العالم _ ایران / اقتصادی
وبسایت بلومبرگ در مطلبی به بررسی شرایط حاکم بر بازار نفت در صورت بازگشت احتمالی تحریمهای ایران پرداخته است که در ذیل آمده است؛
با گذشت بیش از یک سال از ارزیابی این موضوع که اوپک و دوستانش تا چه اندازه در کنترل عرضه تأثیرگذار بوده اند، حالا باید پرسید آنها چه میزان نفت بیشتری میتوانند تولید کنند. این پرسش درباره ظرفیت تولیدِ مازاد است و پرسشی فوری نیز محسوب میشود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا باید تا 12 ماه مه (22 اردیبهشت) تصمیم بگیرد تعلیق تحریمهای ایران را تمدید کند، و تمامی نشانهها حکایت از آن دارد که وی چنین کاری نمیکند. اگر رئیسجمهور آمریکا تصمیم بگیرد تحریمهایی فرامنطقهای را بر طرفهای معاملات تجاری با ایران تحمیل کند، کاهش عرضه نفت ممکن است به آسانی از 1 میلیون بشکه در روز فراتر رود؛ چرا که خریداران احتمالی ممکن است نتیجهگیری کنند که ایمنترین مسیر، اجتناب از نفت ایران است.
بنابراین آیا ظرفیت مازادِ کافی برای جبران این کمبود وجود دارد؟ تخمینها از 1.96 میلیون بشکه در روز تا 3.41 میلیون بشکه تفاوتهای آشکاری دارند و خوشبینانهترینِ آنها احتمالاً بیش از اندازه بالا هستند.
در ادامه این مطلب آمده است: پس این ظرفیت مازاد قابل استفاده را باید در چه منطقهای جستجو کرد؟ اجماع کلی بر این است که باید بخش بزرگی از آن را در خاورمیانه یافت. در خاورمیانه هم این عربستان سعودی است که بخش بزرگی از این ظرفیت را در اختیار دارد.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در آوریل سال 2016 به بلومبرگ گفت که کشورش میتواند تولید را بلافاصله به 11.5 میلیون بشکه در روز افزایش دهد؛ اما رساندن آن به 12.5 میلیون بشکه، شش تا نه ماه زمان میبرد. دلیلی ندارد باور کنیم که این ارقام در دو سال اخیر چندان دستخوش تغییر شده باشند؛ اما این ظرفیت هرگز به بوته آزمایش گذاشته نشده است. این کشور هرگز بیش از 10.63 میلیون بشکهای که در سه ماههی سوم سال 2016 و در آستانه حصول توافق کاهش تولیدات فعلی عرضه کرد، نفت پمپاژ نکرده است. زیرساختهای موردنیاز برای پمپاژ، ذخیره و صادرات حجم بیشتری از نفت این کشور آزمایشنشده باقی مانده است، و همین امر درباره اراده عربستان در خصوص افزایش تولیدات صدق میکند.
عربستان در ماههای اخیر به جای جبران کاهش غیرمنتظره تولیدات نفت ونزوئلا و آنگولا، ترجیح داده است تولیدات خود را حتی بیش از وعدههای پیشینش کاهش دهد و در ازای آن از مزایای افزایش بهای نفت بهره ببرد.
البته کاهش صادرات نفت ایران از طریق تحمیل مجدد تحریمها ممکن است بازار را به اندازهای تحت فشار قرار دهد که حتی عربستان هم نتواند آن را نادیده بگیرد. اگر تحریمها بازگردند، از افزایش تولید نفت عربستان، سایر اعضای اوپک و کشورهایی که از ظرفیت افزایش تولید برخوردارند شگفتزده نشوید. اما افزایش تولید نفت اوپک و سایر کشورها ممکن است کاهش صادرات ایران را تنها در صورتی جبران کند که این تنزل از سطح تحریمهای پیشین فراتر نرود. در این صورت، حتی افزایش تولید این کشورها هم ممکن است نتواند جای خالی نفت ایران را در بازار پر کند.
بلومبرگ در پایان اینطور نتیجه میگیرد: خط سیر بهای نفت در ماههای باقیمانده از سال 2018 ممکن است به چگونگی خروج ترامپ از توافق هستهای ایران و دریافت تضمینهای احتمالی در خصوص افزایش عرضه از سوی وزیر نفت او در سفر اخیرش به ریاض بسیار وابسته باشد.