العالم - ایران/ سیاسی
به فاصله یک ماه بعد از نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزرا و مدیران کل سیاسی ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) به ریاست سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که هفتم تیر ماه در وین برگزار شد، فردا (یکشنبه) ششم مرداد ماه نیز شهر وین میزبان نشست فوق العاده کمیسیون مزبور با حضور هیأت‌های ایران و ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپاست.
این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که ایران ۱۶ تیر ماه وارد گام دوم توقف برخی تعهدات برجامی شد و از سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصدی عبور کرد و به غنای ۴.۵ درصد رسید. اقدام ایران در چارچوب بیانیه ۱۸ اردیبهشت ماه سال جاری شورای عالی امنیت ملی بود. ایران در گام اول اعلام کرد که دیگر متعهد به رعایت محدودیت‌ها در زمینه ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین نیست و در همین راستا دهم تیر ماه بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که سقف ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرد.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ۳۱ تیر ماه درباره نشست فوق العاده کمیسیون مشترک برجام عنوان کرد: پس از نشست قبلی کمیسیون مشترک برجام که در روز هفتم تیرماه برگزار شد، سیاست جدید جمهوری اسلامی ایران در زمینه توقف اجرای برخی از تعهدات خویش منجر به آثار عینی و عملی شد و طرف‌های اروپایی خواستار آن شدند که این وضعیت جدید پیش از برگزاری نشست وزرای خارجه، در یک جلسه کمیسیون مشترک در سطح معاونان به بحث گذاشته شود. از سوی دیگر، در همین فاصله جمهوری اسلامی ایران نیز برخی موارد جدید از عدم ایفای تعهدات برجامی طرف‌های مقابل در زمینه اثربخشی رفع تحریم‌ها را طی نامه‌ای به امضای آقای دکتر ظریف به خانم موگرینی و سایر اعضای برجام اعلام کرده است. در نتیجه، طرف‌های برجام بر این نظر هستند که مناسب است پیش از نشست وزرای خارجه، این موارد نیز از سوی معاونان و مدیران سیاسی مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد و بر همین اساس، توافق شد یک نشست فوق‌العاده کمیسیون مشترک برجام در تاریخ ششم مردادماه در وین برگزار شود.
موسوی در عین حال یادآور شد: البته این نشست جایگزینی برای نشست آتی وزرای امور خارجه نخواهد بود و بیشتر قرار است فرصتی برای طرح مباحث و آماده سازی بهتر برای نشست وزرا باشد.
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه یکشنبه (۳۰ تیر ماه) در این باره گفته بود نشست کمیسیون مشترک برجام ظرف روزهای آینده برگزار می‌شود و افزود: « صد در درصد در مورد تاریخ ۲۸ جولای (ششم مرداد) مطمئن نیستم، اما می‌دانم حوالی همین تاریخ خواهد بود.»
یکم مرداد ماه نیز اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای با تأیید برگزاری این نشست عنوان کرد که نشست مزبور به درخواست فرانسه، آلمان، انگلیس و ایران برگزار و در آن «مسائل مرتبط با اجرای برجام و همه ابعاد آن» بررسی خواهد شد.
همان روز (یکم مرداد ماه) نیز سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران پیام کتبی حسن روحانی به امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه را به پاریس برد و تحویل ماکرون داد. پیام کتبی ماکرون هم پیش از این توسط «امانوئل بُن» مشاور دیپلماتیک رئیس جمهور فرانسه ۱۹ تیر ماه در تهران تحویل روحانی داده شده بود.
در دیدار عراقچی با ماکرون طرفین به طور مبسوط پیرامون موضوعات مورد علاقه ۲ کشور از جمله مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و چگونگی یافتن راهکارهایی به منظور کاهش تنش‌ها در منطقه و همچنین استمرار حفاظت از برجام بحث و تبادل نظر کرده و استفاده از دیپلماسی در شرایط و وضعیت کنونی جهان و منطقه مورد تاکید قرار گرفت.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران همچنین در دیداری که با «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه داشت و در این دیدار گفت: از اروپا انتظار می‌رود موضع روشنی در مخالفت با سیاست آمریکا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران اتخاذ کند.
امروز (شنبه) نیز کاخ الیزه فرانسه خبر داد که بامداد امروز «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا با «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه تلفنی درباره ایران و برگزاری نشست سران گروه ۷ در پاریس گفت‌وگو کردند.
جمعه هفتم تیر ماه نشست کمیسیون مشترک برجام به ریاست سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حدود سه ساعت و نیم در پایتخت اتریش برگزار شد.
در پایان این نشست بیانیه‌ای ۹ بندی صادر شد و طرف‌های حاضر بر صیانت از برجام تأکید کرده و یادآور شدند که رفع تحریم‌ها یک بخش اساسی از برجام است و در این خصوص تعهدات مربوطه خود را مرور کردند. آن‌ها همچنین تلاش‌های معطوف به کاهش آثار منفی خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها، که مکرراً نسبت به آن ابراز تاسف کرده‌اند، را مورد مداقه قرار دادند. فرانسه، آلمان و انگلستان، به اطلاع اعضاء رساندند که اینستکس عملیاتی شده و در دسترس تمامی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی قرار دارد و اولین تراکنش های آن نیز در حال پردازش است. همکاری‌های تکمیلی جاری با نهاد متقابل تاسیس شده ایرانی (سازوکار تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا) تسریع خواهد شد. آن‌ها تایید کردند که برخی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی در حال پیوستن به سهامداران اینستکس، که یک سازوکار خاص معطوف به تسهیل تجارت قانونی با ایران است، می‌باشند. آن‌ها همچنین در حال تلاش هستند تا اینستکس را به روی فعالان اقتصادی کشور‌های ثالث نیز باز کنند.
در این بیانیه اعضا از پیشرفت‌های حاصله توسط روسای مشترک کارگروه راکتور آب سنگین اراک یعنی چین و انگلستان، از جمله امضاء قرارداد «تجزیه و تحلیل حالات گذرای رآکتور» بین ایران و چین، استقبال کرده و کمیسیون مشترک مجددا تعهد قاطع خود برای حمایت کامل از این پروژه‌های هسته‌ای، از جمله تکمیل به موقع پروژه مدرن‌سازی رآکتور تحقیقاتی اراک و تامین تجهیزات لازم برای آن را مورد تأکید قرار داد.
تأکید بر نقش کلیدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای راستی آزمایی ماهیت صلح آمیز هسته‌ای ایران از دیگر موارد این بیانیه بود.
کمیسیون مشترک همچنین کارشناسان را موظف کرد تا به دنبال راهکارهای عملی به ویژه برای صادرات اورانیم دارای غنای پایین و آب سنگین تحت ترتیبات مناسب باشند. اعضا توافق کردند که از نزدیک اجرای برجام را رصد کرده و تصمیم گرفته شد تا نشست کمیسیون مشترک وزرای خارجه برجام در آینده نزدیک تشکیل شود.
نشست قبلی کمیسیون مشترک برجام نیز چهارشنبه ۱۵ اسفندماه ۱۳۹۷ با حضور نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) به ریاست سید عباس عراقچی و هلگا اشمید به مدت پنج ساعت در هتل پله کوبورگ شهر وین برگزار و در پایان اعضای برجام در بیانیه‌ای بر تعهد خود نسبت به اجرای کامل و موثر این توافق در تمام بخش‌ها تاکید کردند.
فارس