العالم - ایران
«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه صبح امروز (دوشنبه ۲۵ فروردین) در نشست خبری هفتگی خود در هفته گذشته تحولات در منطقه ما و فضای بین‌المللی و تحرکات دستگاه دیپلماسی ادامه داشت. کماکان شاهد نسل کشی در غزه و کرانه باختری بودیم و عملا آتش‌بسی که ادعا می‌شد مورد توافق قرار گرفته است و ضامن‌هایی برایش تعیین شد، از سوی اسرائیل به هیچ انگاشته می‌شود. به مردم بی‌دفاع فلسطین، بیمارستان‌ها و پزشکان و اندک زیرساخت‌ها حملهه می‌شود. خبرنگاران یکی از اهداف دائم رژیم صهیونستی هستند و این جنایات با سکوت شورای امنیت و نهادهای ذیربط ادامه پیدا کرده است. در لبنان نیز نقض آتش‌بس ادامه دارد. حملات به سوریه و یمن ادامه دارد و ما همه این موارد را به عنوان قانون‌شکنی محکوم کردیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: هفته گذشته وزیر محترم سفری به الجزایر داشتند که در ادامه سیاست توسعه روابط با کشورهای اسلامی و در حال توسعه است. سفر بسیار مفیدی بود و با مقامات این کشور دیدارهایی مفیدی انجام شد. در سطوح معاونین، معاون محترم سیاسی به اتریش، صربستان و اسلواکی سفر داشتند و رایزنی ایران با این کشورها صورت گرفت و دیداری هم با مقامات اتحادیه اروپایی داشتند. نشست سه جانبه ایران، چین و روسیه انجام شد و امروز هم معاون بین الملل وزارت خارجه برای نشست حامیان منشور ملل متحد به روسیه سفر کردند. گفت‌وگوهای تلفنی آقای وزیر با همتایانشان اطلاع‌رسانی شده است. همچنین سفر وزیر امور خارجه به عمان برای شرکت در گفت‌وگوهای غیر مستقیم میان ایران و آمریکا در موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه و هسته‌ای نیز صورت گرفت.
شکل و چارچوب تعامل بین ایران آمریکا بدون تغییر باقی خواهد ماند
بقائی درباره اینکه گمانه‌زنی‌هایی در خصوص محل دور دوم مذاکرات مطرح و در آخرین مورد از ایتالیا نام برده شده است، آیا شما تغییر محل مذاکرات را تایید می‌کنید و همچنین با توجه به اینکه دور نخست مذاکرات بصورت غیرمستقیم برگزار شد و نتیجه قابل قبولی برای گام نخست داشت، این سوال در افکار عمومی مطرح است که آیا در راستای تسریع، تصمیمی برای تغییر شکل مذاکرات گرفته نشده است؟ گفت: ما خیلی شفاف و حرفه‌ای در خصوص تحولات مذاکرات اطلاع‌رسانی کردیم و جا دارد از همه رسانه‌ها برای همکاری و روش حرفه‌ای برای توزیع اخبار درست تشکر کنم. در این مورد هم وزیر محترم در گفت‌وگوی کوتاه بعد از مذاکرات عنوان کردند که مذاکرات در جایی غیر از عمان برگزار خواهد شد. محل مذاکره، موضوع مهمی نیست، مهم این است که شکل و چارچوب تعامل بین ایران آمریکا بدون تغییر باقی خواهد ماند و مذاکره غیر مستقیم با میانجیگری عمان صورت می‌گیرد.
وی افزود: در مورد محل، طبیعی است که تمهیدات لازم از طرف واسط که عمان است اندیشیده می‌شود. از میزبانی خوب آنها تشکر می‌کنیم و مطمئن هستیم درباره نحوه مذاکرات در دور آینده تصمیم گیری خواهند کرد. بعد از اعلام نظرات رسمی طرف عمانی درباره محل مذاکرات تصمیم گیری و اعلام خواهیم کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی گفت: مذاکره مستقیم صورت نمی‌گیرد چون موثر و مفید نیست. بنابراین مذاکره غیر مستقیم خواهد بود. این شیوه از دیپلماسی شیوه نامتعارفی نیست و قبلا هم اتفاق افتاده و در حال حاضر هم در جاهای دیگری در حال انجام است. اگر مذاکره موثر بوده و اگر در یک تعامل دیپلماتیک جدیت داریم قاعدتا باید روشی را انتخاب کنیم که نسبت به موثر بودن آن اطمینان داریم.
