العالم _ ایران / سیاسی
عبدالرضا مصری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در گفتگوی تفصیلی با العالم درباره اقدامات آمریکا علیه ایران، سفر نخست وزیر ژاپن به ایران، برجام و تحریم های بخش پتروشیمی ایران توسط آمریکا توضیحاتی ارائه داد.
مشروح این گفتگو به شرح ذیل است؛
العالم: یک سال از بازگشت تحریم های آمریکایی می گذرد، حجم خسارت های ناشی از این تحریم ها و واکنش ایران به اقدامات آمریکا را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا آمریکا توانسته به اهداف مورد نظر خود دست یابد؟
چهل سال از تحریم های آمریکا علیه کشورمان می گذرد و این مسائل برای ما موضوع تازه ای نیست و همیشه آنچه که آمریکا انجام می دهد، اقدامی محسوب می شود بر روی اقدامات گذشته. آمریکا روی تصاویر قبلی خود تصویر جدید نصب می کند. این امر نشان می دهد که اقدامات گذشته آمریکا تاثیری بر مسیر پیشرفت انقلاب اسلامی نداشته است. البته طبیعی است که تغییر روند باعث ایجاد مزاحمت هایی می شود اما در همین شرایط نیز می توان راهکارهای جایگزین برای حل موضوع پیدا کرد. مدتی که طول می کشد راه جدیدی بیابیم، نوعی مزاحمت قلمداد می شود اما روند تغییر نمی کند و ما مسیر خود را بازیابی می کنیم.
آمریکا در مسیر انقلاب ما چنین مزاحمتهایی ایجاد کرده است اما خوشبختانه امروز ما به جایی رسیده ایم که بسیار سریع راه جدید را پیدا می کنیم. شاید در ابتدای انقلاب که تحریم ها شروع شد در یافتن مسیرهای جایگزین مشکلاتی داشتیم اما اکنون این مسائل برای ما امری عادی شده است. به همین دلیل است که کلیه اقداماتی که آمریکا انجام می دهد در روند، اهداف و راهبردهای انقلاب اسلامی هیچگونه اثری ندارد. منتهی مزاحمتهایی در مدتی محدود بوجود می آید مانند برخی نوسانات در بازار ارز و کالا. البته هزینه ای که از بابت ایجاد چنین مزاحمت هایی در کشور ما، برای آنها ایجاد می شود بیشتر از خسارتی است که به ما می رسد؛ چرا که آنها پول هنگفتی برای ایجاد متغیر مزاحم در ایران صرف می کنند. بنابراین فکر می کنم تصمیم جدیدی که آمریکایی ها برای ما گرفته اند، در بلندمدت به نفع کشور ما خواهد بود.
العالم: همان طور که فرمودید تحریم های آمریکا علیه ایران دیگر نفعی برای آمریکا ندارد و ناکارآمدی خود را به اثبات رسانده، با توجه به نزدیک شدن به موعد انتخابات آمریکا به نظر شما آیا امکان بروز یک درگیری نظامی بین ایران و آمریکا چقدر ممکن است؟
کشوری که 30 سال پیش این توانایی را در خودش ندیده که با ایران وارد جنگ شود، امروز هم چنین توانایی را نخواهد داشت چرا که اکنون ایران در زمینه های مختلف دفاعی و نظامی پیشرفت های چشمگیری به نسبت گذشته داشته و از دکترین دفاعی و بازدارندگی منحصر بفرد و بدیعی در جهان برخوردار است که اصلاً قابل مقایسه با 30 سال قبل نیست. از سوی دیگر آمریکا امروزه با افزایش بدهی های خارجی، وضع نامناسب داخلی و نارضایتی مردمی از وضعیت بیمه ای و غیره مواجه گردیده که باعث شده این کشور را در وضعیت ضعیفتری در قیاس با 30 سال گذشته اش قرار دهد. امروز دسترسی ایران به منافع آمریکا و پایگاه های این کشور امکان پذیر و بسیار آسانتر شده است. امروزه ما به شاهرگ های اقتصادی منطقه تسلط کامل و جامعی داریم. لذا اینکه آمریکا مرتباً بر بعد تبلیغاتی قضیه تمرکز می کند یا برخی مزاحمت ها را ایجاد می نماید، به این علت است که امکان استفاده از قدرت نظامی برای آنها وجود ندارد.
