العالم ـ گزارش
دونالد ترامپ در سازمان ملل و در چند مصاحبه بعد از آن به شدت از توافق هسته ای انتقاد و آن را مایه شرمساری دانست، او چند روز پیش در جدیدترین اظهار نظر خود گفت این آرامش قبل از توفان است و تلویحا تهدید به عدم تایید برجام برای یک دوره 90 روزه دیگر کرد.
برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به روحیه کاسب کارانه ترامپ و رفتاری که او با سایر تعهدات آمریکا با کشورها و پیمان های بین المللی از جمله پیمان آب و هوایی پاریس، تعهدات مالی واشنگتن به ناتو و همچنین پیمان های دیگر که برای آمریکا بار مالی داشت، ترامپ سعی کرده به نحوی یا از زیر بار این تعهدات مالی دوره سلفش اوباما شانه خالی کند و یا از میزان آنها بکاهد، با برجام هم به دنبال چنین روشی است که با انجام مذاکرات جدید از تهران امتیازات بیشتری بگیرد.
به گزارش ایرنا، درحالی که مقام های جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده اند که حاضر نخواهند بود بار دیگر درباره برجام مذاکره کنند، مقامات اروپایی و از جمله مسوولان اتحادیه اروپا نیز تاکید کرده اند که برجام یک توافق مناسب است وامکان مذاکرات مجدد وجود ندارد.
پوتین: مسکو همچنان از برجام پشتیبانی می کند
ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه در اجلاسیه عمومی انرژی روسیه به برجام اشاره کرد و گفت: مسکو همچنان از برجام حمایت می کند و تا زمانی که همه طرف ها به تعهدات خود در شورای امنیت سازمان ملل پایبند هستند، این رویکرد ادامه می یابد؛ در زمان حاضر ایران برجام را اجرا می کند و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به عنوان سازمان تخصصی معتبر آن را تایید کرده است.
وی یادآور شد: تمامی گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی حکایت از آن دارد که ایران تعهدات خود را در برجام کامل انجام می دهد ما از این گزارش ها پیروی می کنیم و از برجام که با مشارکت دولت سابق آمریکا و با وجود اختلافات در مسائل دیگر با این دولت عقد شد، همچنان حمایت خواهیم کرد.
دبیرکل سازمان ملل: حفظ برجام ضامن صلح و امنیت بین المللی است
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد روز چهارشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره مواضع ترامپ نسبت به برجام گفت: همان طور که بارها تکرار کرده ام، برجام دستاوردی مهم در جهت حفظ صلح و امنیت بین المللی محسوب می شود. قویا معتقدم این توافق نامه بایستی حفظ شود.
سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید در تازه ترین اظهار نظر خود در این باره گفته است که رئیس جمهوری آمریکا تصمیم خود را درباره برجام گرفته و در زمان مقرر اعلام خواهد کرد، تصمیم ترامپ همچنین شامل راهبردی جامع درباره چگونگی رفتار با ایران است و این راهبرد به زودی عمومی خواهد شد.
سخنگوی کاخ سفید مدعی شد که تیمی متحد پشت این راهبرد قرار دارد و از تلاش های موجود در این زمینه پشتیبانی می کند، با این وجود بسیاری از جمله ویلیام کوهن وزیر دفاع پیشین آمریکا معتقدند که ترامپ تلاش دارد از مسئولیت های بزرگ شانه خالی کند.
مشاور امنیت ملی ترامپ: خروج از توافق راه مناسبی نیست
سی ان ان گزارش داده است که «هربرت مک مستر» مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی گروهی از سناتورهای دمکرات را برای بحث پیرامون تصمیم ترامپ درخصوص توافق هسته ای با ایران به کاخ سفید دعوت کرد و در جلسه ای تلویحا گفت که نظر او این است که رد پایبندی ایران راهکار مناسبی نیست.
هشدار بایدن به ترامپ: دفعه بعد دنیا را در کنارمان نخواهیم داشت
'جو بایدن' معاون سابق رئیس جمهوری آمریکا از رویکرد دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور در قبال برجام انتقاد کرد و نسبت به تبعات خروج از این توافق هشدار داد. بایدن روز پنجشنبه به وقت محلی در سخنانی در اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بین الملل آمریکا که به مناسبت دریافت جایزه سالانه زبیگنیو برژیسنکی ایراد کرد، هشدار داد که خروج از برجام، آمریکا را منزوی می کند و دفعه بعد، دنیا را در جناح خود نخواهیم داشت.
