العالم ـ اروپا
بنابر گزارش رسانه های اروپایی و آمریکایی، در پی سفر «رافائل گروسی» به تهران در خصوص متقاعد کردن مقامات ایران برای ادامه پایبندی به پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای، وی گفت‌وگوها با تهران را "خوب" ارزیابی کرد. گروسی در یک نشست خبری پس از بازگشت به وین گفت که تهران موافقت کرده است مهلت سه ماهه دیگری به بازرسان آژانس داده شود و این می تواند فرصت خوبی برای دیپلمات ها باشد تا اختلافات موجود را حل کنند.
خبرگزاری بلومبرگ در این خصوص نوشت: سازمان انرژی اتمی ایران هم در بیانیه ای اعلام کرد که اطلاعات مربوط به فعالیت های خاص و تجهیزات نظارتی به مدت سه ماه ثبت و نگهداری می شود. در این دوره، آژانس بین المللی انرژی هسته ای به این اطلاعات دسترسی نخواهد داشت و اگر تحریم ها ظرف مدت سه ماه به طور کامل برداشته شود، ایران اطلاعات را به آژانس انرژی هسته ای تحویل می دهد، در غیر این صورت اطلاعات برای همیشه حذف می شوند.
در عین حال، گروسی پس از پایان سفر و ورود به فرودگاه وین، دستاورد این سفر را مفید دانست اما تاکید کرد: «برای یک وضعیت پایدار ما به یک مذاکره سیاسی نیاز داریم و این کار من نیست».
این خبرگزاری آمریکایی افزود: توافق اخیر تهران و آژانس درپی درخواست های آمریکا و اروپا از ایران برای ادامه پایبندی به پروتکل الحاقی با هدف فرصت به دیپلماسی صورت گرفت. دولت «جو بایدن» پیش از این سفر اعلام کرده بود که تمایل دارد با ایران دیدار کند و در مورد "راه دیپلماتیک رو به جلو" در تلاش برای بازگشت به توافق هسته ای به عنوان نخستین قدم در جهت کاهش تنش ها گفت‌وگو کند. اما ایران می گوید در صورتی با آمریکا دیدار می کند که واشنگتن نخست تمامی تحریم ها را لغو کند.
"خبرگزاری رویترز" نیز با اشاره به گفت‌وگوی انجام شده گروسی با مقامات ایران و مهلت سه ماهه برای بازرسان آژانس نوشت: ایران از زمان خروج دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری پیشین آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم ها، به تدریج شرایط این توافق هسته ای را کنار گذاشته است.
این خبرگزاری انگلیسی افزود: بخش عمده ای از برنامه ایران برای کاهش همکاری با جامعه جهانی، توقف پایبندی به پروتکل الحاقی است؛ پروتکلی که طبق آن آژانس بین المللی انرژی اتمی این حق را دارد که در سایت های اعلام نشده کشورهای عضو، بازرسی های سرزده انجام دهد.
همزمان "خبرگزاری آسوشیتدپرس" هم با اشاره به اظهارات گروسی نوشت: رئیس سازمان بین المللی انرژی اتمی پس از پایان سفر به تهران گفت: این سازمان در مقایسه با گذشته اجازه "دسترسی کمتری" به برنامه اتمی ایران خواهد داشت.
این خبرگزاری آمریکایی آورده است: گروسی اگرچه تاکید کرد بازرسان آژانس همچنان می توانند با توجه به مهلت سه ماهه تهران به کار خود ادامه دهند، اما اظهارات وی در حضور خبرنگاران پس از این سفر اضطراری، نشان داد که دریچه دستیابی آمریکا و دیگر کشورهای حاضر در برجام برای توافق با ایران در حال بسته شدن است.
گروسی پس از بازگشت به وین، محل استقرار آژانس، در فرودگاه و در جمع خبرنگاران جزئیاتی از توافق با رهبران ایران را ارائه داد و تاکید کرد نظارت آژانس "به روشی رضایت بخش" ادامه خواهد یافت.
از سوی دیگر، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران که در دولت «حسن روحانی» نقش مهمی در دستیابی به توافق هسته ای ۲۰۱۵ داشت، در یک گفت و گوی تلویزیونی اعلام کرد: از روز سه شنبه از دسترسی آژانس انرژی هسته ای به فیلم های دوربین های موجود در سایت های هسته ای جلوگیری می شود. وی در خصوص مهلت سه ماهه داده شده برای ادامه بازرسی ها از سایت های هسته ای افزود: «این یک مهلت برای جهان نیست. این یک اولتیماتوم نیست. این یک مساله داخلی میان مجلس و دولت است. ما دموکراسی داریم. ما قرار است قوانین کشور را اجرا کنیم و مجلس این قانون را تصویب کرد، چه بخواهیم و چه نخواهیم».
آژانس بین المللی انرژی اتمی براساس پروتکل الحاقی که ایران در سال ۸۲ به آن پیوست، صدها هزار تصویر گرفته شده توسط دوربین های نظارتی پیچیده خود را روزانه جمع آوری و تحلیل می کند.
به گزارش ایرنا، "شبکه خبری فرانس ۲۴" هم در گزارشی با عنوان «رئیس نهاد ناظر بر فعالیت های هسته ای می گوید به راه حلی موقت با ایران رسیده است» در تارنمای خود نوشت: گروسی پس از پایان سفر دو روزه به ایران و دستیابی به یک مهلت سه ماهه برای ادامه دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، اذعان کرد از روز سه شنبه و با اجرایی شدن قانون مصوب مجلس ایران، دیگر دسترسی های آژانس به سایت های هسته ای ایران مانند گذشته نخواهد بود.
مجلس ایران در ماه دسامبر با تصویب این قانون خواستار تعلیق برخی بازرسی ها در صورت عدم موفقیت آمریکا در لغو تحریم ها تا دیروز یکشنبه شد.
این شبکه خبری فرانسوی در بخش دیگری از گزارش خود آورده است: ظریف پیش از دیدار با گروسی تلویحا اشاره کرد که جمهوری اسلامی خواهان جلوگیری از ایجاد بن بست در بازرسی ها است، اما هشدار داد که اگر واشنگتن تحریم ها را برندارد، تهران می تواند بیش از پیش از تعهدات خود فاصله بگیرد.