العالم ـ ایران ـ اقتصادی
بیژن زنگنه درباره ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی و اعلام آمادگی عربستان برای تامین مالی ساخت این خط لوله، اظهار داشت: موانعی در راه ساخت این خط لوله وجود دارد زیرا کسی که بتواند بین پاکستان و هند، تفاهم ایجاد کند کار بسیار دشوار و مهمی را انجام داده است.
کوتاهی پاکستان در تکمیل خط انتقال گاز ایران
وی در خصوص تکمیل طرح ساخت خط انتقال گاز ایران به پاکستان نیز گفت: پاکستان در ساخت این خط لوله، کوتاهی کرده و همکاری نمی کند.
وزیر نفت درباره کارشکنی کشورهای ثالث در صادرات گاز ایران به پاکستان، گفت: ممکن است عربستان و آمریکا کارشکنی هایی انجام دهند.
به گزارش ایرنا، عربستان که از توافق برجام و رفع تحریم ها ایران ناخرسند است، تلاش های زیادی را با هدف جلوگیری از احیای اقتدار ایران در بازار جهانی انرژی انجام داده که تاکنون ناموفق بوده است.
عربستان که به خوبی می داند ایران مهمترین رقیب منطقه ای آن در بازار انرژی است، به هر ریسمانی چنگ می زند تا مانع احیای اقتدار تهران در عرصه اقتصادی و انرژی شود که از مهمترین آنها می توان به تلاش برای جلوگیری از رفع تحریم های نفتی ایران در مذاکرات ایران و 1+5 اشاره کرد.
پس از ناکامی در جلب رضایت آمریکا و سایر اعضای گروه 1+5 برای توافق نکردن با ایران، ریاض نفتکش های خارجی را تهدید کرد که در صورت بارگیری نفت ایران، اجازه امضای قرارداد با عربستان را ندارند، همچنین ریاض با ارائه تخفیف های قابل توجه به خریداران اروپایی و آسیایی تلاش کرد که مانع خرید نفت ایران توسط آنها شود.
اما در نهایت در همه این کارشکنی ها شکست خورد و نتوانست مانع تقویت جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی شود.
عربستان در تازه ترین اقدام، اعلام کرده است که در ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی که قرار است گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به کشورهای پاکستان و هند انتقال دهد، سرمایه گذاری می کند.
با توجه به اینکه خط لوله گاز تاپی، رقیب طرح های صادرات گاز ایران به پاکستان و هند است، برخی کارشناسان از این اقدام عربستان به عنوان کارشکنی در مناسبات انرژی ایران یاد می کنند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، «مقصد بابایف» معاون نخست وزیر ترکمنستان در نشست کابینه این کشور اعلام کرد که عربستان سعودی مبلغ هنگفتی را برای سرمایه گذاری در پروژه تاپی اختصاص داده است.
وی افزود: عربستان بر اساس توافقی که در سال 2016 میلادی با ترکمنستان انجام داده قرار است سرمایه گذاری قابل ملاحظه ای را در این پروژه انجام دهد.
هزینه ساخت خط لوله تاپی تا 10 میلیارد دلار برآورد شده است.
گفته می شود، قربان‌قلی بردی‌محمدوف رییس‌جمهوری ترکمنستان، در پیامی به سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، از سرمایه‌گذاری فراهم شده توسط صندوق‌های توسعه سعودی برای ساخت خط‌لوله تاپی تشکر کرده است.
ایران قصد دارد گاز خود را از طریق خط لوله صلح به کشورهای پاکستان و هند صادر کند اما عربستان تلاش دارد با حمایت از خط لوله صادرات گاز تاپی (از ترکمنستان به هند)، انگیزه این کشورها برای واردات گاز از ایران را کاهش دهد.
خط لوله تاپی در یک نگاه
خط لوله گازی تاپی (ترکمنستان - افغانستان - پاکستان - هند) یک خط لوله ١٠٧٨ مایلی است که قرار است گاز ترکمنستان را به هند ترانزیت کند. هزینه اجرای این طرح بین 7.5 میلیارد تا ١٠ میلیارد دلار برآورد می شود.
بر اساس طرح اولیه، این خط لوله ظرفیت تحویل ٩٠ میلیون مترمکعب در روز گاز یا ٣٠ میلیارد مترمکعب در سال را دارد.
خط لوله تاپی از میدان گازی دولت آباد ترکمنستان آغاز می شود و موازی با بزرگراه هرات، از افغانستان به قندهار خواهد رسید و پس از آن در پاکستان از شهر کویته به مولتان هند امتداد می یابد.
ترکمنستان قصد دارد که کنسرسیوم ساخت خط لوله گازی ترکمنستان - افغانستان - پاکستان - هند موسوم به خط لوله تاپی را انتخاب کند.
موانع امنیتی و مالی ساخت خط لوله تاپی
از مهم ترین موانع پیش روی ساخت این خط لوله، رقابت منطقه ای و تاریخی هند و پاکستان است، به دلیل اینکه عبور خط لوله تاپی به هند باید از داخل سرزمین پاکستان عبور کند، باعث وابستگی دهلی نو به اسلام آباد می شود، که باعث نارضایتی مقامات هندی است.
حتی طرح ساخت خط لوله صلح که قرار بود گاز ایران را به پاکستان و هند برساند، به دلیل نگرانی هندی ها نسبت به وابسته شدن به اسلام آباد، بلاتکلیف باقی ماند و در مرحله بعد نام آن به دلیل خروج هند از این طرح به خط لوله آی.پی (ایران به هند) تبدیل شد.
مانع دیگر ساخت خط لوله تاپی، معضل مالی است که گفته می شود عربستان تمایل دارد این مانع را برطرف کرده و برای ساخت این خط لوله سرمایه گذاری کند.
مانع دیگر پیش روی ساخت این خط لوله، تهدیدات امنیتی است، خط لوله تاپی باید از مناطق ناامن افغانستان عبور کند که گروه های تروریستی مانند طالبان و داعش در آنجا نفوذ دارند، در واقع یکی از دلایلی که انگیزه کشورهای ذینفع در این پروژه را تاکنون سست کرده، نگرانی امنیتی مربوط به این طرح است.
با توجه به موانع موجود، کارشناسان صنعت نفت پیش بینی می کنند که بازی سیاسی عربستان با خط لوله تاپی، نتیجه ای جز شکست برای ریاض به دنبال نداشته باشد.