العالم - آمریکا
یک رسانه آمریکایی گزارش داده دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در حال تدوین راهبردی است که ممکن است در فروش صدها فروند هواپیمای مسافربری به ایران توسط شرکت‌های بوئینگ و ایرباس اخلال ایجاد کند.
والاستریتژورنال به نقل از مقام‌های آمریکایی نوشت این دو شرکت صنایع هواپیمایی در ۱۵ ماه گدشته قراردادهایی برای فروش هواپیما به ایران امضا کرده‌اند. بازنگری دولت ترامپ در سیاست‌هایش در قبال ایران و تهدید برای خروج از توافق هسته‌ای با این کشور باعث شده که اجرای این قراردادها با وضعیتی سردرگم مواجه باشند.
به نوشته وال‌استریت‌ژونال، هر گونه تلاش برای لغو این قراردادها، خواه به صورت تصادفی یا از روی تعمد، تبعات گسترده‌ای هم برای توافق هسته‌ای و هم برای این شرکت‌های هواپیماسازی خواهد داشت.
مقام‌های آمریکایی می‌گویند تیم ترامپ هنوز درباره فروش این هواپیماها گزینه‌ای به او ارائه نکرده‌اند، اما رایزنی‌های بین‌سازمانی در چند ماه گذشته بیشتر بر نگرانی‌های ادعایی در این باره متمرکز بوده که ایرلاین‌های ایرانی ممکن است از هواپیماهای جدید برای انتقال سلاح و نیروهای نظامی به سوریه استفاده کنند.
مقام‌های آمریکایی و سایر منابع آگاه می‌گویند گزینه‌هایی که قرار است به ترامپ ارائه شوند مواردی نظیر ممنوع کردن فروش هواپیما، وضع شرایط سخت‌گیرانه با هدف ایجاد وقفه در تحویل هواپیما و یا تعلل‌ورزی در صدور مجوزهای خزانه‌داری را شامل می‌شوند.
از زمان اجرایی شدن توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۶ ایرباس که در تولوز فرانسه مستقر است سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده است، اما فراوانی بالای قطعات آمریکایی در در هواپیماهای این شرکت فرانسوی باعث خواهد شد هر گونه ممنوعیت توسط دولت ترامپ این شرکت را هم در بر بگیرد و تحویل هواپیماهای بیشتر به ایران را مختل کند.
بوئینگ و ایرباس قبلاً گفته‌اند قصد دارند حدود ۳۰۰ فروند هواپیما به ایران به ارزش ۴۰ میلیارد دلار تحویل دهند. بوئینگ قراردادی برای فروش هواپیما به شرکت هواپیمایی آسمان در ماه آوریل امضا کرد که تنها معامله پیشنهادی برای فروش هواپیما از زمان روی کار آمدن ترامپ بود. بوئینگ، بر خلاف ایرباس، قراردادهای خود را در دوران ترامپ افزایش نداده است.
یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا از اظهارنظر درباره اینکه آیا کاخ سفید مجوزهای مربوط به فروش هواپیما به ایران را صادر خواهد کرد یا خیر خودداری کرد. وی علی‌رغم این گفت: «موضع دولت روشن است: ما مجوزهای فروش را صادر نخواهیم کرد مگر اینکه متقاعد شویم از این هواپیماها منحصراً برای انتقال مسافر استفاده می‌شود.»
یک سخنگوی بوئینگ هم گفت: «ما اجازه تحویل هواپیما [به ایران] را داریم اما در خصوص فعالیت‌هایمان با ایران، خط مشی دولتمان را دنبال خواهیم کرد.»
ایرباس از اظهارنظر بلافاصله در این مورد خودداری کرد، اما قبلا گفته که تأیید آمریکا برای تحویل هواپیما به ایران را در اختیار دارد، اما هنگام معامله با ایران کاملاً به الزمات قانونی این کشور پایبند است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا به این گزارش واکنش نشان نداد. خبرنگار والاستریتژورنال قادر به گفت‌وگو با مسئولان شرکت هواپیمایی حامل پرچم ایرن، ایران‌ایر نبود.
مقام‌های دولت آمریکا گفته‌اند در این باره که ترامپ بعد از ارائه گزینه‌ها چه تصمیمی خواهند گرفت اطمینان ندارند.
یک دیپلمات ارشد که از مباحثات دولت ترامپ آگاه است گفت که یکی از گزینه‌های تحت بررسی تحویل کند هواپیماها به ایران است تا بتوان اطمینان حاصل کرد که ایران از آنها برای «مقاصد غیرقانونی استفاده نمی‌کند.»