بقائی ادامه داد: مذاکره مستقیم در شرایطی که یک طرف اصرار بر رویکرد تحکم آمیز و استفاده از زبان تهدید و توسل به زور دارد، قاعدتاً نه مفید است و نه برای طرفی مثل جمهوری اسلامی ایران قابل قبول و نه اینکه می‌تواند منتج به نتیجه شود. بنابراین کماکان ما همان شکل و شیوه‌ای که انتخاب کردیم را ادامه خواهیم داد.
رفع تحریم، مطالبه جدی ایران در مذاکرات است
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که مذاکرات دور نخست با آمریکا در حالی برگزار شد که سیاست تحریم همچنان ادامه دارد، موضع ایران در این خصوص چیست، گفت: این مواضع متناقضی است که از سوی آمریکایی‌ها بیان می‌شود و این تناقض را باید حل کنند. یکی از دلایل مذاکرات غیرمستقیم همین است که شما نمی‌توانید همزمان به سیاست فشار و تهدید ادامه دهید؛ چنین رویکردی پذیرفته نیست.
وی ادامه داد: در خصوص گفتگوهای مسقط، این اولین دور از مذاکرات بود. طرف‌های درگیر چارچوب‌های مدنظر خودشان را بیان کردند. مواضع ما درباره موضوع هسته‌ای روشن است و بهانه‌ای برای ایجاد بحران در دو دهه بوده است. موضوع اصلی ما رفع تحریم‌های ظالمانه است که طی چند دهه علیه ایران اعمال شده و این مطالبه جدی ماست که مطرح کردیم و آن را دنبال می‌کنیم.
سفر گروسی به تهران این هفته انجام می‌شود
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران گفت: توافق اصولی برای سفر گروسی به تهران انجام شد و در تماس تلفنی چند روز قبل وزیر خارجه با ایشان و اصل سفر تفاهم شده است و درباره جزییات سفر و دستورکار و دیدراها نمایندگی ما در وین در تعامل با دفتر مدیرکل مشغول پیگیری است.
وی ادامه داد: علی‌الاصول این سفر باید همین هفته انجام شود و فکر می‌کنم ظرف امروز می‌توانیم درباره نهایی شدن آن اطلاع رسانی کنیم. یکسری موارد لجستیک هست که درباره آن تصمیم گیری خواهد شد.
لایحه تصویب معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه به هیات دولت ارسال شده است
بقائی همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص تقویت معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه در مجلس دومای روسیه گفت: انجام روند تصویب معاهده جامع راهبردی در مجلس و اجرایی کردن آن یکی از اولویت‌های وزارت خارجه است. لایحه توسط وزارت خارجه تنظیم و به مجموعه هیأت دولت ارسال شده و روند شروع شده و امیدواریم ظرف مدت زمان کوتاهی به مجلس برای تصویب نهایی و سپس شورای نگهبان ارائه شود.
هیچ مانعی بر سر راه سرمایه گذاری شهروندان آمریکایی در ایران نبوده است
بقائی در پاسخ به سوالی در رابطه با امکان حضور سرمایه گذاران آمریکایی در ایران گفت: ایران هیچ وقت مانعی بر سر راه همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری طرف های مقابل نبوده، این مشکل خود آمریکاست که با وضع قوانین پیچیده و متراکم چند لایه، شهروندان خودش از هرگونه مراوده اقتصادی با ایران محروم کرده است؛ بنابراین مشکلی است که قاعدتاً طرف مقابل باید در مورد آن فکر کند و تصمیم بگیرد.
تشکیل کمیته حقیقت‌یاب با آلمان در دستور کار وزارت‌خارجه است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که در جریان دیدار معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با جانبازان شیمیایی ایشان در خصوص سازوکاری برای تشکیل کمیته حقیقت‌یاب با آلمان در خصوص موضوع تسلیحات شیمیایی عراق سخن گفتند، آیا چنین سازوکاری تشکیل می‌شود، گفت: این موضوع دستورکار ثابت وزارت خارجه است و با گذشت زمان به فراموشی سپرده نمی‌شود. جنایتی که در جنگ تحمیلی انجام شد و استفاده از تسلیحات شیمیایی مصداق بارز جنایت جنگی است و همه کسانی که دست داشتند باید پاسخگو باشند.
اینکه چند دهه گذشته و مطالبات به حق ایران بی‌پاسخ مانده باعث نمی‌شود در پیگیری موضوع تردید کنیم. بحث تشکیل سازوکار کشف حقیقت برای بررسی نقش و میزان همکاری شرکت‌های آلمانی در تامین اقلام مورد نیاز از مدتی قبل مطرح شده است، در شهریور ١۴٠٢ به سفارت آلمان منعکس شد. ما بارها اعلام کردیم انتظار ما این است که اگر حسن نیتی وجود دارد باید با پاسخ مثبت طرف آلمانی مواجه شویم. در دهه ١٣٧٠ بخشی از پرونده‌ها رسیدگی شده و اگر چنین چیزی است بخشی از نتایج را در اختیار ایران قرار دهند.