دلیل اینکه آمریکا اکنون تهدیداتی را علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح می کند این است که امکان استفاده از قدرت نظامی را ندارد و ملت ایران از نظر روانی آب دیده شده اند. اگر آمریکا هر کشوری را تهدید و یا تحریم کند آن کشور وارد بحران شدیدی می شود اما همه بحران هایی که برای کل دنیا ایجاد شده سخت تر از آن را برای ایران ایجاد کرده اند اما برداشتی که از این اقدامات می کنند بسیار ناچیز است از همین رو عصبانیت بر پیکره سیاسی آمریکا کاملا مشهود است.
تحریم های آمریکا علیه ایران بزرگ است اما مقابل قدرت ملت ایران ضعیف نشان داده می شود شاید اگر این اقداماتی که علیه کشورما انجام دادند علیه کشوری دیگر انجام می دادند طومار آن کشور پیچیده می شد برای مثال در لیبی یا مصر که انقلاب های آن ها با کمترین ترفند از مسیر خارج و جمع کردند اما شما در سوریه می بینید که سناریو و ترفندهایی هزار برابر پیچیده تر استفاده کردند که ایران به درخواست سوریه به ان ها کمک کرد و سوریه در مقابل قدرت آمریکا و هزینه های کلان برخی کشورهای عربی منطقه پیروز شدند و جبهه استکبار نتیجه ای نگرفته است.
قدرت آمریکا زیاد است اما قدرت ما قدرت دیروز نیست برای مثال شما دقت کنید که مشاوره هایی که در برخی عملیات ها از جانب ایران به سوریه داده می شود همه نقشه های آمریکا و هم پیمانانش به واسطه دکترین ایران نقشه برآب می شود این موضوع نیز در عراق مشهود است که آمریکا در این کشور هم به خواسته هایش نرسیده است. قبول داریم تحریم ها علیه ایران شدید است اما در مقابل برای ایرانیان رنگ و بویی ندارد.
العالم: یعنی به نظر شما این اتفاق خواهد افتاد؟
جنگ بین ایران و آمریکا رخ نمی دهد زیرا آمریکا ریسک مقابله با قدرت بازدارندگی ایران را نخواهد پذیرفت زیرا اگر آن ها توانایی رویارویی با ایران را داشتند قبل تر وارد عمل می شدند.
العالم: چند روز پیش آمریکا تحریم های جدیدی را بر قسمت بزرگی از بخش پتروشیمی ایران وضع کرد، طبعا اکثر کارشناسان معتقدند که این کار آمریکایی ها اثری ندارد، نظر شما در این خصوص چیست؟
سناریویی که این ها در دست دارند به ترتیب اعمال فشار هایی علیه ایران است. دنیا به پتروشیمی ما بیشتر نیاز دارد تا ما به منابع آن پتروشیمی، و قابل رقابت هم نیست و این دیگر استخراج نفت نیست که دو تا کشور منطقه به خاطر خوشایند آقای ترامپ بگویند ما کسری صادرات ایران را جبران می‌کنیم که در عمل هم نتوانستند این کار را انجام دهند و مجبور شدند به بعضی کشورها بگویند که شما می‌توانید نفت ایران را بخرید، اینها هنوز در سناریو قبلی مانده اند و پتروشیمی که کالایی نیست که یک شبه استخراج پیدا کند و صادر شود چون نفت خام که نیست، پس اگر کسی بخواهد جایگزین پتروشیمی ایران شود حداقل سه تا پنج سال نیاز دارد تا این تاسیسات و زنجیره های مختلف پتروشیمی که ما ایجاد کردیم را ایجاد کند بعد این زنجیره ها به تکامل برسد تا کالایی را که می خواهند صادر شود آماده شود و صادر گردد و این درحالی است که منابع اصلی پتروشیمی یعنی گاز در اختیارشان باشد.
خب ما رتبه اول گاز را در دنیا داریم پس اینها در منابع اولیه نمی‌توانند جایگزین پتروشیمی ما شوند چون منابع در اختیار ما است از آن طرفی هم صنعتش موجود نیست که بخواهد معادل ما تولید کند که پنج سال طول می کشد بنابراین خود به خود این تحریم آمریکایی ها با شکست مواجه خواهد شد و ما شانسی هم در بعضی بازارها داریم که با مرحله اول تحریم ها خیلی متفاوت است، آن زمانیکه آمریکا همه کشورهای منطقه را در تحریم های قبل از برجام علیه ما بسیج کرده بود خب همه کشورها متحد آمریکا بودند و اختلافی هم نداشتند و مقداری هم همراهی می کردند با آمریکایی ها، اما امروز با جنگی که آمریکایی ها با بسیاری از کشورهایی که وارد کننده محصولات پتروشیمی ما هستند و این کشورها دیگر اعتنایی به آمریکا ندارند و خود آنها با آمریکا درگیر هستند مثل چین، هند روسیه و مکزیک.
