العالم- اروپا
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و نیز وزیران امور خارجه عراق و قطر به همراه فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو و کریستین لاگارد مدیر صندوق بین المللی پول از دیگر شرکت کنندگانی هستند که حضورشان در کنفرانس امنیتی امسال در مونیخ تأیید شده است.
امسال در کنفرانس امنیتی مونیخ علاوه بر برنامه‌های اصلی، صد‌ها رخداد دیگر نظیر میزگرد‌هایی درباره امنیت سایبری، مسائل حوزه قطب شمال، انرژی، سلامت، تهدید‌های فراملی و دفاع اروپا برگزار خواهد شد. بسیاری از سازمان‌ها و نهاد‌های بین المللی، از جمله سازمان ملل، اتحادیه آفریقا و ناتو از کنفرانس امنیتی مونیخ به عنوان موقعیتی برای برگزاری میزگرد و کارگاه‌های آموزشی استفاده می‌کنند.
در گزارشی که این هفته پیش از برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ در وبگاه این نهاد منتشر شد، زوایای مختلف مسائل مربوط به این مذاکرات در قالب سه بخش اصلی بازیگران، مناطق و مسائل - اعم از موضوعات تجاری و قاچاق، رقابت تسلیحاتی، هوش مصنوعی و جنایات سازمان یافته فرامرزی مورد بررسی قرار گرفته است.
در بخش مناطق این گزارش و مسائل مربوط به خاورمیانه آمده است:
منطقه غرب آسيا این روز‌ها تغییر و تحولات عمده‌ای را تجربه می‌کند. آمریکا در چارچوب تلاش برای خارج کردن خود از دخالت مستقیم سیاسی در بحران‌های مختلف، در حال عقب نشینی از نقش رهبری سنتی خود در منطقه است و در عوض می‌کوشد به منظور حفاظت از منافع خود بر شرکای منطقه‌ای تکیه کند. همزمان قدرت‌های منطقه‌ای در حال تقویت توانمندی‌های نظامی خود هستند. امروزه هفت کشور از ده کشور جهان که بیشترین سهم تولید ناخالص داخلی را در امور دفاعی هزینه می‌کنند، در خاورمیانه قرار دارند. از آن مهم‌تر طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ارزش خرید‌های تسلیحاتی کشور‌های خاورمیانه در مقایسه با پنج سال ما قبل آن تا دوبرابر افزایش یافته و بدین ترتیب خطر رقابت تسلیحاتی و رویارویی نظامی در منطقه به مراتب تشدید شده است.
در پی قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی، تعداد زیادی از سیاستمداران آمریکایی و دولت‌های دیگر درصدد بازنگری و ارزیابی مجدد مشارکت خود با عربستان سعودی به ویژه در رابطه با کارزار نظامی عربستان در یمن برآمده اند. سنای آمریکا حتی در موضع گیری مغایر با مواضع کاخ سفید، با صدور قطعنامه‌ای خواستار توقف هرگونه حمایت نظامی از کشور‌های دخیل در جنگ یمن شد. قطع نظر از انتقادات سنا، دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا همچنان سیاست حمایت از شرکای سنتی خود را ادامه می‌دهد و درحالی که از یک سو کمک‌های خود را به عربستان سعودی، اسرائیل و مصر دو برابر کرده، از سوی دیگر با خروج ازتوافق هسته‌ای ایران به دوران اتخاذ مواضع تقابل جویانه با تهران بازگشته است. در هر حال بررسی‌ها و نتایج مطالعات نشان داده است که ازسرگیری تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بر خلاف آنچه کاخ سفید امید آن را داشت، هیچ تاثیر قابل ملاحظه و چشمگیری بر نگرش ایرانی‌ها نداشته است.