ایران به دنبال حفظ و ارتقا رابطه با آلمان است
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص روابط ایران و آلمان و همچنین خبر معرفی وزیر امور خارجه آلمان به عنوان ریاست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: هفته قبل اعلام کردم که برای روابط دوستانه و احترام متقابل ارزش و احترام بالایی قائلیم. آلمان یکی از شرکای تجاری ما بوده است، ما به دنبال حفظ و ارتقای روابط هستیم. متاسفیم که در دوره‌ای به دلیل رفتارهای افراطی طرف مقابل اتفاقات ناخوشایندی در روابط افتاد، خصوصا اخلال در روابط مردم با مردم و بسته شدن مراکز در آلمان.
وی ادامه داد: در خصوص خبر معرفی وزیر خارجه آلمان برای تصدی ریاست مجمع عمومی سازمان ملل، ما این خبر را شنیدیم و برای ما قابل انتظار نبود. کسی که می‌خواهد نامزد چنین پستی شود باید سابقه قابل ارائه در خصوص روابط با کشورها داشته باشد.
تعامل ارکان نظام در بحث مذاکرات در سطح عالی است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که سطح تعامل وزارت امور خارجه با ارکان نظام در موضوع مذاکرات با آمریکا در چه سطح است، گفت: در سطح عالی؛ هماهنگی و انسجامی که در رابطه با این موضوع وجود دارد واقعاً قابل تقدیر است. نمایندگان ملت در مجلس نیز هم قبل و هم بعد از تحولات در جریان قرار گرفتند. روز گذشته یکی از معاونان وزارت امور خارجه در مجلس حضور داشتند.
رژیم صهیونیستی عامل ناآرامی در منطقه است
بقائی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان انتظار داشت که گفت‌وگو و توافق میان ایران و آمریکا به پایان ناآرامی‌ها و آرامش در منطقه منجر شود، گفت: ناآرامی اوضاع منطقه ناشی از بازیگر بسیار مخربی به نام اسرائیل است. ناآرامی منطقه به خاطر ادامه نسل کشی و کشتار در فلسطین اشغالی است. اسرائیل تنها موجودیتی است که به عنوان یک موجودیت آپارتاید از طرف سازمان ملل شناخته شده به عنوان تنها طرفی که در حال حاضر قلمرو دو کشور منطقه را تحت اشغال خودش دارد و به صورت روزمره تمامیت سرزمینی آنها را نقض می کند، به عنوان تنها موجودیتی که هشت دهه است بخشی از منطقه را به اشغال خودش در آورده است؛ بنابراین ناامنی و ناآرامی در منطقه که متاسفانه این چند دهه منطقه ما درگیرش بوده ناشی از معضلی است که شوربختانه طرف های غربی نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند و همیشه به طرف‌های دیگر آدرس غلط می دهند.
رویداد اکسپو ٢٠٢۵ برای نمایش ظرفیت های ایران مهم است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در خصوص رویداد اکسپو ٢٠٢۵ و نشست اقتصادی ایران و آفریقا گفت: این رویداد اکسپو برای بیان ظرفیت‌های ایران بسیار مهم است که هفته اول اردیبهشت برگزار می‌شود. همزمان با آن، همایش اقتصادی ایران با آفریقا برگزار می‌شود. تعداد قابل توجهی از کشورهایی آفریقایی اعلام آمادگی کردند برای شرکت در این همایش. ما مصمم هستیم ظرفیت‌های روابط با آفریقا را شناسایی کنیم.
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص پیگیری‌های صورت گرفته در خصوص شهروند زندانی ایرانی در فرانسه گفت: متاسفانه ایشان چند هفته قبل بازداشت شدند. بعد از چندین بار پیگیری از سوی سفارت صرفا به ما گفته شده که جرم ایشان حمایت از گروه‌هایی است که به زعم آنان گروه‌های افراطی است. اما ایشان مطالبی را در حمایت از مردم غزه بیان کردند که این خودش معنادار است. مطالبه ما از فرانسه این است که اجازه دیدار کنسولی به ایشان بدهند.
رفع تحریم و موضوع هسته‌ای تنها محورهای مذاکرات هستند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا مذاکرات ایران و آمریکا تاثیری بر حمایت ایران از محور مقاومت خواهد داشت، گفت: موضوع مذاکرات ایران و آمریکا منحصر به موضوع رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای است و هیچ موضوع دیگری در دستور کار قرار ندارد.