العالم: نخست وزیر ژاپن به زودی به تهران می آید و کارشناسان معتقدند که با توجه به سفر ترامپ به پایتخت ژاپن و صحبت های ترامپ در خصوص ایران در این سفر، حضور نخست وزیر ژاپن در تهران را برای نوعی وساطت میان ایران و آمریکا قلمداد می کنند، تحلیل شما در این زمینه چیست؟
ما سفر نخست وزیر ژاپن به ایران را در راستای عمق روابط دوجانبه ای که ما در طول تاریخ با ژاپنی ها داشتیم، می بینیم اما ممکن است که برخی از تحلیلگران این برداشت را داشته باشند آمریکا عملا باعث بی‌اعتباری اروپایی ها شده است. آمریکایی ها بعد از برجام که به تعهداتشان عمل نکردند و به صورت یکجانبه از برجام خارج شدند و اروپایی ها که با ما بیشتر رفتار دلسوزانه داشتند تا عملیاتی که اصلا مورد پذیرش و قبول ما نیست، خب آمریکایی ها خودشان که نمی‌توانند ورود پیدا کنند که بخواهند مسیر دیگری پیدا کنند برای نزدیکی به ایران و اروپایی ها هم که می دانند که ما دیگر اعتمادی به آنها نداریم که آمریکایی ها از یکی از سران اروپا خواسته باشند که آنها بیایند تهران چون اگر هرکدام از اروپایی ها ببیند ما اول تعهدات طلب نشده آنها را طلب می کنیم چون آنها بدهکار هستند ما که بدهکار نیستیم بلکه ما همه تعهدات برجام را انجام دادیم و حدود پانزده یا شانزده مرتبه سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که ایران همه تعهداتش را انجام داده است ولی اروپایی ها و آمریکایی ها یک مورد از تعهداتشان را انجام نداده اند و فقط وعده داده اند پس موقعیتی هم نیست که ترامپ بخواهد از اروپایی ها کسی را به ایران بفرستد و این برداشت بعضی از تحلیلگران ما است خب اگر اروپا کنار برود و اگر کشورهای عربی هم کنار بروند به نظر می آید کشوری که کمترین چالش را با ما داشته است و به غیر از تحریم ها در بقیه آزار رسانی آمریکایی ها به ما، چندان شرکتی نداشته است.
اینها فکر کردن یک کشوری که کمترین چالش را با ما داشته و به غیر از تحریم ها در بقیه آزار رسانی های امریکا چندان شرکتی نداشته از طرفی در برجام هم یک طرف معادله یا معامله نبوده طبیعتا باید یکی از کشورهای منطقه انتخاب می شد توسط امریکایی ها لذا ممکن است نخست وزیر ژاپن برای مراوده بین ما و ژاپنی ها که عمدتا یک نخست وزیری سفر می کنه برای این باشه، ممکنه بخواهد یک وساطتی برای امریکایی ها انجام داده باشد که اون شروط ما برای آمریکا این وساطت هرکه می خواد وساطت انجام بده بده، شروط ما به قوت ما پا برجاست.
منتها شاید نخست وزیر ژاپن حرمت بیشتری دارد تا از حرمت این اقا استفاده کنند یعنی این بار هم آمریکا دارد اینها رو خرج می کند چون یک بار اگر خاطرتان باشد آمریکا رئیس جمهور ترکیه و رئیس جمهور برزیل را واسطه کرد نامه رسمی هم داد که اجلاسی در تهران برگزار شد اما به تعهداتش عمل نکرد که دیگر برزیل و ترکیه خرج شدند.
یک بار اروپایی ها را خرج کردند آن هم نشد، یکی دو بار هم از طریق یکی از کشورهای همسایه حاشیه خلیج فارس وارد شدند آبروی آنها را هم بردند، امروز آمریکا دیگر نمی تواند واسطه بفرستد، دیگر فکر می کنیم ژاپن آخرین باشد تا ببینیم ژاپن چه خواهد شد.