در خصوص سوریه تصمیمات استراتژیک کاخ سفید، متحدان در منطقه و فراتر از منطقه را نگران کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند تصمیم رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج شتابزده نیرو‌های آمریکایی از سوریه احتمالا پیامد‌های ژئوپولیتیک وحشتناکی به دنبال خواهد داشت. این اقدام نه تنها به ضرر نیرو‌های کرد تمام می‌شود که با حدود چهار هزار قربانی و ده هزار مجروح از سال ۲۰۱۴ تاوان سنگینی در نبرد با داعش پرداخت کرده اند، بلکه به روسیه، ایران و ترکیه اجازه داده است هم به لحاظ نظامی و هم پای میز مذاکره، درباره آینده جنگ تصمیم گیری کنند و سرنوشت منطقه را رقم بزنند. افزون بر آن اتحادیه اروپا ضریب نفوذ خود را کاهش یافته و خود را در حاشیه می‌بیند. اهمیت مسئله به ویژه با نگاهی به سرنوشت ادلب، آخرین مقر ستیزه جویان در سوریه روشن‌تر می‌شود که هم اکنون به تصمیمات ترکیه و روسیه و نوع توافق آن‌ها برای تنش زدایی و جلوگیری از وقوع حمله بزرگ نظامی علیه این شهر بستگی پیداکرده است.
جنگ در یمن ادامه دارد و در شرایطی که ۲۴ میلیون در این کشور به دریافت کمک‌های بشردوستانه نیاز مبرم پیدا کرده اند، این جنگ در حال تبدیل شدن به بزرگترین و" وخیم‌ترین فاجعه بشری در جهان " است. با وجود تلاش‌های دولت سوئد در زمینه میانجیگری بر سر توافقنامه آتش بس تحت نظارت سازمان ملل متحد در بندر حدیده - که یک مبدا ورودی مهم برای واردات به یمن به شمار می‌رود - هنوز ۲۵۰ هزار نفر در این کشور در آستانه قحطی و گرسنگی قرار دارند. هدف از توافق آتش بس در شرایط کنونی صرفا جلوگیری از وخامت اوضاع به جای بهبود اوضاع است. از این پس توانایی آمریکا در برقراری نظم منطقه‌ای بدون دخالت فعالانه، در جنگ یمن و نیز در دیگر حوزه‌های بحران در منطقه، در بوته محک و آزمایش قرار خواهد داشت.
در بخش بعدی گزارش کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۱۹ درباره خاورمیانه، با ارائه جدولی توان نظامی ایران عربستان سعودی ترکیه و اسرائیل در بحث جنگ افزار نظامی مورد مقایسه قرار گرفته است.
در جدول موازنه نظامی، به لحاظ تعداد پرسنل فعال نظامی، ایران با داشتن ۵۲۳ هزار نیروی نظامی فعال در صدر قرار دارد و پس از آن ترکیه با ۳۵۵ هزار، عربستان سعودی با ۲۲۷ هزار و اسرائیل با ۱۷۰ هزار پرسنل در رده‌های بعدی قرار دارند.
در بحث تعداد بالگرد‌های تهاجمی ترکیه با ۸۱ فروند در صدر قرار دارد و پس از آن ایران با ۵۰ فروند، عربستان سعودی با ۴۷ فروند و اسرائیل با ۴۳ فروند در رده‌های بعدی جای داده شده اند.
همچنین در بحث زیردریایی ایران با ۲۱ فروند در صدر قرار دارد و پس از آن ترکیه با ۱۲ فروند و اسرائیل با پنج فروند در رده‌های بعدی هستند و عربستان سعودی نیز هیچ زیردریایی در اختیار ندارد.
اما در بحث مربوط به تعداد هواپیما‌های جنگنده تاکتیکی عربستان سعودی با ۳۳۳ فروند در صدر قرار دارد و پس از آن اسرائیل با ۳۲۲ فروند، ایران با ۳۱۲ فروند و ترکیه با ۳۰۸ فروند در رده‌های بعدی جای داده شده اند.
در بحث تعداد تانک‌های جنگی نیز ترکیه با ۲۳۷۹ فروند در راس جدول قرار دارد و پس از آن ایران با ۱۵۳۱ فروند، عربستان سعودی با ۹۰۰ فروند و اسرائیل با ۴۹۰ فروند در رده‌های بعدی جدول موازنه نظامی جای دارند.