العالم - ایران
رافائل گروسی در گفتوگو با نشریه فایننشال تایمز از قدرتهای جهانی خواست تا گفتوگو با ایران را از سر بگیرند و مساله انباشت اورانیوم غنیشده در ایران را در حالی که توجهها به جنگ غزه معطوف شده است، فراموش نکنند.
وی با بیان این ادعا که برای گفتوگو با ایران به نوعی «بازآفرینی سیستم مذاکرات» نیاز است مدعی شد: «البته ممکن است توجهات به سمت موضوع دیگری باشد اما این، مسئله را حل نمیکند و حتی ممکن است آنها را حادتر کند، به این معنا که یک حس بی تفاوتی وجود دارد.»
گروسی در بخش دیگری از مصاحبه ادعا کرد که مذاکرات با ایران ممکن است به یک چارچوب جدید و خارج از توافق سال ۹۴ که ایالات متحده از آن خارج شده است نیاز داشته باشد. وی در این باره ادعا کرد: تلاش برای از سرگیری اجرای [توافق هستهای] در چارچوب برجام کارساز نخواهد بود. شما هنوز میتوانید آن را یک برجام بنامید اما باید یک برجام نسخه ۲ یا چیزی شبیه به آن باشد، زیرا باید خود را با شرایط وفق دهید.
مدیرکل آژانس با تکرار ادعاهای پادمانی، وضعیت پیرامون برنامه صلحآمیز اتمی ایران را «بسیار نامشخص» خواند و از کشورها خواست که «بنشینند و دوباره در این زمینه تعامل کنند».
گروسی با بیان اینکه «ما از دیگران نمیخواهیم که بر ایران فشار بیاورند، بلکه با ما تعامل کنند» ادعا کرد: برای موفقیت این امر باید حداقل سطح اجماع در جامعه بینالمللی وجود داشته باشد و ایران هم باید واقعاً با ما همکاری کند.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریمهای ظالمانه، بهعنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت.
اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، در نهایت با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ مه ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امورخارجه اعضای باقیمانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرفهای عضو برجام با صدور بیانیهای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.
اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، در نهایت در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ مه ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هستهای برجام صورت گرفت.
از سویی کشورهای غربی و آژانس اتمی با استناد به مدارک جعلی رژیم صهیونیستی ادعاهایی را علیه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران مطرح کردند. جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن رد ادعاهای مطرح شده تاکید کرد که تعهدات کشورها در حوزه پادمان نامحدود نیست؛ با این حال اسفند گذشته در جریان سفر دو روزه رافائل گروسی مدیرکل آژانس به تهران، به صورت داوطلبانه با فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت بیشتر بازرسان این سازمان، در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران) موافقت کرد.
به گزارش ایرنا، در پی این توافق جلساتی در سطح کارشناسی برگزار شد و با تعاملات انجام شده از ابتدای سال جاری تاکنون، ایران و آژانس پیشرفت قابل ملاحظهای در ارتقاء همکاریهای خود طبق بیانیه مشترک اسفند ۱۴۰۱ داشتهاند. در نتیجه این روند چندین موضوع فنی بین ایران و آژانس حل وفصل شده، گفتوگوها و تعاملات ایران و آژانس افزایش یافته و گفتوگو در مورد حل و فصل موضوعات فنی دیگری در جریان است.