هلگا اشمید: برجام موفق بوده و نتیجه داده است
هلگا اشمید دبیرکل بخش روابط خارجی اتحادیه اروپا اوایل هفته گذشته در مجمع ایران و اروپا در زوریخ از برجام به عنوان نمونه موفقی از دیپلماسی موفق چند جانبه یاد کرد و گفت: توافق موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک یک دستاورد سیاسی بزرگ و نمونه ای عالی از دیپلماسی موفق چند جانبه است. این توافق برای اتحادیه اروپا از اهمیت خاصی برخوردار است. ما تسهیل کننده مذاکرات بودیم و به ایفای نقش مهمی در دوره اجرای برجام از طریق کمیسیون مشترک ادامه می دهیم.
اشمید ادامه داد: برخی افراد اعتقاد داشتند که رسیدن به توافق امکان پذیر نیست اما مشخص شد که آنها اشتباه می کردند. توافق به دست آمد و در حال اجرا شدن است و نتیجه داده است اما مساله پنهانی نیست که در ماههای اخیر برخی این توافق را با جملاتی شدید مورد تردید قرار داده اند.
وزیر دفاع آمریکا: توافق هسته ای درجهت منافع آمریکاست
جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا سخنان ترامپ را به چالش کشید در حالی که رئیس جمهور ترامپ معتقد است که توافق با ایران 'مایه شرمساری' آمریکاست، او تاکید کرد که این توافق در جهت منافع واشنگتن است.
پیشتر متیس در پاسخ به پرسشی مشابه درباره توافق هسته ای ایران گفته بود:'اگر ما متوجه شویم که ایران به توافق پایبند است و این توافق در جهت منافع آمریکا است، قطعا باید آن را حفظ کنیم. فکر می کنم که در شرایط کنونی که جایگزینی برای آن (توافق هسته ای) وجود ندارد، رئیس جمهور ترامپ باید موضوع حفظ توافق را بررسی کند.
دنیس راس: مخالفت ترامپ با برجام به منزله خروج آمریکا ازتوافق نیست
دنیس راس دیپلمات با سابقه آمریکایی که در جریان مذاکرات هسته ای چندین بار نمایندگی کشورش را به عهده داشت، روز شنبه گفت: قدرت مانور آمریکا برای مقابله با ایران بر سر برجام از نظر سیاسی محدود است.
دنیس راس که پس از بازنشستگی در مرکز مطالعات واشنگتن کار می کند، گفت: رهبران اروپایی نمی خواهند از برجام خارج شوند و با توجه به وجهه پایین ترامپ در کشورهای اروپایی، رییس جمهور آمریکا قدرت مانور اندکی دارد.
این دیپلمات کهنه کار آمریکایی گفت: به رغم مخالفت آمریکا با برجام و تغییر لحن ترامپ در مقابل ایران، ایالات متحده از برجام خارج نخواهد شد.
بهترین گزینه واشنگتن باقی ماندن در برجام است
ریچارد هاس رئیس شورای روابط خارجی آمریکا می گوید واقعیت های جهانی می گوید که بهترین گزینه واشنگتن باقی ماندن در توافق بین المللی برجام است.
وی در صفحه توییتر خود نوشته است: حق با وزیر دفاع آمریکاست. باقی ماندن در برجام به نفع آمریکاست. باقی ماندن در توافق هسته ای به معنای این نیست که ایرادی ندارد اما در این مقطع، با توجه به واقعیت های بین المللی و منطقه ای، بهترین گزینه آمریکاست.
ریچارد مورفی: ترامپ می خواهد پیش بینی ناپذیر باشد
ریچارد مورفی دستیار وزیر خارجه پیشین آمریکا خروج از برجام را سبب انزوای واشنگتن و چالش برای اعتبار کشورش می داند و می گوید: دونالد ترامپ تصور می کند قدرتش در پیش بینی ناپذیربودن تصمیم هایش است. کشورهای عضو برجام گفته اند که پشتیبان ادامه آن هستند. در صورت عقب نشینی آمریکا از برجام، آنها ناخشنود خواهند شد و این کار به انزوای ایالات متحده خواهد انجامید.
