شکست نقشه آمریکا برای ایجاد جبهه ضدایرانی در منطقه

العالم ـ یادداشت

روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا"، چاپ مسکو، در تحلیلی نوشت: مقامات آمریکایی بشدت نگران ادامه بحران در روابط کشورهای عربی و قطر شده اند. روزنامه «واشنگتن پست» روز گذشته به نقل از یکی از مقامات بلندپایه در واشنگتن خبر داد که دولت "دونالد ترامپ" نگران سرنوشت سرمایه گذاری‌های صورت گرفته در قطر و همچنین آینده پایگاه هوایی «العدید» آمریکا در خاک این کشور است.  

این در حالی است که محافل کارشناسی روسیه یادآور شده اند که طولانی شدن محاصره قطر از سوی برخی کشورهای عربی از آن جهت برای آمریکا خطرناک است که همبستگی بین اعراب منطقه را برای ضرورت بازدارندگی نفوذ ایران که مقامات واشنگتن روی آن کار کرده بودند، از بین برده است.

بعد از آنکه عربستان سعودی، یکی از مبتکران اصلی مناقشه دیپلماتیک با قطر، از مذاکره با مقامات دوحه برای حل و فصل اوضاع عقب نشینی کرد، مقامات آمریکایی بطور جدی به فکر آن افتادند که چگونه می توانند  گره این مناقشه را باز کنند. نگرانی واشنگتن از ادامه این بحران، در وهله نخست به دلیل خطر آسیب رسیدن به منافع اقتصادی و نظامی آمریکا در قطر است. خود مقامات کاخ سفید به این مسئله اعتراف کرده اند. روز گذشته یک مقام بلندپایه دفتر ریاست جمهوری آمریکا به روزنامه «واشنگتن پست» گفت: «ما سرمایه گذاریهای بسیار زیادی در آنجا انجام داده ایم. آیا قابل قبول است که تجار آمریکایی به ما خبر بدهند که قراردادهای آنها به دلیل جو حاکم بر اوضاع در منطقه خلیج فارس، لغو شده است؟ مسلما نه.»  

این مقام کاخ سفید یادآور شد که این نگرانی در مورد آینده پایگاه هوایی «العدید» که یکی از مراکز استقرار هواپیماهای آمریکایی برای مبارزه با گروه تروریستی داعش در منطقه است، نیز وجود دارد. او گفت: «ما احساس می کنیم که بحران قطر در حال آسیب رساندن به برنامه های ما در منطقه است.» وی یادآور شد که به همین دلیل، مقامات آمریکایی با توجه به پیشرفت در اقدامات دولت قطر در امر مبارزه با تروریسم سعی دارند تا روند حل و فصل این مناقشه را تسریع کنند.

این در حالی است که در محافل کارشناسی روسی، چندان به در معرض خطر بودن منافع اقتصادی آمریکا در منطقه در نتیجه بحران پیرامون قطر، اعتقاد ندارند. به عقیده آنها محاصره قطر از سوی کشورهای عربی از جهات دیگری موجب نگرانی جدی مقامات واشنگتن شده است.

شکست سیاست آمریکا در بازدارندگی ایران در منطقه

"یوری بارمین" کارشناس شورای امور بین الملل روسیه در گفتگو با «نیزاویسیمایا گازیتا» توضیح داده است: «فکر می کنم هر چه این بحران بیشتر ادامه یابد، اتفاق نظر آمریکا با کشورهای پادشاهی منطقه خلیج فارس کاهش یافته و مسلما این مسئله روی سیاست واشنگتن در جهت بازدارندگی ایران در منطقه تاثیر منفی خواهد داشت. همانطور که همه می دانیم  در حال حاضر قطر به همراه ترکیه، روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کرده اند و با کنار گذاشتن اختلافات قبلی خویش، مذاکراتی را برای گسترش همکاریهای دوجانبه انجام داده اند. این واقعیت دقیقا برخلاف خواست کشورهای عربی منطقه خلیج فارس بوده و گویای اختلاف نظر و ایجاد شکاف در جبهه ضدایرانی در منطقه است که این وضعیت بدون تردید در جهت منافع آمریکا نخواهد بود.» بارمین یادآور شد که ادامه محاصره قطر، تاثیری بر منافع روسیه در منطقه ندارد. وی افزود: «برای ما مهم نیست که چنین شکاف داخلی بین کشورهای خلیج فارس وجود داشته باشد. برعکس مسکو می تواند امکان نقش آفرینی در شرایط موجود را پیدا کرده و منافع خویش را به خوبی دنبال کند. برای اینکه در حال حاضر عربستان و قطر، هر یک در تلاشند تا کشورهای مختلف، از جمله آمریکا و روسیه، را به سمت خویش کشانده و حمایت آنها را جلب کنند و دقیقا این مسئله ای است که روسیه طی دو دهه گذشته تلاش کرده تا در منطقه بدست آورد. بنابراین وضعیت برای ما چندان هم بد نیست و مسکو می تواند از بحران موجود در جهت منافع خویش استفاده کند.»

انطباق مواضع تهران و آنکارا متاثر از منافع مشترک

در شرایطی که روابط برخی کشورهای عربی با قطر تیره شد، برخی قدرتهای منطقه ای موفق شده اند که اگر نگوییم به تهران نزدیکتر شوند، بلکه حداقل تماسهای خود را با ایران افزایش دهند که بهترین نمونه آن، ترکیه است. ضمن اینکه طبق ارزیابی برخی کارشناسان غربی، علت این نزدیکی روابط کاملا منطقی است.  

در این رابطه "مایکل استیونس" کارشناس ارشد موسسه تحقیقات دفاعی سلطنتی انگلیس (RUSI) به این روزنامه توضیح داده است: «منافع ترکیه و ایران در بسیاری از مسائل منطقه ای بر یکدیگر منطبق است، با وجودیکه دیدگاه آنها نسبت به اوضاع منطقه به لحاظ تاریخی و ویژگیهای بحرانها، چندان هم یکسان نیست. اولا به این دلیل که دو کشور دارای مرز مشترک هستند، دارای روابط نزدیک اقتصادی، بخصوص در زمینه انرژی بوده و هر دو دارای جمعیت کردزبان در خاک خود هستند. در عرصه روابط دوجانبه، این مشترکات به منزله منافع مشترک است و دقیقا به این دلیل با وجود دلایل متفاوت، موضع گیری تهران و آنکارا در مورد بحران قطر، یکسان و منطبق بوده و دستیابی به بازدارندگی امارات متحده عربی در منطقه، به نفع هر دو کشور است. در این بین مهم نیست که مقامات تهران و آنکارا در مورد سرنوشت "بشار اسد" در سوریه، یا در مورد انتخاب شرکای دیگر خود در منطقه، دیدگاه مشترکی نداشته باشند.»

تهران به اقدام آمریکا در خروج از برجام پاسخ خواهد داد

به گزارش تسنیم، «نیزاویسیمایا گازیتا» در پایان می‌نویسد: به نظر می‌رسد که دونالد ترامپ هنوز قصد ندارد از سیاست ضدایرانی خود دست بردارد. او همچنان بر دیدگاه خویش در مورد خارج شدن آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اصرار دارد. البته بدون تردید چنین اقدامی از سوی واشنگتن، بر توافق هسته‌ای خط بطلان نخواهد کشید و سایر شرکت کنندگان در این برنامه، بر ادامه آن تاکید دارند، ولی قطعا مقامات تهران را به پاسخ دادن به واشنگتن وادار خواهد کرد و این مسئله ای است که رهبران جمهوری اسلامی بارها بر آن تاکید کرده اند.