وزیرخارجه کشورهای منطقه را در جریان گفت و گوهای مسقط قرار داد
بقائی در خصوص استقبال کشورهای عربی از برگزاری دور نخست مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، گفت: ما از رویکرد مثبت و سازنده همه همسایگان نه فقط در این تحول، بلکه در تحولاتی که در منطقه رخ داده است تقدیر می‌کنیم. امنیت همسایگان به مثابه امنیت خودمان است. در طی ۶ ماه گذشته تعاملات خوبی بین ایران و کشورهای همسایه اتفاق افتاد که در ادامه سیاست‌های همسایگی ما در دولت شهید رئیسی بود. این وفاق به یک باور جمعی مبنی بر درون‌زا کردن امنیت و پیوستگی امنیت کشورها به یکدیگر است. آقای عراقچی کشورهای منطقه را در جریان گفتگوها قرار دادند و آخرین مورد تماس‌های تلفنی با مصر، قطر، امارات و کویت بود که این روند را ادامه خواهیم داد.
مدیریت کشور را به مذاکرات گره نزدیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص امکان فرسایشی شدن مذاکرات گفت: ما حتما قرار نیست مدیریت کشور را به مذاکرات گره بزنیم. مذاکرات انجام می‌شود و همه دستگاه‌ها طبق قانون و طبق روال جاری و عادی به کار خود ادامه می‌دهند. بار اول نیست که ما درگیر گفتگو و مذاکره غیر مستقیم با آمریکا شدیم، حتما مسئولین کشور توجه دارند که بحث گفتگوهای دیپلماتیک و مذاکرات را باید از مسائل روزمره کشور جدا کنیم و سایر مباحثی که باید به صورت معمول پیش برود.
برخی در داخل آمریکا با رویکردهای دیپلماتیک مخالف هستند
بقائی در خصوص بروز برخی اختلافات میان تیم دولت ایالات متحده در قبال ایران گفت: این موضوعی است که خودشان باید حل و فصل کنند و موضوعات داخلی آنان به ما ارتباط ندارد. اما ما در داخل آمریکا با جریان‌هایی که هیچ‌وقت به دنبال رویکردهای دیپلماتیک نبودند، مواجهیم.
برنامه ای برای تغییر شکل مذاکرات وجود ندارد
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با امکان تغییر شیوه مذاکرات میان ایران و آمریکا، گفت: تاکید می‌کنم که هیچ تغییری در شکل و شیوه انجام مذاکرات اتفاق نیفتاده و چنین برنامه‌ای وجود ندارد. مذاکرات به صورت غیر مستقیم با وساطت و میزبانی وزیر خارجه عمان انجام خواهد شد.
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص ثبت شکایت حقوقی توسط آمریکا و مصادره ۴٧ میلیون دلار از فروش نفت ایران گفت: این بار اول نیست که آمریکایی‌ها بر اساس قوانین داخلی خودشان ایران را متهم به موضوعات مرتبط با تروریست کردند، این قابل قبول نیست. این اقدامات مبنای قانونی و مشروع ندارد و از نظر ما محکوم است و وجاهت قانونی ندارد.
تحریم های اروپا علیه ایران غیرقانونی است
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص تداوم رویکرد غیرسازنده اروپا در قبال ایران و امکان اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران گفت: چیزی که مشخص است این است که مفهوم سازی‌هایی که اقدامات قضایی ایران را زیر سئوال ببرد قابل پذیرش نیست. طرف‌های اروپایی با رویکردی که مبتنی بر تفسیر انحصاری از حقوق بشر است به خودشان اجازه می‌دهند که درباره اقدامات دیگران نظر بدهند و تحریم کنند. این تحریم‌ها غیرقانونی است و ما آن را غیرسازنده می‌دانیم.
توهین به مقدسات در قالب آزادی بیان را محکوم می کنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به هتک حرمت به قرآن مجید در هلند نیز گفت: این اقدام قبلا در برخی کشورهای اروپایی اتفاق افتاده و موجب بروز مشکلات جدی در کشورهای اسلامی شده است. اینگونه اقدامات یک تفسیر غلط از آزادی بیان است. توهین به مقدسات مسلمانان و هر دین دیگری غیرقابل قبول است و نباید در قالب آزادی بیان توجیه کرد. ما این اقدام را محکوم می‌کنیم و از هلند انتظار داریم پیگیری کنند. این را نباید در قالب آزادی بیان عادی سازی کرد و اجازه داد.