العالم: شروط ایران برای مذاکرات محتمل بین تهران و واشنگتن چیست؟
ببینید شروط ما همان توافقی است که در برجام داشتیم، ما در برجام یک سری تعهدات را پذیرفتیم و ما چون معتقد به قرآن هستیم و معتقدیم" وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا (سوره اسراء آیه 34) " ،ما با توجه به ایدئولوژی خودمان به تعهدات خود در برجام عمل کردیم نه صرفا بر اساس یک قرارداد دو جانبه یا چند جانبه. اولین قدم آمریکا باید این باشد که تمام تعهدات برجامی خود را عمل کند چون ما همه تعهدات خودمان را عمل کردیم طرف مقابل نه تنها تعهدات خودش را عمل نکرده بلکه یک مزاحمت های جدیدی اضافه بر قبل از برجام اضافه کرده است که کم هم نیست چون آنها به تدریج وارد می کنند اما وقتی انها را جمع می کنیم می بینیم خیلی زیاد است. این را آمریکایی ها انجام دادند و اطلاع هم دارید که امدند و شروط جدید 12 گانه ای اعلام کردند طوری که مثلا ما مشتاق این هستیم که با اینها مذاکره کنیم که هیچ ایرانی مسلمان وطن دوستی حاضر نیست به هیچ عنوان با آمریکایی ها مذاکره کند چرا که آنها اهل دبه هستند، اهل وفای به عهد نیستند ما معتقدیم که اینها دستشان آهنی است و ده دستکش مخملی هم دستشان کنند باز هم زشتی آن دست آهنی از بین نخواهد رفت. لذا شروط ما مشخص است، آنچه که در برجام طرفین تعهد کردند و ما به همه تعهداتمان عمل کردیم وقتی که آنها به همه تعهداتشان عمل کردند تازه با هم برابر می توانیم گفتگو کنیم و الا هیچ گفتگوی درکار نخواهد بود.
العالم: روابط بین تهران و کشورهای حاشیه خلیج فارس را چگونه می بینید و آیا امکان برقراری مذاکراتی با امارات و عربستان وجود دارد؟
ما با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هیچ وقت شروع کننده منازعه ای نبودیم آنها همیشه خودشان شروع کننده بوده اند و خودشان چرا شروع کردند؟ به خاطر تاثیر پذیری شدیدی که حکام این کشورها از آمریکایی ها دارند، ما تاثیر پذیری از امریکایی ها نداریم لذا ما همه مسلمانان جهان را بر اساس قران کریم برادر می دانیم، ما معتقدیم " إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ (سوره حجرات آیه 10) " و اعتقاد داریم باید بین مسلمان ها هم مفارقت و دوستی ایجاد بکنیم " فاصلحوا بین اخویکم(همان آیه) " این اعتقاد ماست. پس شروع کننده ما نیستیم حالا یک کشوری به خاطر یک قراردادی یا به خاطر یک چشم داشت آمریکایی یا به خاطر ترس از اینکه داخل ان کشور از دست امریکایی ها به هم نریزد و حاکمیت ها تحت تاثیر قرار نگیرد آنها دستورات آمریکایی ها را انجام می دهند. اگر آنها مثل ما از اجرای دستورات ارباب خلاص بشوند ما بهترین کشورهایی هستیم که می توانیم عمیق ترین دوستی ها را با هم داشته باشیم چون یک وحدت ایدئولوژیکی بین ما وجود دارد.
این اخوت خیلی می تواند عمیق باشد، ما یک پیامبر داریم، یک خدا داریم ، یک کعبه داریم یعنی اینها مشترکات اساسی ما هست. حالا آنها به خاطر منافع حکومتی خود نه به خاطر منافع ملت خودشان تابع سیاست های امریکا شده اند، نه تابع سیاست های آمریکا بلکه تابع دیکته های امریکا شده اند که مثلا این کار را بکنید آنها هم همین کار را انجام می دهند یعنی هر وقت آمریکا بخواهد فیتلیه را برای انها می برد بالا و پایین می آورد و امروزه می بینیم ترامپ دارد بدترین توهین ها را به آنها می کند. یعنی مثلا وقتی آنها را گاو خطاب می کند که شیر آنها را می دوشد به نظر من مرگ از این بهتر است که یک انسانی که موحد هست و خدا را قبول دارد بپذیرد که آن را گاو خطاب کنند که ما داریم شیرش را می دوشیم. همین مقدار بس است، من فکر می کنم ایران اسلامی خیلی نقطه قابل اتکای برای کشورهای منطقه است تا آمریکایی که هیچ گونه وفایی به قول های خود ندارد.