مورفی اضافه کرد: ما می توانیم نهادهایی همچون بانک های آمریکایی را که زیر کنترل ما هستند، به پیروی از تصمیم خود وادار کنیم اما این سیاست ها برای دیگر کشورها الزام آور نیست.
شرمن: خروج از برجام آمریکا را منزوی می کند
وندی شرمن دیپلمات ارشد سابق آمریکا هشدار داد که خروج واشنگتن از توافق هسته ای با ایران «ما را از همه دنیا منزوی می کند.»
معاون سابق وزیر خارجه در امور سیاسی افزود که اگر واشنگتن از توافق هسته ای ایران کنار بکشد «کره شمالی این اقدام را اینگونه می بیند که ما غیرقابل اتکا هستیم و اعتباری نداریم.»
شرمن مذاکره کننده ارشد آمریکا در مذاکرات هسته ای 1+5 در نشستی در واشنگتن اظهار داشت: این مساله باعث نمی شود که ما در مقابل کره شمالی سرسخت تر باشیم. بلکه ما را از همه دنیا منزوی می کند.
جان کربی و دانفورد: توافق هسته ای باید حفظ شود
جان کربی دریاسالار بازنشسته آمریکایی که همچنین به عنوان سخنگوی وزارت دفاع در دولت «باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریکا خدمت کرده است، از ترامپ خواسته به توافق پایبند باشد.
جوزف دانفورد رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آمریکا نیز به اعضای کمیته گفته ایران توافق را نقض نکرده است و این توافق «توسعه توان هسته ای ایران را به تعویق انداخته است.»
دانفورد همچنین هفته گذشته به سناتورها گفت که نگران آن است خروج آمریکا از توافق بر اعتبار آمریکا تاثیر بگذارد.
عضو سنا : خروج از برجام آمریکا را منزوی خواهد کرد
بن کاردین عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا نیز با صدور بیانیه ای به «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا هشدار داد از نقض برجام یا امتناع از تایید آن خودداری کند.
به گفته وی، «خروج از برجام در این مقطع، بدون وجود حقایق محکم و تصمیمات اساسی، آمریکا را از متحدان و شرکایش در شرایطی که برای مقابله با اقدامات ایران و رویارویی با دیگر چالش های بین المللی از جمله بحران کره شمالی به آنها نیاز دارد، منزوی خواهد کرد.»
سناتور آمریکایی: برجام قرار نبود عهدنامه دوستی ایران و آمریکا باشد
آنگوس کینگ نماینده ایالت مین در مجلس سنای آمریکا هم با انتقاد از موضع دولت آمریکا در خصوص توافق هستهای با ایران گفت: برجام قرار نبود عهدنامه دوستی ایران و آمریکا باشد.
وی با بیان این ادعای تکراری که ایران به دنبال دستیابی به تسلیحات هستهای است، پیامدهای کنارهگیری آمریکا از برجام را «فاجعهبار» تقلی کرد.«فکر نمیکنم توافق خیلی خوبی داشتیم، ولی این تنها توافقی است که داریم.»
انگلیس: با برجام از بحران هسته ای فاصله گرفتیم
الن دانکن معاون وزیر خارجه انگلیس در امور اروپا و آمریکا هم گفته است: میخواهم بهطور شفاف عنوان کنم که ازنظر ما برجام - توافق هستهای ایران - بهترین راه برای برخورد با مساله هستهای تهران است. ما اکنون از بحران هستهای که قبل از برجام در آن قرار داشتیم فاصله گرفتهایم.
جک استراو: تاییدنکردن برجام ازسوی ترامپ اقدامی خطرناک است
جک استراو وزیر خارجه پیشین انگلیس خروج احتمالی آمریکا از برجام را اقدامی 'خطرناک و غیرمسئولانه' خواند و گفت که این تصمیم، اعتبار بینالمللی آمریکا را زیر سؤال خواهد برد.
