را در برابر غزه و حزب الله با این نوع مانورها و این نوع اشغالگری‌ها مقداری ترمیم کند.
حزب‌الله در پی اثبات یک اصل است
خاورمیانه بیش از یک سال است که با بحران‌های و درگیری‌های ناتمامی مواجه بوده و هر سرزمینی متاثر از دیگر سرزمین‌های اطراف خود با آن دست به گریبان است. لبنان و سوریه هم به عنوان دو کشور همسایه و درگیر جنگ طی یک سال گذشته بحران‌های مختلفی را تجربه کرده و در حال تجربه هستند.
سفیر ایران در لبنان درباره تازه‌ترین تحولات این کشور، به ویژه توافق آتش‌بس این کشور با رژیم صهیونیستی و تداوم اشغالگری این رژیم در جنوب لبنان گفت: اجرای آتش‌بس از سوی رژیم صهیونیستی نقص‌های زیادی داشت. بیش از هزار مورد نقض آتش‌بس ثبت شده است، به طور مثال در طول آن ۶۰ روز، پهپادهای رژیم صهیونیستی در حریم هوایی لبنان گشت‌زنی می‌کردند که این خود نقض آتش‌بس است. یا نابودی خانه‌های مرزی و هدف قرار دادن خودروهایی که از نظر آنها مشکوک بود، از مهمترین موارد این نقض است.
امانی در تشریح رفتار حزب‌الله لبنان در قبال این اقدامات هم گفت: در طول این دوره حزب‌الله می‌توانست به این نقض آتش‌بس به شکل خود پاسخ دهد یا منتظر پنج موسسه و کشوری باشد که قرار بود حافظ آتش‌بس باشند. حزب‌الله مسیر دوم را انتخاب کرد. دولت لبنان، آمریکا، فرانسه، ارتش و یونیفل قرار بوده بر این نقض آتش بس‌ها مقابله کنند و اجازه ندهند که نقض آتش بس شود. حزب الله معتقد بود این پنج نهاد و کشور قول دادند که آتش بس برقرار بماند و بنابراین صبوری کرد تا مشخص شود آنها به تعهدات خود عمل می‌کنند یا نه.در واقع این حرکت را انجام داد تا بتواند اثبات کند که برای دفاع از لبنان، ارتش، یونیفل، آمریکا، فرانسه و دولت و کشورها کفایت نمی‌کند و اسرائیل هر زمان فرصت و ضعفی ببیند، همان کاری که در سوریه کرد بر سر لبنان خواهد آورد.
وی با اشاره به برخی ادعاهای موهوم علیه ایران و حزب الله و اینکه لبنان به محل درگیری ایران و اسرائیل تبدیل شده گفت: شرایط امروز در لبنان که نه ایران دخالتی دارد و نه حزب‌اللهی برای دفاع اسلحه کشیده است؛ همه چیز را ثابت می‌کند. اسرائیل همین امروز یک ترور انجام داده ،۲۰ نقطه بیروت را هدف قرار داده است. یک اصل واضحی هم که در این موضوع وجود دارد، اینکه قبل از اینکه جمهوری اسلامی به وجود بیاید، اسرائیل چندین بار حمله کرده و به بیروت آمده و اشغال کرده و همواره حملاتی را داشته و هرگاه اراده می‌کرده بیروت را بمباران کرده است.
سفیر ایران در لبنان درباره دلایل اصرار رژیم صهیونیستی برای ایجاد منطقه حائل و نیز واکنش دولت و مقاومت و مردم لبنان در مقابل این تجاوزگری رژیم صهیونیستی توضیح داد: واقعیت این است که الان رژیم صهیونیستی معضل بزرگی دارد؛ بین ۷۰ تا ۲۰۰ هزار شهروند صهیونیست که در شمال فلسطین اشغالی و در نزدیکی مرز لبنان اسکان داشتند، فرار کرده‌اند و هرچه دولت صهیونیستی برای برگرداندن آنها تلاش می‌کند یا برنمی‌گردند یا اگر برمی‌گردند بسیار به شکل کُند و با توقعات و درخواست‌های تضمین‌های فراوان بازمی‌گردند.
آتش‌بس شکننده در غزه و توقعات و تصورات نتانیاهو
تعهد رژیم اسرائیل به توافقات خود، رویدادی نادر در تاریخ اشغالگری آن‌هاست و تل‌آویو در آستانه شکستن تازه‌ترین توافق آتش‌بس خود در غزه است. امانی در ارزیابی چشم انداز توافق آتش‌بس غزه با توجه به عهدشکنی‌های مکرر رژیم صهیونیستی گفت: پایبندی رژیم صهیونیستی به توافقات خود به قدرت طرف دیگر توافق بستگی دارد. ترامپ پیش از روی کار آمدن خود خواستار پایان جنگ بود و با توجه به اینکه ترامپ با اسرائیل روابط نزدیکی دارد، تصور این بود که این تهدید تهدیدی علیه مردم غزه است اما در واقع هشداری به نتانیاهو بود.
