العالم ـ آمریکا
بنابر گزارش روزنامه انگلیسی گاردین، استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا درباره گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا، در حالی به چرخش موضع سیاسی ناگهانی خود در زمینه مذاکرات هسته ای با ایران مبادرت کرده که روز قبل تر، او در گفتوگویی با شبکه فاکسنیوز، گفته بود «گفتوگو با ایرانیها» در مورد غنیسازی اورانیوم در سطح ۳.۶۷٪ برای اهداف صلحآمیز هستهای خواهد بود. چرخش اظهارات ویتکاف آنهم کمتر از یک روز بعد، اتفاق عجیبی است که گاردین آن را «نمونهای از سیاست خارجی آشفته آمریکا» توصیف کرده است.
این تغییر رویکرد عجیب درحالی است که قرار است عباس عراقچی وزر امور خارجه ایران شنبه (30 فروردین ماه) دومین روز مذاکرات را با ویتکاف برگزار کند. به گفته گاردین، «تغییر جهت به سوی سیاستی سختگیرانهتر، احتمال رسیدن به توافق بین آمریکا و تهران را بهمراتب دشوارتر میکند و تهدید حمله به تأسیسات هستهای ایران را دوباره زنده میکند.»
ویتکاف در اظهاراتی که روز سهشنبه (26 فروردین ماه/ 15 آوریل) در شبکههای اجتماعی منتشر کرد، گفت: «توافق با ایران تنها زمانی حاصل خواهد شد که یک توافق ترامپی باشد. هر توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و رفاه در خاورمیانه ایجاد کند؛ به این معنا که ایران باید برنامه غنیسازی و تسلیحاتی هستهای خود را متوقف کرده و حذف کند. ایجاد یک توافق سختگیرانه، اما منصفانه که ماندگار باشد، ضرورتی جهانی است و این همان چیزی است که رئیسجمهور ترامپ از من خواسته است.»
گفتنی است که ویتکاف بعد از دیدار با وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی، با تغییر ناگهانی موضع قبلی خود گفت که ایران باید برنامه هسته ای خودش را به طور کامل برچیند.
در حالی که او یک روز قبل تر (دوشنبه) در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز گفته بود: «در برخی موارد آنها در سطح ۶۰٪ و در مواردی دیگر در سطح ۲۰٪ غنیسازی میکنند. این قابل قبول نیست. همانطور که آنها ادعا میکنند، اگر واقعاً برنامهای غیرنظامی دارند، نیازی به غنیسازی بیش از ۳.۶۷٪ نیست. تمرکز این توافق بسیار بر تأیید میزان غنیسازی خواهد بود و در نهایت بر راستیآزمایی در مورد تلاشهای تسلیحاتی – از جمله نوع موشکهایی که ذخیره کردهاند و مکانیزم ماشه برای بمب.»
از سوی دیگر درحالی که آمریکا تاکید داشت محل دور بعدی مذاکرات به ایتالیا منتقل شود، با پافشاری ایران مذاکرات غیرمستقیم همچنان در عمان برگزار خواهد شد. موضوعی که از نگاه رسانه گاردین دلیل دیگری مبنی بر آشفتگی سیاست خارجی آمریکا قلمداد شد.
بنابر این گزارش، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در شرایطی روز ۲۳ فروردین پای میز مذاکره با آمریکا رفت که دونالد ترامپ، تهدید کرده بود، در صورت عدم حصول نتیجه از مذاکرات دست به حمله نظامی میزند. ترامپ که مدعی است «ایران به سلاح هستهای نزدیک شده» گفت: «نمیتوانیم اجازه چنین چیزی را بدهیم؛ ممکن است تأسیسات هستهای آن را هدف قرار دهیم. ایران میتواند کشوری بزرگ باشد، اما بدون داشتن سلاح هستهای.» همچنین تاکید ترامپ بر لزوم سرعت بخشیدن به مذاکرات نیز فضای گفتگوی شنبه آتی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. او گفت: «مذاکره با ایران باید سریع انجام شود. فکر میکنم ایرانیها دارند ما را سر میدوانند، چون عادت کرده بودند با آدمهای احمق در این کشور طرف باشند.»
به هر حال رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است این هفته به ایران سفر کند تا ببیند آیا میتواند در زمینه دسترسی بیشتر بازرسان به سایتهای هستهای ایران نظر تهران را جلب کند یا نه، که احتمالاً نتیجه این سفر نیز تاثیری بر روند مذاکرات ایران و آمریکا خواهد داشت.