العالم - عربستان سعودی
درکنار سعودیها حتی معدود همراهان این کشوردرمنطقه نیز اگر چه متاثر از تطمیع یا تهدیدسعودی از متهم کردن صریح سعودی پرهیز داشتند اما مواضعشان معمولا دوپهلو بود؛ فرضیه قتل در این ماجرا اگرچه قوی بود اما با احتیاط ابراز میشد اما در اینکه دست سعودی پشت ماجرای ربوده شدن خاشقچی معرفی شود هیچ کس تردید نداشت.
رسانه های ترکیه که بیش ازهرکس نسبت به قدرت اطلاعاتی دستگاه های امنیتی خود شناخت داشتند از وقوع بلا تردید قتل سخن میگفتند.
مقامات غربی و بویژه آمریکا احتمال آنرا در سایه شناختی که از روحیه ال سعود و بویژه بن سلمان داشتند اگرچه دور از ذهن نمیدانستند اما در این ماجرا منافع بلندمدت خود را برمساله خاشقچی ارجح میدانستند.
ترامپ درهمین شرایط در حالی که سعودی را در صورت اثبات قتل شایسته تنبیه های سخت معرفی کرد اما بلافاصله این تهدیدات را از جنس فروش اسلحه به این کشور ندانست.
دیگر کشورهای غربی هم با ملاحظه بازار سلاح و نفت به صدور بیانیه محکومیت بسنده کردند ماجرای خاشقچی در حالی در کانون توجهات جهانی قرار داشت که پروژه های آمریکا در منطقه بدون حضور عربستان لطمه هایی جدی میدید از تامین نفت در بازاری که بناست غایب اساسی آن -بزعم ترامپ- در ۲۰ روز آینده ایران باشد تا تحقق رویای "معامله ترامپ" در خصوص فلسطین؛ همه اینها باعث شد تا دوشنبه گذشته فرشته نجات آمریکایی راهگشای عربستان در مساله خاشقچی شود.
ترامپ اعلام کرد احتمال آنکه "گروههای خودسر" عربستانی مساله خاشقچی را رقم زده باشند محتمل است.
این یعنی آنکه سلمان و پسرش مجددا در پناه آمریکا آرامش از دست رفته شان را بدست آوردند. در حقیقت این اعلام آمریکایی در دوازدهمین روز از بحران خاشقچی این پیام را به آل سعود داد که بدون حمایت آمریکا عمر حکومتشان بیش ازدوهفته نخواهد بود
ماجرای خاشقچی را بن سلمان برنامه ریزی کرد و البته مانند دیگر برنامه هایش موفق از آن بیرون نیامد.
پیش ازاین در ماجرای ربودن و حصر سعد حریری، ماجرای قطع روابط باقطر، ماجرای کانادا و... ناپختگی بن سلمان مکرر مشخص شده بود اما برای ولیعهد جوان عبرت نشده بود.
بن سلمان در ماجرای خاشقچی خود و کشورش را در گردابی مهلک اسیر کرد که جز بامدیریت آمریکا امکان خلاصی یافتن از آن در حد صفر بود.
ملک و ولیعهد از این بحران بلطف آمریکا نجات پیدا خواهند کرد اگر چه هم اعتبار خود و هم اعتبار آمریکا را در این ماجرا هزینه کردند.
این درحالی است که پیامها و پیامدهای "بحران خاشقچی" کم تعداد نیستند از جمله آنکه آمریکا همچنان بر این باور است که تاریخ انقضای "گاوشیرده" سعودی فرانرسیده است.
دوم آنکه معامله های میان امریکا و سعودی صرفا درفروش سلاح و دریافت نفت خلاصه نمیشود .
سوم اینکه عمر حکومت سعودی بدون آمریکا بیش از دوهفته نیست و بلاخره اینکه در سایه این ماجرا و ضمن معرفی جانشینان احتمالی بن سلمان در رسانه ها این واقعیت به ملک و بویژه ولیعهد تفهیم شد که "چماق جانشینی" همواره بالای سر ولیعهد قرار خواهد داشت و اندک سرپیچی و تمرد از فرامین آمریکایی با فرود آمدن آن همراه خواهد بود.
ابورضاصالح - العالم