العالم ـ آمریکا
این پایگاه، با موقعیت جغرافیایی منحصر‌به‌فرد خود، نقش محوری در کنترول عملیات نظامی غرب در خاورمیانه و سایر مناطق آسیایی ایفا کرده است.
اما این پایگاه تنها به‌عنوان یک مرکز لجستیکی و عملیاتی شناخته نمی‌شود؛ بلکه به‌عنوان ابزاری برای تهدید کشورهای منطقه غرب آسیا ، از جمله ایران و یمن، نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پیدایش و دلایل استراتژیک ایجاد پایگاه
تصمیم برای ایجاد پایگاه دیگو گارسیا در دهه 1970، در شرایط جنگ سرد و عقب‌نشینی نظامی بریتانیا از شرق کانال سوئز گرفته شد.
ایالات متحده به‌دنبال ایجاد حضور نظامی در اقیانوس هند بود تا بتواند با نفوذ روزافزون شوروی در منطقه مقابله کند. این پایگاه به‌دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، انتخاب ایده‌آلی بود:
- موقعیت ایزوله : دور از تهدیدات احتمالی و مشکلات سیاسی.
- اهمیت جغرافیایی : دسترسی سریع به خاورمیانه، شرق آفریقا، آسیای جنوب‌شرقی و شمال‌غربی استرالیا.
- امنیت استراتژیک : دوری از کشورهای پرجمعیت و تهدیدهای داخلی.
شایان ذکر است که ضرورت ایجاد این پایگاه نظامی در حوادث منطقه‌ای اواخر دهه 1970، مانند سقوط شاه ایران و حمله شوروی به افغانستان، دوچندان شد.
ایالات متحده آمریکا به‌طور چشمگیری امکانات این پایگاه را گسترش داد تا جریان صادرات نفت از خلیج فارس را در بحبوحه بحران سیاسی خود با شوروی تضمین کند.
امکانات و قابلیت‌های نظامی پایگاه
پایگاه دیگو گارسیا به‌عنوان یک "ناوهای غرق‌نشدنی" شناخته می‌شود و دارای امکانات پیشرفته‌ای است که آن را به یکی از مهم‌ترین مراکز عملیاتی آمریکا در جهان تبدیل کرده است:
- فرودگاه نظامی : دو باند موازی با طول 12,000 فوت (3,700 متر) که قادر به پذیرش بمب‌افکن‌های استراتژیک مانند B-52 و B-2 است.
- بندر عمیق : توانایی استقرار بزرگ‌ترین کشتی‌های جنگی، زیردریایی‌ها و ناوگان‌های هواپیمابر.
- تسهیلات لجستیکی : ظرفیت ذخیره‌سازی عظیم سوخت (1.34 میلیون بشکه)، تعمیر و نگهداری تجهیزات، و پشتیبانی از هزاران نیرو.
- امکانات نظارتی و ارتباطی : شامل سیستم‌های نظارت هوایی وفضایی و ارتباطات فرکانس بالا.
نقش پایگاه در درگیری‌های منطقه‌ای
پایگاه نظامی دیگو گارسیا در بسیاری از جنگ‌ها و عملیات نظامی ایالات متحده آمریکا نقش کلیدی ایفا کرده است:
- جنگ خلیج فارس (طوفان صحرا ) 1991 : مرکز اصلی برای استقرار بمب‌افکن‌ها و پشتیبانی از عملیات علیه عراق.
- عملیات روباه صحرا 1998 : پایگاه حملات هوایی به عراق.
- جنگ افغانستان 2001 : نقطه شروع بمب‌افکن‌های استراتژیک برای هزاران حمله هوایی.
- جنگ عراق 2003 : پشتیبانی از عملیات نظامی در عراق.
- با ادعای مبارزات علیه داعش : ارائه پشتیبانی هوایی و لجستیکی برای عملیات در خاک عراق و سوریه.
پایگاه نظامی دیگو گارسیا و تهدیدی برای ایران و یمن
با توجه به موقعیت استراتژیک و توان نظامی خود، پایگاه دیگو گارسیا می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تهدید کشورهای منطقه، به‌ویژه ایران و یمن، مورد استفاده قرار گیرد:
1. نقطه شروع حملات هوایی : درصورت شروع برخورد بمب‌افکن‌های استراتژیک آمریکا می‌توانند از این پایگاه به اهدافی در خاک این دوکشور حمله کنند.
2. پشتیبانی از عملیات دریایی : درصورت شروع درگیری بندر عمیق این پایگاه می‌تواند عملیات ناوگان دریایی آمریکا را در دریای عمان، خلیج فارس و دریای سرخ پشتیبانی کند.
3. مرکز لجستیک و پشتیبانی: درصورت شروع مواجهه این پایگاه می‌تواند به‌عنوان مرکز اصلی سوخت‌گیری، تأمین و نگهداری نیروهای هوایی و دریایی عمل کند.
4. نظارت اطلاعاتی : درصورت شروع رویارویی امکانات پیشرفته پایگاه می‌تواند حرکات نظامی در خاک این دو کشور را تحت نظر بگیرد.
5. پشتیبانی عملیات ویژه : موقعیت ایزوله پایگاه آن را به نقطه‌ای ایده‌آل برای شروع عملیات نیروهای کماندوی آمریکایی تبدیل می‌کند.
لازم به ذکر است که وجود پایگاه دیگو گارسیا، نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک اقیانوس هند برای ایالات متحده آمریکا و غرب است و نقش آن را در تحریک تنش‌های منطقه‌ای نمی‌توان نادیده گرفت.
یاد‌آور می شود که ایران، با بهره‌مندی از موقعیت جغرافیایی استراتژیک و توان دفاعی چندجانبه در عرصه‌های هوایی، دریایی و زمینی، به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای هرگونه تجاوز یا حماقت نظامی غرب را علیه منافع ملی خود، به شدت می‌آزماید و پاسخی سخت و غیرقابل‌پیش‌بینی را به دنبال خواهد داشت. این کشور نه‌تنها از مرزهای خود با قاطعیت دفاع می‌کند، بلکه با رویکردی فعالانه و پیشگیرانه، تهدیدات را از منابعشان بی‌اثر می‌سازد. این رویکرد نشان‌دهنده آن است که ایران نه‌تنها به‌عنوان یک بازیگر دفاعی، بلکه به‌عنوان یک نیروی بازدارنده در منطقه عمل می‌کند که هرگونه تلاش برای نقض امنیت ملی خود را با واکنشی سریع و قاطع مواجه خواهد کرد. این موضع‌گیری،ثبات منطقه‌ای را تضمین می‌کند،همچنین هرگونه تلاش برای برهم زدن این تعادل را با هزینه‌های سنگین مواجه خواهد ساخت