انتقادها و هشدارها از عدم پایبندی احتمالی کاخ سفید به توافق هسته ای ایران و گروه 5+1 تنها از اروپا به گوش نمی رسید، بسیاری از سناتورها و سیاستمداران برجسته آمریکا در هفته گذشته تلاش کردند اهمیت حفظ توافق هسته ای را به آنان که زمام امور در کاخ سفید را به دست گرفته اند، یادآوری کنند.
نکته جالب آنکه برخی از افراد نزدیک به حلقه امنیتی ترامپ از جمله وزیر دفاع آمریکا هم از همسویی منافع ملی آمریکا با توافق هسته ای و لزوم حفظ آن سخن به زبان آورده است.
خروج از برجام ضربه ای مهلک به روابط آمریکا و متحدانش است
باربارا اسلاوین کارشناس ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک به ایرنا گفته است: رئیس جمهوری آمریکا در این مسیر نه از حمایت طرف های اروپایی برخوردار خواهد بود و نه پشتیبانی و همکاری قانونگذاران کشورش را خواهد داشت و خروج از برجام ضربه مهلکی به روابط آمریکا و متحدانش است و ترامپ در ماجراجویی علیه برجام نمی تواند به کنگره امیدی داشته باشد.
ویلیام کوهن وزیر دفاع پیشین آمریکا در مصاحبه با شبکه ام.اس.ان.بی.سی با اشاره به تصمیم احتمالی ترامپ در خصوص اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هسته ای گفت که رئیس جمهوری ایالات متحده می خواهد از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند. این نمونه دیگری است از اینکه رئیس جمهوری از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کند.
وزیر دفاع دولت بیل کلینتون افزود: او قبلا هم این کار را کرده است. وی گفته بود که موافق شکنجه و واتربردینگ (احساس خفگی با آب) است اما به ارتش اجازه داد که خودش تصمیم بگیرد.
ترامپ تا 20 مهرماه تصمیم نهایی خود را در قبال برجام اعلام خواهد کرد بنابر اظهارنظرها، برخی از مقام های کاخ سفید تلاش می کنند تا او را مجاب کنند، پایبندی ایران به برجام را برای یک دوره سه ماه دیگر تایید کند، در غیر اینصورت کنگره آمریکا 90 روز فرصت دارد، در مورد بازگشت تمامی و یا بخشی از تحریم های هسته ای تصمیم گیری کند.
در صورتی که ترامپ از تایید برجام خودداری کند، جمهوری اسلامی ایران بعد از تصمیم کنگره و واکنش اتحادیه اروپا استراتژی مناسبی اتخاذ خواهد کرد، مقام های رسمی کشورمان بارها بر این نکته تاکید کردند که مذاکرات مجدد درباره برجام امکان پذیر نیست.
روحانی : منافع حاصل از برجام غیرقابل بازگشت است
حجد الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری، در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و فناوری در دانشگاه تهران گفت: ما در مذاکرات هسته ای و توافق برجام به موارد و منافعی رسیدیم که غیرقابل بازگشت است. هیچ کس نمی تواند آن را برگرداند، نه آقای ترامپ و نه هیچ کس دیگری، اگر 10 تا ترامپ دیگر هم در دنیا درست شود آن ها غیرقابل بازگشت است.
واکنش ظریف به اقدام احتمالی ترامپ
محمد جواد ظریف گفت: جمهوری اسلامی ایران سیاست خود در منطقه را مستقل از لفاظی های دیگران دنبال می کند و البته در موقع مناسب بعد از اینکه آقای ترامپ مطالب خود را مطرح کردند، که تقریبا مشخص است چه چیزی خواهد بود، جمهوری اسلامی ایران پاسخی درخور به آن خواهد داد.
وزیر امور خارجه افزود: واقعیت این است که منطقه ما مدتهاست که از سیاستهای غط ایالات متحده رنج می برد و استوانه ثبات و مقابله با تروریست و تکفیر، ایران است و ایران سیاست خود را در این چارچوب ادامه می دهد و برای بقیه کشورهای دنیا نیز به مرور واقعیت های منطقه در حال روشن شدن است.
ظریف ادامه داد: آقای ترامپ و دوستانشان که به دنبال فروش تسلیحات بیشتر به منطقه هستند در همین چارچوب برخی سیاست ها را دنبال کردهاند که این موضوع جز ضرر و زیان برای خود ایالات متحده آمریکا و منطقه چیزی به همراه نداشته است.