العالم - ایران
مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه در عمان برگزار شود، در شرایط حساسی انجام می‌شود که هم طرفین و هم ناظران بین‌المللی آن را به عنوان آزمونی برای سنجش نیت و جدیت آمریکا می‌دانند. تاریخچه تعاملات ایران و آمریکا نشان داده که واشنگتن نه تنها قابل اعتماد نیست، بلکه بارها با بدعهدی‌های آشکار، توافقات را نقض کرده و از تعهدات خود شانه خالی کرده است.
پیشینه بدعهدی‌های آمریکا در توافقات با ایران
* خروج یک‌جانبه از برجام (JCPOA) در ۲۰۱۸:
دونالد ترامپ بدون ارائه دلیل موجه، از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های ظالمانه را بازگرداند. این اقدام نه تنها نقض صریح برجام بود، بلکه نشان داد آمریکا حتی به تعهدات بین‌المللی خود نیز پایبند نیست.
* عدم لغو واقعی تحریم‌ها:
حتی در دوران اجرای برجام، آمریکا به بهانه‌های واهی از لغو کامل تحریم‌ها خودداری کرد و با ایجاد موانع غیرمستقیم، مانع بهره‌برداری کامل ایران از مزایای اقتصادی توافق شد.
* استفاده ابزاری از دیپلماسی:
آمریکا همواره از مذاکرات به عنوان اهرم فشار استفاده کرده، در حالی که به موازات گفت‌وگوها، به تشدید تحریم‌ها و اقدامات خصمانه ادامه داده است.
مذاکرات عمان: آزمون نیت آمریکا
این دور از مذاکرات در شرایطی برگزار می‌شود که دولت آمریکا علیرغم شعار بازگشت به برجام، در عمل تغییری در سیاست تحریم‌ها ایجاد نکرده است.
ادامه تحریم‌های به‌اصطلاح "فلج‌کننده" و سیاست "حداکثر فشار" نشان می‌دهد که آمریکا به دنبال بهره‌برداری یک‌جانبه از مذاکرات است.
مواضع اخیر مقامات آمریکایی حاکی از آن است که آنها به جای پذیرش تعهدات خود، خواهان امتیازات بیشتری از ایران هستند.
آیا آمریکا این بار جدی است؟
تجربه نشان داده که تنها زبان قابل درک برای آمریکا، قدرت و مقاومت است.
هرگونه امتیازدهی یک‌جانبه بدون دریافت تضمین‌های قطعی، منجر به تکرار سناریوی شکست‌های گذشته خواهد شد. بنابراین، ایران باید با هوشیاری کامل و بدون اعتماد به حسن نیت آمریکا وارد مذاکرات شود و ثانیا هرگونه توافق را منوط به تضمین‌های عملی و قابل راستی‌آزمایی کند.
در صورت تداوم سیاست‌های دوگانه و فشار حداکثری واشنگتن، از ادامه مذاکرات به عنوان ابزار وقت‌کشی آمریکا جلوگیری نماید.
سخن آخر
مذاکرات فردا در عمان، بیش از آنکه فرصتی برای پیشرفت باشد، محکی برای ارزیابی عزم واقعی آمریکا است.
اگر واشنگتن بخواهد بار دیگر با وعده‌های توخالی و تعلل‌های برنامه‌ریزی‌شده، زمان بخرد، ایران نباید بازیگر این سناریوی تکراری باشد. اعتماد به آمریکا تنها در سایه اقدامات عملی و جبران خسارات گذشته ممکن است، نه در قالب شعارهای دیپلماتیک.
* اشکان ممبینی، کارشناس مسائل بین‌الملل