العالم - ایران
علی‌رغم برخی سیگنال‌های گاه‌وبی‌گاهی که از دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» درباره تمایل آنها برای بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران ارسال می‌شود، اما واشنگتن می‌گوید هنوز فاصله زیادی با بازگشت به برجام دارد.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه سه‌شنبه طی نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره اینکه اقدامات اخیر ایران در کاهش تعهدات برجامی از جمله افزایش سانتریفیوژهای پیشرفته، غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد و کاهش دسترسی بازرسان آژانس اتمی چه تاثیری بر سرعت بازگشت دولت بایدن به توافق هسته‌ای گذاشته، گفت: «باور ما این است که [این اقدامات]، چالشی هستند که باید فوراََ برطرف شوند».
دولت بایدن فعلا با تهران ارتباط نگرفته است
پرایس در این باره توضیح داد: «منظور من برجام نیست، من به این چالش بزرگتر، که مطمئن شویم ایران در موقعیت تولید سلاح اتمی نباشد، اشاره می‌کنم. این یک نشانه دیگر از آن است که نباید حل این چالش را معطل گذاشت. ما در مسیر دیپلماتیکی که رئیس‌جمهور بایدن از ابتدا در کارزار انتخاباتی‌اش بنا نهاده بود حرکت کردیم، اما می‌دانیم که به دلیل برخی شرایطی که شما مطرح کردید، لازم است با اضطرار عمل کنیم».
طبق بیانیه منتشر شده از سوی وزارت خارجه آمریکا درباره این نشست خبری، وی درباره هرگونه تماس دولت بایدن با مقامات ایرانی تاکید کرد که «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران تا کنون هیچ ارتباطی با تهران برقرار نکرده است.
ابتدا ایران باید به تعهدات برجامی بازگردد
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره صحبت‌های «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران مبنی بر وساطت «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام کشور ابتدا باید به تعهدات برجامی خود بازگردد، اظهار داشت: «درخصوص استراتژی ما درباره برجام باید بگویم که [هدف] محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است. از ابتدا گفته‌ایم که با متحدان و شرکای خود مشورت نزدیکی خواهیم داشت».
پرایس اضافه کرد: «ما همچنین با اعضای کنگره هم در حال مشورت هستیم، پس مشخص است که هنوز هیچ مباحثه‌ای با ایرانی‌ها نداشتم و انتظار هم ندارم تا زمانی که گام‌های اولیه برداشته شود، چنین کاری کنیم».
برجام، بستری برای توافق موشکی و منطقه‌ای
خبرنگار دیگری از پرایس پرسید که آیا دولت بایدن، مذاکرات درباره برجام را یک مسئله جداگانه می‌داند و او نیز پاسخ داد: «بله، ما قبل گفته‌ایم که پیشنهاد روی میز این است که اگر ایران پایبندی کامل خود به برجام را از سر بگیرد، ما هم آماده برای انجام همان کار آماده خواهیم شد. [ایران] هم اکنون فاصله زیادی با آن گام‌ها دارد. اما اگر ایران آن گام‌ها را بردارد و ما هم به برجام بازگردیم، تمایل داریم که برجام را از نظر محدودیت‌های هسته‌ای تقویت و تمدید کرده و از آن به عنوان بستری برای توافق‌های بعدی آن استفاده کنیم که دیگر حوزه‌های مورد نگرانی را پوشش دهد».
پرایس با تکرار زیاده‌خواهی‌های دولت پیشین آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» درباره لزوم شامل شدن دیگر موارد در توافق هسته‌ای ایران، افزود: «همه ما آن [حوزه‌های مورد نگرانی] را می‌دانیم؛ موشک‌های بالستیک، حمایت از گروه‌های نیابتی و تعدادی دیگر از مسائل که باید در [برجام] مشمول شوند. اما پیشنهادی که روی میز است، این است که برجام یک شروع است. اگر ایران تمایل داشته باشد آن تعهدات را بدهد، ما هم امید داریم بتوانیم توافق (برجام) را تمدید و تقویت کنیم و سپس توافق‌های آتی را درباره حوزه‌های مورد نگرانی حاصل کنیم».
اعلام آمادگی برای پیمودن مسیر دیپلماتیک با ایران
این مقام آمریکایی در پاسخ به سوال خبرگزاری فرانسه درباره برنامه رابرت مالی برای تماس احتمالی با مقام‌های ایرانی تصریح کرد: «او تازه کار خود را جمعه هفته قبل شروع کرده، پس فعلا حدود سه روزی است که در این شغل فعالیت می‌کند. می‌توانم بگویم که با این حال او کار خود را شروع کرده و در حال انجام تعاملات مهم کاری در مراحل اولیه تماس با متحدان و شرکای ما و همچنین اعضای کنگره است».
پرایس مجدداََ این موضوع که ابتد ایران باید به تعهدات برجامی خود بازگردد تا آمریکا هم توافق هسته‌ای را اجرا کند، تکرار کرد اما گفت دولت بایدن آماده است تا مسیر دیپلماسی با ایران را بپیماید.
وی در حالی برجام را بستری برای توافق‌های آتی دانست که ظریف روز جمعه تاکید کرده بود: «امیدهایی که اعضای دولت جدید آمریکا دارند و ادعا می‌کنند که ایران باید به توافق هسته‌ای بازگردد، نه منطقی است و نه هیچ وقت اجرا خواهد شد».
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هسته‌ای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را می‌دادند برای عمل به تعهداتشان فرصت دارد. یک‌سال بعد که دولت‌های اروپایی نتوانستند به تعهداتشان عمل کنند جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای طی چند گام تعهداتش در توافق هسته‌ای را کاهش خواهد داد.
ایران از آن زمان به بعد تعهداتش به محدودیت‌های مندرج در برجام در زمینه غنی‌سازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته کنار گذاشته است. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که این گام‌ها بازگشت‌پذیر هستند و چنانچه واشنگتن به برجام برگردد ایران نیز این اقدامات را به عقب برخواهد گرداند.
پیش از این اظهارات ند پرایس درباره مشورت دولت بایدن با کنگره درباره بازگشت به برجام، «جیم آینهوف» سناتور جمهوری‌خواه و عضو ارشد کمیته خدمات مسلح مجلس سنای آمریکا با بیان اینکه کنگره اجازه بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام را نمی‌دهد، چهار شرط را به نیابت از هم‌حزبی‌های خود برای هرگونه توافق واشنگتن-تهران مطرح کرد.
فارس