نتانیاهو تصور می‌کند که ترامپ برای او بیشتر از بایدن فداکاری و حمایت می‌کند در صورتی که این موضوع درست نیست و خوشبینی نتانیاهو به ترامپ در صحنه عملی محقق نشده است. تهدیدات ترامپ یک نوع ایجاد جنگ روانی است و عملاً کاری به نفع نتانیاهو انجام نمی‌دهد و به زودی نخست وزیر اسرائیل در زمینه غزه و ایران از ترامپ سرخورده خوهد شد. آنچه نتانیاهو نمی‌تواند در داخل جوابگو باشد این است که مجبور است تک تک اسرایی که نزد حماس دارد از طریق توافق و با آزاد کردن تعداد مشخصی زندانی های فلسطینی آزاد کند. در حالی تصور می‌کرد با آمدن ترامپ به گونه‌ای رفتار کند که این معادله به هم بخورد که تاکنون به هم نخورده است.
برداشت اشتباه از حزب‌الله پس از نصرالله
شهادت سیدحسن نصرالله دبیرکل و رهبر حزب‌الله لبنان گرچه لطمه‌ای غیرقابل جبران برای این حزب و جریان مقاومت در منطقه است اما مراسم تشییع این چهره مهم مقاومت نشان داد که راه او و مقاومت ادامه خواهد یافت. سفیر ایران در لبنان درباره ادعاهای افول حزب‌الله پس از شهادت دبیرکل خود را بیشتر پروپاگاندای رسانه‌ای توصیف و تصریح کرد: اینکه ادعا شود که سیدحسن نصرالله را شهید کردند یا عملیات پیجری انجام دادند یا فرمانده‌ها را زدند، اینها هیچکدام دلیل بر پیروزی نیست. آنچه که می‌تواند دلیل پیروزی باشد اینکه آیا بعد از شهادت سید شهید و سیدهاشم شهید، آیا نیروی حزب الله افت کرد یا نه. آیا الان حزب الله دارای قدرت قبلی خودش است یا نیست. گرچه حزب‌الله امکان رسانه‌ای کردن تداوم حضور خود را در این مدت نداشت اما زمانی که مردم جنوب لبنان با وجود همه خطرات به سمت خانه‌های خود سرازیر شدند و همان روز ۳۰ شهید دادند اما رفتند، این پیروزی را نشان داد.
امانی صحنه دیگر پیروزی حزب‌الله را مراسم تشییع سید حسن نصرالله دانست و گفت: ارزش این صحنه هزاران برابر از صحنه‌های قبلی است. نظم برگزاری که نشان دهنده این است که سازمانی به نام حزب‌الله وجود دارد که می‌تواند جمعیتی در این اندازه را در داخل و از دیگر کشورهای خارجی سازماندهی کرده و مراسم پرشکوهی برگزار کنند. در حال حاضر اگر کسی در لبنان دارای چنین نظم و تشکیلات و عددی است و اگر می‌تواند چنین مراسمی برگزار کنند، ورزشگاه بیروت آماده است.
نشت جده و واقعیاتی که عیان شد
وزاری امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی روز جمعه گذشته در جده عربستان و به منظور مشورت درباره غزه و طرح‌های رئیس‌جمهور آمریکا در کوچاندن مردم این شهر، گرد هم آمدند. سفیر ایران در لبنان درباره این نشست که به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، گفت: از کشورهای عربی و اسلامی بیش از این انتظار می‌رود که در برابر این جنایت‌ها به محکوم کردن صرف اقدام نکنند. ولی همین موضع یکپارچه درباره بحث مهاجرت دادن مردم غزه یا تعیین تکلیفی غیر از آنچه که خیلی از کشورهای عربی به ناچار قبول کرده بودند و فکر می‌کردند که راه حل نهایی فلسطین ایجاد ۲ دولتی است، قابل قبول بود. بسیاری از این کشورهای عربی، در مذاکرات با ایران می‌گفتند شما به طرح ۲ دولتی رضایت بدهید و موضوع فلسطین حل شود اما مشخص شد که این هم خواب و خیالی بیش نبود. آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی هیچگاه ذره‌ای از سرزمینی که اشغال کرده‌اند را به فلسطینی‌ها نخواهند داد و اگر هم می‌دهند تحت شرایط خاص خودش و برای سرکوب مبارزین است. آنچه که ثابت شده و دولت‌های اسلامی و سازمان همکاری اسلامی باید حمایت کنند، حمایت از مقاومت است که تنها راهی است که می‌تواند رژیم صهیونیستی را بر سر جای خودش بنشاند.